Muốn có bác sĩ giỏi cần 3 'phải': Điểm chuẩn cao, tuyển sinh nghiêm, ưu đãi đúng

(CLO) Muốn bảo đảm chất lượng nhân lực y tế, điểm chuẩn ngành y phải cao, tuyển sinh phải nghiêm và ưu đãi cần đúng đối tượng như bác sĩ nội trú, sinh viên khó khăn.

Trao đổi với phóng viên Báo Nhà báo và Công luận, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp) nhấn mạnh, yêu cầu nâng cao chất lượng đào tạo y khoa không thể chỉ dừng ở chủ trương, mà phải được thể chế hóa bằng những tiêu chí rõ ràng và cách làm kiên quyết.

Ngành y là lĩnh vực đặc thù, liên quan trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng Nhân dân, nên mọi khâu từ tuyển sinh, đào tạo đến sử dụng nhân lực đều phải bảo đảm chuẩn mực cao nhất, tránh tình trạng chạy theo số lượng hoặc mở rộng chỉ tiêu thiếu kiểm soát.



+ Thưa Đại biểu, hiện có ý kiến đề xuất đưa sinh viên ngành bác sĩ y khoa thuộc các cơ sở công lập vào nhóm đối tượng được Nhà nước bảo đảm, hỗ trợ học phí trong thời gian đào tạo, kèm theo cam kết phục vụ sau tốt nghiệp. Quan điểm của đại biểu về đề xuất này?

- Tôi cho rằng đề xuất này chưa thật sự phù hợp. Nếu cân nhắc miễn, giảm học phí thì trước hết nên áp dụng với bác sĩ nội trú. Đây là lực lượng đi làm không lương hoặc chỉ nhận được khoản hỗ trợ rất nhỏ từ một số bệnh viện. Trong khi đó, họ vẫn phải trang trải các chi phí sinh hoạt và còn phải đóng thêm học phí hệ nội trú. Số lượng bác sĩ nội trú trên toàn quốc không nhiều, nên việc hỗ trợ là khả thi. Còn sinh viên y khoa nói chung, theo tôi, chưa cần thiết miễn học phí đại trà.

Thống kê của Bộ Y tế cho thấy, cả nước có tới 214 cơ sở đào tạo nhân lực y tế, trong đó 66 cơ sở giáo dục Đại học, 139 cơ sở giáo dục nghề nghiệp, 9 Viện nghiên cứu có đào tạo tiến sĩ. Các cơ sở đào tạo này tập trung tại 2 thành phố lớn Hà Nội, TP Hồ Chí Minh.

+ Đại biểu có thể lý giải rõ hơn vì sao không nên áp dụng chính sách miễn học phí với toàn bộ sinh viên y khoa?

- Ngân sách nhà nước không nên chi trả thay cho những trường hợp có khả năng tự trang trải.

Tuy nhiên, với các sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, hộ nghèo nhưng học giỏi, tôi kiến nghị cần miễn học phí để tạo cơ hội cho các em theo đuổi ngành y, nơi yêu cầu điểm đầu vào rất cao, thường từ 27 đến 30 điểm. Vì vậy, chính sách phải hỗ trợ phải đúng đối tượng.



+ Đối với đội ngũ bác sĩ nội trú, đại biểu cho rằng nên có sự ưu tiên như thế nào?

- Nếu có điều kiện tài chính, Nhà nước nên miễn học phí hoặc hỗ trợ nhiều hơn cho bác sĩ nội trú. Họ vừa phải học, vừa phải trực lâm sàng với cường độ cao mà gần như không có thu nhập. Đây là nguồn nhân lực chất lượng cao cần được đầu tư bài bản.

+ Trong phiên thảo luận tại Quốc hội, đại biểu có nhấn mạnh yêu cầu nâng điểm chuẩn vào ngành y. Lý do của đề xuất này là gì?

- Y khoa là ngành đặc biệt. Người thầy thuốc, như Bác Hồ căn dặn, “lương y như từ mẫu”. Bác sĩ phải có tâm, có tầm, phải là người học giỏi, có khả năng tiếp thu kiến thức và xử lý những tình huống liên quan trực tiếp đến tính mạng con người.

Do vậy, điểm đầu vào ngành bác sĩ, dược sĩ phải cao hơn mặt bằng chung. Thực tế hiện nay, nhiều khoa y thuộc các trường đại học đa ngành lấy điểm rất thấp, điều này khó bảo đảm chất lượng đào tạo. Một học sinh có học lực không cao thì khó có thể trở thành bác sĩ giỏi. Người dân cần bác sĩ giỏi, không thể đánh đổi chất lượng để chạy theo số lượng.

+ Nghĩa là theo đại biểu, điểm chuẩn ngành y phải được giữ ở mức cao và thống nhất giữa các trường?

- Đúng vậy. Điểm chuẩn vào ngành y phải bảo đảm yêu cầu đặc thù. Không thể có chuyện các trường y nhất là khoa y thuộc đại học đa ngành đặt điểm sàn thấp tương đương các ngành khác.

Nếu hiệu trưởng, chủ tịch hội đồng trường tuyên bố như vậy, theo tôi, cần xem xét lại. Không thể tuyển sinh ồ ạt chỉ để thu học phí, bất chấp chất lượng.

Các trường phải đặt lợi ích của nhân dân lên hàng đầu. Tuyển sinh ngành y phải vì chất lượng, vì trách nhiệm với người bệnh, không phải vì mục tiêu tài chính.

+ Xin đại biểu cho biết thêm về quan điểm đối với việc phân nhóm trường đặc thù trong tuyển sinh?

- Đại học đào tạo ngành y, cũng như đại học sư phạm, công an, quân đội, đều là các trường đặc thù. Việc phổ cập cơ chế chung cho toàn hệ thống giáo dục đại học là đúng, nhưng khi áp dụng phải có tiêu chí riêng phù hợp với từng lĩnh vực. Y khoa càng cần yêu cầu chặt chẽ hơn, bởi sản phẩm đào tạo của ngành này là con người và sức khỏe nhân dân.

+ Trân trọng cảm ơn đại biểu Phạm Văn Hòa!

Đại biểu Quốc hội Đào Khánh Thu (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên) thì cho rằng, cần xem xét cơ chế miễn hoặc hỗ trợ học phí đối với sinh viên bác sĩ Y khoa tại các trường đại học công lập, bởi đây là lực lượng đang thiếu hụt nghiêm trọng và có vai trò quyết định trong hệ thống y tế. Theo đó, các trường đại học hiện thực hiện tự chủ tài chính, trong đó nguồn thu chủ yếu đến từ học phí. Với ngành Y, thời gian đào tạo dài, chi phí lớn, mức học phí cao đang trở thành rào cản đối với nhiều học sinh có năng lực nhưng hoàn cảnh khó khăn. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến mục tiêu bổ sung nguồn nhân lực bác sĩ, đặc biệt ở tuyến cơ sở.

Đại biểu chỉ rõ: “Chúng ta cần tập trung vào lực lượng bác sĩ Y khoa. Nếu không tách bạch rõ, việc áp dụng miễn học phí cho toàn bộ các nhóm ngành y tế sẽ làm tăng mạnh gánh nặng ngân sách".

Hiện cả nước có 18 trường đại học Y công lập, trong đó 16 trường đào tạo chuyên ngành Y. Nhu cầu nhân lực bác sĩ đang rất lớn. Riêng hơn 3.300 trạm y tế xã cần từ 4–5 bác sĩ/trạm từ nay đến năm 2030. Đây là cơ sở quan trọng để tính toán chính sách hỗ trợ tài chính một cách sát thực và khả thi.

Trao đổi với phóng viên Báo Nhà báo và Công luận, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp) nhấn mạnh, yêu cầu nâng cao chất lượng đào tạo y khoa không thể chỉ dừng ở chủ trương, mà phải được thể chế hóa bằng những tiêu chí rõ ràng và cách làm kiên quyết.

Ngành y là lĩnh vực đặc thù, liên quan trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng Nhân dân, nên mọi khâu từ tuyển sinh, đào tạo đến sử dụng nhân lực đều phải bảo đảm chuẩn mực cao nhất, tránh tình trạng chạy theo số lượng hoặc mở rộng chỉ tiêu thiếu kiểm soát.



+ Thưa Đại biểu, hiện có ý kiến đề xuất đưa sinh viên ngành bác sĩ y khoa thuộc các cơ sở công lập vào nhóm đối tượng được Nhà nước bảo đảm, hỗ trợ học phí trong thời gian đào tạo, kèm theo cam kết phục vụ sau tốt nghiệp. Quan điểm của đại biểu về đề xuất này?

- Tôi cho rằng đề xuất này chưa thật sự phù hợp. Nếu cân nhắc miễn, giảm học phí thì trước hết nên áp dụng với bác sĩ nội trú. Đây là lực lượng đi làm không lương hoặc chỉ nhận được khoản hỗ trợ rất nhỏ từ một số bệnh viện. Trong khi đó, họ vẫn phải trang trải các chi phí sinh hoạt và còn phải đóng thêm học phí hệ nội trú. Số lượng bác sĩ nội trú trên toàn quốc không nhiều, nên việc hỗ trợ là khả thi. Còn sinh viên y khoa nói chung, theo tôi, chưa cần thiết miễn học phí đại trà.

Thống kê của Bộ Y tế cho thấy, cả nước có tới 214 cơ sở đào tạo nhân lực y tế, trong đó 66 cơ sở giáo dục Đại học, 139 cơ sở giáo dục nghề nghiệp, 9 Viện nghiên cứu có đào tạo tiến sĩ. Các cơ sở đào tạo này tập trung tại 2 thành phố lớn Hà Nội, TP Hồ Chí Minh.

+ Đại biểu có thể lý giải rõ hơn vì sao không nên áp dụng chính sách miễn học phí với toàn bộ sinh viên y khoa?

- Ngân sách nhà nước không nên chi trả thay cho những trường hợp có khả năng tự trang trải.

Tuy nhiên, với các sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, hộ nghèo nhưng học giỏi, tôi kiến nghị cần miễn học phí để tạo cơ hội cho các em theo đuổi ngành y, nơi yêu cầu điểm đầu vào rất cao, thường từ 27 đến 30 điểm. Vì vậy, chính sách phải hỗ trợ phải đúng đối tượng.



+ Đối với đội ngũ bác sĩ nội trú, đại biểu cho rằng nên có sự ưu tiên như thế nào?

- Nếu có điều kiện tài chính, Nhà nước nên miễn học phí hoặc hỗ trợ nhiều hơn cho bác sĩ nội trú. Họ vừa phải học, vừa phải trực lâm sàng với cường độ cao mà gần như không có thu nhập. Đây là nguồn nhân lực chất lượng cao cần được đầu tư bài bản.

+ Trong phiên thảo luận tại Quốc hội, đại biểu có nhấn mạnh yêu cầu nâng điểm chuẩn vào ngành y. Lý do của đề xuất này là gì?

- Y khoa là ngành đặc biệt. Người thầy thuốc, như Bác Hồ căn dặn, “lương y như từ mẫu”. Bác sĩ phải có tâm, có tầm, phải là người học giỏi, có khả năng tiếp thu kiến thức và xử lý những tình huống liên quan trực tiếp đến tính mạng con người.

Do vậy, điểm đầu vào ngành bác sĩ, dược sĩ phải cao hơn mặt bằng chung. Thực tế hiện nay, nhiều khoa y thuộc các trường đại học đa ngành lấy điểm rất thấp, điều này khó bảo đảm chất lượng đào tạo. Một học sinh có học lực không cao thì khó có thể trở thành bác sĩ giỏi. Người dân cần bác sĩ giỏi, không thể đánh đổi chất lượng để chạy theo số lượng.

+ Nghĩa là theo đại biểu, điểm chuẩn ngành y phải được giữ ở mức cao và thống nhất giữa các trường?

- Đúng vậy. Điểm chuẩn vào ngành y phải bảo đảm yêu cầu đặc thù. Không thể có chuyện các trường y nhất là khoa y thuộc đại học đa ngành đặt điểm sàn thấp tương đương các ngành khác.

Nếu hiệu trưởng, chủ tịch hội đồng trường tuyên bố như vậy, theo tôi, cần xem xét lại. Không thể tuyển sinh ồ ạt chỉ để thu học phí, bất chấp chất lượng.

Các trường phải đặt lợi ích của nhân dân lên hàng đầu. Tuyển sinh ngành y phải vì chất lượng, vì trách nhiệm với người bệnh, không phải vì mục tiêu tài chính.

+ Xin đại biểu cho biết thêm về quan điểm đối với việc phân nhóm trường đặc thù trong tuyển sinh?

- Đại học đào tạo ngành y, cũng như đại học sư phạm, công an, quân đội, đều là các trường đặc thù. Việc phổ cập cơ chế chung cho toàn hệ thống giáo dục đại học là đúng, nhưng khi áp dụng phải có tiêu chí riêng phù hợp với từng lĩnh vực. Y khoa càng cần yêu cầu chặt chẽ hơn, bởi sản phẩm đào tạo của ngành này là con người và sức khỏe nhân dân.

+ Trân trọng cảm ơn đại biểu Phạm Văn Hòa!

Đại biểu Quốc hội Đào Khánh Thu (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên) thì cho rằng, cần xem xét cơ chế miễn hoặc hỗ trợ học phí đối với sinh viên bác sĩ Y khoa tại các trường đại học công lập, bởi đây là lực lượng đang thiếu hụt nghiêm trọng và có vai trò quyết định trong hệ thống y tế. Theo đó, các trường đại học hiện thực hiện tự chủ tài chính, trong đó nguồn thu chủ yếu đến từ học phí. Với ngành Y, thời gian đào tạo dài, chi phí lớn, mức học phí cao đang trở thành rào cản đối với nhiều học sinh có năng lực nhưng hoàn cảnh khó khăn. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến mục tiêu bổ sung nguồn nhân lực bác sĩ, đặc biệt ở tuyến cơ sở.

Đại biểu chỉ rõ: “Chúng ta cần tập trung vào lực lượng bác sĩ Y khoa. Nếu không tách bạch rõ, việc áp dụng miễn học phí cho toàn bộ các nhóm ngành y tế sẽ làm tăng mạnh gánh nặng ngân sách".

Hiện cả nước có 18 trường đại học Y công lập, trong đó 16 trường đào tạo chuyên ngành Y. Nhu cầu nhân lực bác sĩ đang rất lớn. Riêng hơn 3.300 trạm y tế xã cần từ 4–5 bác sĩ/trạm từ nay đến năm 2030. Đây là cơ sở quan trọng để tính toán chính sách hỗ trợ tài chính một cách sát thực và khả thi.