Đào tạo nguồn nhân lực chiến lược lĩnh vực quốc phòng

Phát triển năng lực con người trong lĩnh vực quốc phòng - an ninh là 1 trong 6 nội dung PGS.TS Nguyễn Bá Dương (Tổng cục Chính trị, Bộ Quốc phòng) đóng góp vào Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng.

Góp ý được PGS.TS Nguyễn Bá Dương chia sẻ tại tọa đàm tham gia góp ý vào các Văn kiện Đại hội lần thứ XIV của Đảng, chủ đề "Bảo đảm an ninh, quốc phòng gắn với phát triển bền vững trong định hướng chiến lược Đại hội XIV của Đảng Cộng sản Việt Nam” do Viện An ninh phi truyền thống (Trường Quản trị và Kinh doanh, ĐHQG Hà Nội) phối hợp với Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức sáng 13/11.

Cụ thể, PGS.TS Nguyễn Bá Dương cho rằng, một nền an ninh - quốc phòng toàn diện không thể thiếu nhân lực chất lượng cao, am hiểu công nghệ, pháp luật và chiến lược.

Văn kiện nên nhấn mạnh đào tạo nguồn nhân lực chiến lược, gắn kết giữa học thuật - nghiên cứu - thực tiễn, nâng cao năng lực thích ứng với công nghệ mới, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo, an ninh mạng, logistics chiến lược.

Đây là cách tạo ra "lực lượng mềm - sức mạnh cứng", vừa năng động vừa hiệu quả, đáp ứng yêu cầu bảo vệ quốc gia trong mọi tình huống.

Cùng với nội dung này, tại tọa đàm, PGS.TS Nguyễn Bá Dương đề xuất 5 nội dung trọng tâm khác, có thể bổ sung làm rõ dự thảo Văn kiện như sau:

Thứ nhất, Văn kiện nên nhấn mạnh việc xây dựng quân đội nhân dân, công an nhân dân, nền quốc phòng toàn dân gắn với phát triển – an ninh, bảo vệ sự thịnh vượng, tức là mọi chính sách phát triển phải đảm bảo quốc phòng và mọi hoạt động quốc phòng phục vụ sự phát triển bền vững của đất nước.

Thực tiễn cho thấy các quốc gia thành công đều phát triển năng lực quân sự, an ninh trong khi thúc đầy kinh tế - xã hội, thay vì tách rời hai lĩnh vực này. Việc xây dựng các khu kinh tế - quốc phòng kết hợp, phát triển hạ tầng chiến lược, mạng lưới công nghệ quốc phòng - an ninh hiện đại là hướng đi khả thi.

Thứ 2, an ninh phi truyền thống cần đặt con người vào trung tâm của an ninh quốc gia

Trong bối cảnh mới, các mối đe dọa phi truyền thống như dịch bệnh, thiên tai, khủng bố, tội phạm mạng... tác động trực tiếp đến đời sống người dân, đến sự ổn định xã hội.

Vì vậy, Văn kiện nên bổ sung quan điểm: "An ninh con người là hạt nhân của an ninh quốc gia", nhấn mạnh mọi chính sách, mọi biện pháp quốc phòng, an ninh đều hướng tới bảo vệ lợi ích, tính mạng và quyền lợi cơ bản của nhân dân. Cần xây dựng hệ thống cảnh báo sớm, năng lực ứng phó linh hoạt, đồng thời nâng cao ý thức tự bảo vệ của người dân, doanh nghiệp, cộng đồng, tạo "mạng lưới an ninh phi truyền thống toàn dân".

GS.TS. Nguyễn Xuân Yêm, Viện trưởng Viện An ninh phi truyền thống phát biểu khai mạc Tọa đàm.

Thứ 3, liên kết chặt chẽ giữa đổi mới kinh tế với tăng cường năng lực quốc phòng - an ninh

Nhiều hoạt động phát triển kinh tế - xã hội hiện nay, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ cao, năng lượng, giao thông, logistics, có thể vừa tạo giá trị kinh tế vừa củng cố năng lực quốc phòng - an ninh.

Văn kiện nên nhấn mạnh: "Kinh tế an ninh - An ninh kinh tế", nghĩa là vừa phát triển kinh tế vừa nâng cao khả năng tự chủ quốc phòng, bảo vệ chủ quyền, bảo đảm chuỗi cung ứng, hạ tầng trọng yếu. Việc này còn bao gồm bảo vệ dữ liệu, hạ tầng số, nghiên cứu công nghệ quốc phòng - an ninh theo hướng phục vụ cả mục tiêu kinh tế lẫn quốc phòng.

Thứ 4 là ứng phó chủ động với các thách thức phi truyền thống và rủi ro mới.

Thế giới thay đổi nhanh, các rủi ro phi truyền thống xuất hiện đa dạng, liên ngành, không biên giới. Văn kiện nên đề xuất: xây dựng "Cơ chế phản ứng linh hoạt - thời gian thực", tức là hệ thống ứng phó rủi ro, khủng hoảng, dịch bệnh, thiên tai, tội phạm mạng… được tổ chức theo mô hình liên ngành, liên vùng, cập nhật dữ liệu liên tục và phản ứng kịp thời. Đồng thời, cần tăng cường hợp tác quốc tế về phòng chống tội phạm xuyên biên giới, biến đổi khí hậu, khủng bố, dịch bệnh... trong khuôn khổ chủ quyền quốc gia.

Thứ 5 là xây dựng tư duy chiến lược mới về an ninh - quốc phòng.

Cần bổ sung quan điểm: An ninh, quốc phòng không chỉ là phòng thủ truyền thống, mà là chiến lược tổng hợp, bao gồm kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường, công nghệ, gắn với hội nhập quốc tế.

PGS.TS Nguyễn Bá Dương khẳng định, bảo đảm an ninh quốc gia toàn diện trong bối cảnh mới không thể tách rời phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Mối quan hệ này là tương hỗ, hài hòa và chiến lược, là trụ cột để Việt Nam vừa giữ vững chủ quyền, độc lập, vừa nâng cao vị thế quốc gia trên trường quốc tế.

Để hiện thực hóa tầm nhìn này, Văn kiện Đại hội XIV cần: Nhấn mạnh an ninh con người là trung tâm của quốc phòng toàn dân; tích hợp quốc phòng - an ninh vào mọi hoạt động phát triển kinh tế - xã hội; phát triển năng lực nhân lực, hạ tầng, công nghệ quốc phòng - an ninh, đồng thời ứng phó linh hoạt với các thách thức phi truyền thống; đưa ra các quan điểm, cụm từ chiến lược, độc đáo để thể hiện tầm nhìn đổi mới, hội nhập, bền vững và hiện đại.

Một đất nước phát triển bền vững là đất nước mà quốc phòng - an ninh luôn song hành với phát triển, mọi chính sách được hoạch định trên cơ sở tối ưu hóa lợi ích an ninh và thịnh vượng kinh tế - xã hội, đồng thời chuẩn bị sẵn sàng ứng phó với mọi thách thức mới.

Tọa đàm tham gia góp ý vào các Văn kiện Đại hội lần thứ XIV của Đảng, chủ đề "Bảo đảm an ninh, quốc phòng gắn với phát triển bền vững trong định hướng chiến lược Đại hội XIV của Đảng Cộng sản Việt Nam” tập trung nhận diện bối cảnh mới tác động đến an ninh, quốc phòng và phát triển bền vững của Việt Nam; đồng thời đề xuất các nhóm giải pháp chiến lược về thể chế-quản trị an ninh, về kinh tế-quốc phòng và về xã hội-con người-cộng đồng.
Tham dự tọa đàm có các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, chuyên gia thuộc Viện An ninh phi truyền thống (Trường Quản trị và Kinh doanh, ĐHQG Hà Nội); Hội đồng Lý luận trung ương; Ban Chính sách Chiến lược Trung ương; các đơn vị, học viện thuộc Bộ Công an, Bộ Quốc phòng...