Tọa đàm "Thẩm quyền hội đồng trọng tài và nguyên tắc xét xử công bằng". Ảnh: HCMULAW.

Chiều 11/12, Trường Đại học Luật TPHCM phối hợp Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), cùng sự tài trợ của Công ty Luật EPLegal và Công ty Luật Hà Long, tổ chức tọa đàm "Thẩm quyền hội đồng trọng tài và nguyên tắc xét xử công bằng - Bài học từ những vụ kiện lớn có bên Việt Nam tham gia".

Chương trình thu hút đông đảo chuyên gia, giảng viên, nhà nghiên cứu và sinh viên quan tâm đến lĩnh vực trọng tài thương mại quốc tế.

Phát biểu khai mạc, PGS.TS Phan Hoài Nam - Phó Trưởng khoa Luật Quốc tế, nhấn mạnh tọa đàm là dịp kết nối lý thuyết với thực tiễn trong giải quyết tranh chấp quốc tế, đồng thời mang đến cơ hội trao đổi kinh nghiệm từ các vụ án trọng tài có yếu tố nước ngoài.

Ông Nam kỳ vọng chương trình góp phần thúc đẩy các thảo luận học thuật và thực hành nghề nghiệp một cách thiết thực.

PGS.TS Phan Hoài Nam - Phó Trưởng khoa Luật Quốc tế, Trường Đại học Luật TPHCM. Ảnh: HCMULAW.

Phiên đầu tiên của tọa đàm tập trung vào chủ đề "Nguyên tắc xét xử công bằng và cơ sở hủy phán quyết trọng tài, do vi phạm lẽ công bằng tự nhiên trong pháp luật và thực tiễn quốc tế".

GS.TS Colin Ong phân tích cách hiểu về lẽ công bằng tự nhiên và tiêu chí xem xét phán quyết trọng tài bị hủy khi vi phạm nguyên tắc này.

GS Colin Ong cho hay, vấn đề pháp lý chính là khi nào một phán quyết trọng tài có thể bị hủy vì vi phạm nguyên tắc xét xử cơ bản. Trong tranh chấp quốc tế, việc đảm bảo quyền và nghĩa vụ của các bên, đồng thời tôn trọng thẩm quyền của trọng tài, luôn là yếu tố nhạy cảm và cần được quản lý cẩn trọng.

GS.TS Colin Ong (thành viên Đoàn luật sư Brunei, Anh và Singapore). Ảnh: HCMULAW.

Tiếp nối, PGS.TS Võ Trí Hảo nhấn mạnh khái niệm nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam đang được sử dụng quá rộng, khiến tòa án dễ hủy hoặc không công nhận phán quyết trọng tài.

Theo ông, điều này đi ngược tinh thần pacta sunt servanda (các cam kết phải được tôn trọng) và có thể cản trở mục tiêu xây dựng một trung tâm tài chính quốc tế theo hướng đổi mới.

Do đó, cần thu hẹp và chuẩn hóa khái niệm này theo thông lệ quốc tế, đồng thời bảo đảm quyền tự do thỏa thuận của các bên và hạn chế sự can thiệp tư pháp quá mức.

Các phiên thảo luận tiếp theo mở rộng vấn đề giới hạn thẩm quyền của hội đồng trọng tài, khi phán quyết vượt quá phạm vi đệ trình và kinh nghiệm quản trị các vụ kiện quốc tế.

TS Lê Thị Ngọc Hà - Giảng viên Khoa Luật Quốc tế, Trường Đại học Luật TPHCM trình bày tham luận. Ảnh: HCMULAW.

TS Lê Thị Ngọc Hà (Trường Đại học Luật TPHCM) phân tích rủi ro phán quyết “vượt” hoặc “thiếu” so với tranh chấp mà các bên nêu, vốn là căn cứ để tòa án tại nhiều nước xem xét hủy hoặc yêu cầu bổ sung phán quyết.

Bà cũng dẫn chiếu sự khác biệt trong việc áp dụng tại các hệ thống pháp luật như Thụy Sĩ, Singapore, Anh, Pháp hay Brazil, cho thấy yêu cầu trọng tài phải tuyệt đối tuân thủ phạm vi đệ trình của các bên.

Trọng tài viên Michael Kuman Lee tiếp tục làm rõ rằng, hội đồng trọng tài chỉ được giải quyết trong khuôn khổ tranh chấp mà các bên trình bày.

Việc vượt hoặc bỏ sót phạm vi luôn tiềm ẩn nguy cơ bị phản bác về thẩm quyền và làm mất hiệu lực phán quyết.

Đại biểu tham dự hội thảo. Ảnh: HCMULAW.

Ở góc độ tranh tụng quốc tế, Luật sư Nguyễn Trung Nam cho biết, số vụ tranh chấp có nhiều bên tham gia ngày càng tăng, kéo theo khó khăn về thẩm quyền và việc công nhận - thi hành phán quyết.

"Pháp luật Việt Nam vẫn còn sự thiếu sót trong khung pháp lý chuyên biệt, dẫn đến sự khác biệt giữa các hệ thống pháp luật quốc tế khiến việc giải quyết tranh chấp trong các vụ án trọng tài trở nên phức tạp hơn.

Đồng thời, thống kê ICC năm 2024 cho thấy tổng số vụ việc có nhiều bên tham gia đã tăng lên con số 33%, cho thấy nhu cầu ngày càng lớn về chuyên môn sâu và vai trò trung tâm của luật sư trong xây dựng chiến lược, xử lý chứng cứ và phối hợp các bên", Luật sư Nam nói.

Trong bối cảnh giao dịch xuyên biên giới ngày càng phức tạp, các diễn giả thống nhất rằng quyền được xét xử công bằng và các chuẩn mực công lý tự nhiên vẫn là nền tảng bảo đảm tính chính danh của trọng tài thương mại.

Vì vậy, tọa đàm mang ý nghĩa quan trọng khi góp phần củng cố nhận thức, hoàn thiện pháp lý và nâng cao niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp vào cơ chế trọng tài.

Bài viết với tag: "thẩm quyền trọng tài"

Khi thẩm quyền trọng tài được đặt lên bàn cân

Có thể bạn quan tâm