Nỗ lực xóa mù chữ ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số Nghệ An

2025/12/17 15:49

GD&TĐ - Dù tỷ lệ mù chữ ở Nghệ An không cao, song tại nhiều huyện miền núi, tình trạng mù chữ và tái mù chữ vẫn còn diễn ra.



Nguy cơ tái mù chữ của bà con vùng cao

Nghệ An là tỉnh có diện tích lớn nhất cả nước với dân số hơn 3,4 triệu người, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi chiếm khoảng 36,3%. Do địa hình chia cắt, điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, đời sống sinh hoạt và sản xuất còn nhiều khó khăn, việc phát triển kinh tế - xã hội ở khu vực miền núi gặp nhiều trở ngại. Đây cũng là nguyên nhân khiến công tác xóa mù chữ trên địa bàn tỉnh, nhất là vùng sâu, vùng xa, còn đối mặt không ít thách thức.
Theo số liệu của Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An, năm 2023, Nghệ An được công nhận đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2. Công nhận đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non trẻ em 5 tuổi. Công nhận đạt chuẩn phổ cập giáo dục mức độ 3 và đạt chuẩn phổ cập giáo dục THCS mức độ 1.
Tuy nhiên, toàn tỉnh vẫn còn hơn 16.000 người mù chữ. Cụ thể, có gần 500 người trong độ tuổi 15 - 25 mù chữ, chiếm 0,1%; nhóm tuổi 15 - 35 có hơn 3.500 người, chiếm 0,3%; nhóm tuổi 15 - 60 có hơn 16.000 người mù chữ, chiếm 0,7%.
Dù tỷ lệ mù chữ không cao so với mặt bằng chung, song tại nhiều huyện miền núi của Nghệ An, tình trạng mù chữ và tái mù chữ vẫn còn diễn ra, chủ yếu tập trung ở đồng bào dân tộc thiểu số, phụ nữ lớn tuổi.
Bà Hà Thị Liễu, 63 tuổi ở bản Lam Hợp, xã Tri Lễ, Nghệ An đã 2 lần tham gia lớp học xóa mù chữ do Đoàn Kinh tế- Quốc phòng 4 tổ chức. Trong đó lần thứ 2 là học xóa tái mù chữ. “Do lâu ngày không cầm bút viết nên tôi lại quên nhiều con chữ, vì vậy khi tiếp tục có lớp xóa mù chữ và xóa tái mù chữ, tôi đến đăng ký để học biết thêm cái chữ”, người phụ nữ dân tộc Thái chia sẻ.
Ông Lữ Thành Long – Phó Chủ tịch UBND xã Tri Lễ cho biết, nguyên nhân bắt nguồn từ tập tục văn hóa và điều kiện kinh tế khó khăn, trước đây nhiều gia đình không cho con gái đi học, dẫn đến nhiều phụ nữ người Mông, người Thái trên địa bàn không biết chữ. Các lớp xóa mù chữ được mở hiện nay chính là “cơ hội thứ hai” để phụ nữ vùng cao được tiếp cận con chữ và những kiến thức thiết yếu.

Đẩy mạnh các giải pháp hỗ trợ công tác xóa mù chữ

Những năm qua, Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương xây dựng kế hoạch mở lớp xóa mù chữ, tổ chức giảng dạy và kiểm tra, đánh giá kết quả. Tuy nhiên, việc triển khai vẫn gặp nhiều khó khăn.
Một bộ phận người dân chưa nhận thức đầy đủ ý nghĩa của việc học chữ, thiếu sự tự giác tham gia. Việc huy động và duy trì sĩ số lớp học gặp trở ngại do đa số học viên là phụ nữ trong độ tuổi lao động, thường xuyên đi làm nương rẫy, làm thuê xa nhà, nhất là vào mùa vụ.
Lớp xóa mù chữ tại xã Tương Dương, Nghệ An được tổ chức vào buổi tối. Ảnh: Hồ Lài

Để phù hợp với điều kiện thực tế, các lớp học được bố trí vào buổi tối, từ 19 giờ đến 21 giờ hằng ngày, tạo điều kiện cho học viên vừa lao động sản xuất, vừa tham gia học tập. Mục tiêu của lớp học không chỉ giúp người dân biết đọc, biết viết mà còn biết tính toán những phép tính đơn giản, phục vụ việc mua bán, trao đổi hàng hóa và giao tiếp bằng tiếng phổ thông.
Ngoài những khó khăn từ phía người học, công tác xóa mù chữ ở một số địa phương vẫn chưa đạt hiệu quả như mong muốn do nhận thức của Ban Chỉ đạo chưa đồng đều, công tác điều tra, thống kê đối tượng mù chữ, tái mù chữ chưa chính xác. Nguồn kinh phí dành cho hoạt động này còn hạn chế; trong khi chế độ, chính sách đối với giáo viên và lực lượng tham gia xóa mù chữ chưa thật sự rõ ràng.
Nhằm tháo gỡ vướng mắc, Hội đồng nhân dân tỉnh Nghệ An đã ban hành Nghị quyết số 10/2023/NQ-HĐND, quy định một số nội dung và mức chi thực hiện công tác xóa mù chữ và phổ cập giáo dục giai đoạn 2021 - 2030. Tuy nhiên, do chương trình xóa mù chữ kéo dài 5 học kỳ và chỉ được hỗ trợ khi hoàn thành toàn khóa nên vẫn còn nhiều học viên nghỉ giữa chừng khi chưa hoàn thành cả 5 kỳ học.
Trao đổi về các giải pháp trong thời gian tới, ông Nguyễn Mạnh Hà – Trưởng phòng Chính trị tư tưởng – Giáo dục thường xuyên (Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An) cho biết, ngành đang đồng thời triển khai nhiều giải pháp, trong đó chú trọng tăng cường phối hợp với Mặt trận Tổ quốc, Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Hội Cựu chiến binh, Hội Khuyến học, Bộ đội Biên phòng, cùng các già làng, trưởng bản để vận động người mù chữ, tái mù chữ trong độ tuổi đến lớp, đồng thời duy trì sĩ số học viên.
“Việc tổ chức lớp học được bố trí linh hoạt theo điều kiện thực tế như học vào buổi tối, cuối tuần, giữa các mùa vụ lao động. Ngành cũng ưu tiên lựa chọn giáo viên tâm huyết, là người địa phương, biết tiếng dân tộc, am hiểu phong tục, tập quán, đồng thời thực hiện đầy đủ các chế độ chính sách đối với người dạy và người học”, ông Hà nhấn mạnh.
Theo ông Nguyễn Mạnh Hà, xóa mù chữ và chống tái mù chữ là nhiệm vụ lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì và sáng tạo. Các lớp học được tổ chức theo phương châm “cầm tay chỉ việc”, nội dung giảng dạy gắn với đời sống, lao động sản xuất của người học, giúp học viên dễ hiểu, nhớ lâu và áp dụng hiệu quả vào thực tế. Qua đó, từng bước nâng cao dân trí, góp phần phát triển bền vững vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn tỉnh.

Theo Hồ Lài
giaoducthoidai.vn
Theo: giaoducthoidai.vn
2025/12/17 12:30 (GMT+7)
2025-12-28 04:48

Gắn đào tạo với thực tiễn nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực

GD&TĐ -Tăng cường gắn kết giữa cơ sở đào tạo và doanh nghiệp không chỉ là xu hướng, mà trở thành yêu cầu bắt buộc nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Gắn đào tạo với thực tiễn nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực
2025-12-28 04:48

Nguyễn Công Trứ: Danh thần 'ngất ngưởng' cả đời vì dân vì nước

GD&TĐ - Nguyễn Công Trứ - danh thần lỗi lạc, vị quan trung liêm và nhà thơ tài hoa suốt cả cuộc đời không ngừng cống hiến vì dân vì nước.

Nguyễn Công Trứ: Danh thần 'ngất ngưởng' cả đời vì dân vì nước
2025-12-28 04:48

Hơn 100 hình ảnh tái hiện nhịp sống trên sông nước miền Tây xưa và nay

(CLO) Hơn 100 hình ảnh tư liệu tái hiện lại đời sống văn hóa sông nước miền Tây đã được trưng bày tại triển lãm ảnh “Nhịp sống trên sông – Miền Tây xưa và nay”.

Hơn 100 hình ảnh tái hiện nhịp sống trên sông nước miền Tây xưa và nay
2025-12-28 04:47

Chạm vào ký ức Hà Nội qua tour trải nghiệm mới tại Trúc Bạch - Ba Đình

(CLO) Tối 27/12, tại Đền Quán Thánh (phường Ba Đình), chương trình quảng bá điểm du lịch Đảo Ngọc Trúc Bạch và tour trải nghiệm “Hà Nội - Chạm miền ký ức” đã chính thức khai mạc.

Chạm vào ký ức Hà Nội qua tour trải nghiệm mới tại Trúc Bạch - Ba Đình
2025-12-28 04:47

Sức hấp dẫn của ngôn từ văn học

GD&TĐ - Ngôn từ trong văn học không thuần túy để truyền đạt thông tin, mà được nhà văn nâng lên thành một phương tiện biểu hiện thẩm mỹ.

Sức hấp dẫn của ngôn từ văn học
2025-12-28 04:47

U23 Việt Nam rèn quân tại Qatar: Đình Bắc đặt mục tiêu cao

Tiền đạo Nguyễn Đình Bắc cùng U23 Việt Nam bắt đầu đợt tập huấn then chốt tại Doha, sẵn sàng cho VCK U23 châu Á 2026 với mục tiêu chinh phục những cột mốc mới.

U23 Việt Nam rèn quân tại Qatar: Đình Bắc đặt mục tiêu cao
2025-12-28 04:46

Gala Cất cánh 2025: Điểm chạm của tri thức và cảm hứng sống

Khép lại hành trình năm 2025, Gala Cất cánh với chủ đề Trở lại để bay cao tiếp tục khẳng định vị thế của một chương trình truyền hình đề cao những giá trị thực chất và sự tử tế.

Gala Cất cánh 2025: Điểm chạm của tri thức và cảm hứng sống
2025-12-28 04:46

Bệnh viện Bạch Mai, Việt Đức dồn toàn lực cứu chữa 9 nạn nhân vụ tai nạn thảm khốc tại Lào Cai

(CLO) Liên quan vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng xảy ra tại Lào Cai khiến 9 người tử vong, 9 người bị thương nặng, toàn bộ các nạn nhân bị thương đã được chuyển khẩn cấp về Hà Nội để điều trị chuyên sâu tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức và Bệnh viện Bạch Mai.

Bệnh viện Bạch Mai, Việt Đức dồn toàn lực cứu chữa 9 nạn nhân vụ tai nạn thảm khốc tại Lào Cai
2025-12-28 04:46

Sáp nhập trường học để gỡ 'manh mún', tinh giản hàng trăm đầu mối quản lý

(CLO) Tính đến ngày 28/12 đã có nhiều địa phương trên cả nước công bố phương án sắp xếp trường học, trong đó nhấn mạnh tiêu chí “không sáp nhập cơ học”.

Sáp nhập trường học để gỡ 'manh mún', tinh giản hàng trăm đầu mối quản lý
2025-12-28 04:46

Bộ Y tế phát cảnh báo sớm nguy cơ bại liệt và dịch truyền nhiễm quay trở lại

(CLO) Dù dịch bệnh trong năm 2025 cơ bản được kiểm soát, Bộ Y tế cảnh báo năm 2026 tiềm ẩn nhiều nguy cơ, đặc biệt là bại liệt, sốt xuất huyết và tay chân miệng, đòi hỏi các địa phương phải chủ động phòng ngừa từ sớm, từ xa.

Bộ Y tế phát cảnh báo sớm nguy cơ bại liệt và dịch truyền nhiễm quay trở lại