Dự án này nhằm giải quyết vấn đề phân loại rác kém hiệu quả tại Việt Nam, đã có nguyên mẫu hoạt động, thử nghiệm thực tế và đạt giải thưởng quốc tế.

Từ quan sát đời thực đến mô hình công nghệ AI

Ý tưởng Binsity xuất phát từ Trưởng nhóm Ngô Vi Khôi Anh, học sinh lớp 11 Trường THPT Vinschool (Hà Nội). Sau những chuyến đi biển chứng kiến rác thải tràn lan dù có thùng phân loại, Khôi Anh nhận ra vấn đề nằm ở việc người dân và du khách vứt rác lẫn lộn. Trở về Hà Nội, em bắt đầu nghiên cứu AI nhận dạng hình ảnh để xây dựng một hệ thống thùng rác có thể "nhìn" và "hiểu" rác.

Sau hơn một năm phát triển, nguyên mẫu Binsity đã hoàn thiện. Hệ thống gồm nhiều thùng rác tích hợp camera, mô hình AI có khả năng nhận diện sáu loại rác phổ biến: nhựa, giấy, bìa carton, kim loại, thủy tinh và rác tổng hợp. Người dùng chỉ cần đưa rác tới gần, hệ thống sẽ tự động phân tích và hướng dẫn bỏ đúng thùng rác, việc phân loại rác trở nên rất đơn giản, đặc biệt ở nơi công cộng.

Khả năng ứng dụng thực tế và tác động xã hội

Mô hình AI trong Binsity sử dụng kiến trúc MobileNetV3, được huấn luyện với hơn 2.800 hình ảnh rác thực tế, mô phỏng cả rác bị biến dạng hay dính bẩn. Nhờ đó, độ chính xác phân loại đạt trên 86%, với một số loại rác đơn giản đạt 90%.

Binsity không chỉ là thiết bị phân loại mà còn là công cụ huấn luyện hành vi. Các khảo sát cho thấy, dù nhiều người nhận thức được sự cần thiết của phân loại rác nhưng lại ít thực hiện do thiếu hiểu biết hoặc bận rộn. Binsity được thiết kế để thu hẹp khoảng cách giữa nhận thức và hành động, giúp việc phân loại rác trở nên dễ dàng, trực quan và thuận tiện.

Kiểm nghiệm thực tế tại An Thượng (Đà Nẵng)

Với mong muốn đưa thiết bị từ nghiên cứu ra thực tế, mùa hè năm 2025, Khôi Anh và nhóm đã thử nghiệm Binsity tại khu phố ẩm thực An Thượng, Đà Nẵng – nơi tập trung đông du khách và dân cư. Đây là môi trường lý tưởng để quan sát hành vi xả thải và thu thập phản hồi thực tế.

Kết quả khảo sát tại đây cho thấy hơn 90% người đồng ý phân loại rác là cần thiết, nhưng chỉ khoảng 1/3 thường xuyên thực hiện. Nhiều người gặp khó khăn trong việc phân biệt các loại vật liệu. Đáng chú ý, hơn 40% mong muốn có thiết bị hỗ trợ phân loại tự động tại nơi công cộng. Những kết quả này củng cố tính cần thiết và khả thi của Binsity, đồng thời giúp nhóm cải tiến thuật toán, bổ sung dữ liệu trong điều kiện thực tế phức tạp.

Ghi nhận từ quốc tế, chuyên gia và định hướng tương lai

Dự án Binsity đã nhận được nhiều giải thưởng học thuật và công nghệ quốc tế, như cuộc thi AI-JAM (Hoa Kỳ) và AIGC (Singapore) – những sân chơi uy tín về ứng dụng AI và sáng kiến công nghệ cho học sinh, sinh viên. Tại một chương trình nghiên cứu khoa học tại Đà Nẵng, Binsity cũng được các giảng viên đại học và chuyên gia công nghệ đánh giá cao, công nhận là "Dự án hoàn thành xuất sắc" nhờ tính thực tiễn và tiềm năng mở rộng tại các đô thị lớn ở Việt Nam.

Hiện tại, nhóm đang hoàn thiện phiên bản Binsity 0.1 với nhiều cải tiến: sử dụng năng lượng mặt trời, nâng cấp bộ nhớ, kết nối dữ liệu với nền tảng quản lý rác thải thành phố, và khả năng nhận diện thêm các loại rác như pin, thiết bị điện tử, rác hữu cơ.

Trong thời gian tới, Binsity dự kiến được thử nghiệm tại các nơi công cộng ở Hà Nội và Đà Nẵng như trường học, ga tàu, khu du lịch, công viên – nơi lượng rác lớn và khó kiểm soát, trước khi mở rộng ra các thành phố khác. Mục tiêu lâu dài là xây dựng một hệ sinh thái quản lý rác thông minh. Khôi Anh khẳng định sẽ tiếp tục lan tỏa, kêu gọi các bạn trẻ Việt Nam sử dụng các sản phẩm ứng dụng công nghệ AI để góp phần đưa các thành phố du lịch Việt Nam tiến tới mục tiêu phát triển bền vững và đô thị thông minh Xanh – Sạch.

Mỗi hành động nhỏ, một thay đổi lớn

Khôi Anh chia sẻ động lực: "Em không muốn người ta chỉ nói về rác khi thấy bãi biển bẩn hay phố xá ngập nước và rác. Em muốn rác trở thành thứ mà chúng ta có thể xử lý đúng cách mỗi ngày – không vì ai bắt buộc, mà vì nó trở nên dễ dàng, thuận tiện hơn."

Các chuyên gia nhận định Binsity là minh chứng cho thấy sáng kiến công nghệ của học sinh phổ thông hoàn toàn có thể tạo ra tác động xã hội rõ rệt và có tính lan tỏa trong giới trẻ. Sự kết hợp giữa tư duy công nghệ và trách nhiệm môi trường của thế hệ trẻ đang mở ra hướng tiếp cận mới cho bài toán rác thải đô thị – một cách tiếp cận thông minh, gần gũi và có khả năng thay đổi hành vi từ gốc rễ.

Bài viết với tag: "thùng rác thông minh"

Học sinh Hà Nội ứng dụng công nghệ AI phát triển thùng rác thông minh

Có thể bạn quan tâm