Giáo dục đại học không thể duy trì tư duy cũ

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn phát biểu tại hội nghị.

Các cơ sở giáo dục đại học có thế mạnh đóng vai trò dẫn dắt

Nhấn mạnh, trường đại học phải trở thành lực lượng nòng cốt trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn cho hay, Bộ đã công bố 13 cơ sở giáo dục đại học đóng vai trò dẫn dắt các mạng lưới đào tạo xuất sắc và tài năng trong 9 lĩnh vực công nghệ trọng điểm tại Hội nghị triển khai các Đề án phát triển nguồn nhân lực và hợp tác "3 Nhà”.

Đây là một phần trong lộ trình triển khai Đề án phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 đến năm 2030, được Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 374/QĐ-TTg từ tháng 2/2024.

Danh sách cơ sở giáo dục đại học đóng vai trò dẫn dắt các mạng lưới đào tạo xuất sắc và tài năng trong 9 lĩnh vực công nghệ trọng điểm.

Đề án đặt mục tiêu hình thành ít nhất 1-2 mạng lưới đào tạo cho mỗi lĩnh vực ưu tiên, riêng ba lĩnh vực là trí tuệ nhân tạo, công nghiệp bán dẫn và công nghệ sinh học sẽ có tối thiểu 2-3 mạng lưới trải rộng ở cả ba miền Bắc, Trung, Nam.

Mỗi mạng lưới do 1 cơ sở giáo dục đại học có thế mạnh đóng vai trò dẫn dắt, phối hợp cùng ít nhất 5 cơ sở giáo dục đại học cùng với một số doanh nghiệp trong nước và nước ngoài tham gia.

Mỗi mạng lưới tổ chức được ít nhất 1 chương trình xuất sắc về đào tạo thích ứng, đào tạo lại, đào tạo nâng cao, đào tạo chuyên sâu. Đồng thời, mỗi mạng lưới phải thu hút được tối thiểu 100 nhà khoa học, chuyên gia giỏi trong và ngoài nước tham gia giảng dạy, nghiên cứu tại các cơ sở giáo dục đại học trong nước.

Các cơ sở giáo dục đại học có thế mạnh đóng vai trò dẫn dắt chủ trì tổ chức xây dựng thỏa thuận hợp tác với ít nhất 5 cơ sở giáo dục đại học là thành viên cùng doanh nghiệp tham gia mạng lưới. Hoàn thành trước ngày 15/7/2025.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn phát biểu tại Hội nghị triển khai các đề án lớn trong lĩnh vực giáo dục đại học ngày 14/6 tại Hà Nội.

Đại học phải tham gia dẫn dắt đổi mới sáng tạo

Nhấn mạnh vai trò của đại học, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn khẳng định, giáo dục đại học không thể duy trì tư duy cũ, càng không thể chỉ đóng vai trò "đào tạo" đơn thuần.

Trường đại học phải trở thành lực lượng nòng cốt trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia. "Các trường đại học cần hành động nhanh hơn, quyết liệt hơn. Nếu không, chúng ta sẽ bị bỏ lại phía sau".

Việt Nam hiện có khoảng 2,4 triệu sinh viên và hơn 300 cơ sở giáo dục đại học – một mạng lưới rộng nhưng chưa đủ mạnh. Đã đến lúc từ bỏ cách tiếp cận nặng về số lượng; thay vào đó, cần lấy chất lượng đào tạo, hiệu quả nghiên cứu và đóng góp thực tiễn cho nền kinh tế tri thức làm thước đo chủ đạo.

Thứ trưởng nhấn mạnh, đại học không chỉ đào tạo người đi làm, mà phải kiến tạo tri thức, dẫn dắt phát triển khoa học-công nghệ của đất nước. Nếu không có đội ngũ nhân lực chất lượng cao, sẽ không thể có đổi mới sáng tạo thực chất.

Trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, trường đại học phải là trung tâm tri thức-nơi sản sinh công nghệ, kết nối doanh nghiệp, cung cấp giải pháp cho xã hội và hình thành doanh nghiệp khởi nguồn từ nghiên cứu.

"Không có sản phẩm cụ thể, không tham gia vào chuỗi giá trị đổi mới sáng tạo, thì đại học sẽ chỉ là nơi đào tạo đơn thuần và nhanh chóng tụt lại trong cuộc cạnh tranh toàn cầu"- Thứ trưởng Bộ nói.

Đảm đương vai trò đó, Thứ trưởng cho rằng, đại học cần tái cấu trúc toàn diện hoạt động nghiên cứu và chuyển giao, gắn kết chặt chẽ với doanh nghiệp. Những trường có năng lực cần được trao cơ chế vượt trội, để trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo cấp vùng và quốc gia.

Sinh viên Học viện Nông nghiệp Việt Nam tham gia nghiên cứu khoa học.

Để giáo dục đại học thực sự chuyển mình, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn yêu cầu, cần bắt đầu ngay từ năm nhóm hành động cấp bách. Theo đó, đại học không đứng ngoài cuộc cách mạng số. Nếu không liên kết, không đổi mới, thì dù có tiềm năng đến đâu, chúng ta cũng sẽ bị vượt qua.

Trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, trường đại học không chỉ là nơi truyền đạt tri thức, mà phải trở thành trung tâm kết nối tri thức với thị trường, công nghệ với sản xuất. Nếu không dấn thân và hành động mạnh mẽ, chính chúng ta đang tự làm mờ vai trò của mình.

Theo Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn, đã đến lúc các trường phải bước ra khỏi "vùng an toàn", bước vào cuộc chơi lớn với tâm thế dẫn dắt-không chỉ để đào tạo người làm việc, mà để kiến tạo thế hệ làm thay đổi thế giới.