Giáo dục nghệ thuật đồng hành cùng 80 năm giáo dục Cách mạng Việt Nam

Khẳng định bản sắc

Trải qua 80 năm xây dựng và phát triển, giáo dục nghệ thuật Việt Nam đã đạt được những thành tựu quan trọng, góp phần thiết thực vào sự nghiệp phát triển toàn diện con người, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc, đáp ứng yêu cầu đổi mới của đất nước trong thời kỳ hội nhập và phát triển.

Những thành tựu đó không chỉ thể hiện ở hệ thống chính sách, chương trình, đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất ngày càng được hoàn thiện, mà còn được thể hiện qua sự nâng cao nhận thức của toàn xã hội về vai trò, vị trí của nghệ thuật trong giáo dục.

Ngay từ những năm đầu sau cách mạng Tháng 8 năm 1945, Đảng và Nhà nước ta đã xác định rõ vai trò của nghệ thuật trong sự nghiệp giáo dục và phát triển văn hóa dân tộc. Từ chỗ còn thiếu thốn về cơ sở vật chất và đội ngũ, ngành giáo dục nghệ thuật đã từng bước được củng cố và phát triển.

Hệ thống giáo dục nghệ thuật từ cấp mầm non, tiểu học, THCS, THPT đến trung cấp, cao đẳng, đại học và sau đại học đã được hình thành, với nhiều loại hình đào tạo phong phú như: âm nhạc, mỹ thuật, múa, sân khấu, điện ảnh, nhiếp ảnh, thiết kế, thời trang, nghệ thuật truyền thống…

Hiện nay, cả nước có hàng trăm cơ sở đào tạo nghệ thuật chính quy, trong đó có nhiều trường đại học, học viện chuyên sâu: Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, Đại học Văn hóa nghệ thuật Quân đội, Đại học Nghệ thuật Huế, Nhạc viện Tp.Hồ Chí Minh, Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội…

Các cơ sở này không chỉ đào tạo đội ngũ nghệ sĩ, giáo viên, nhà quản lý văn hóa nghệ thuật, mà còn đóng vai trò quan trọng trong nghiên cứu, sáng tạo và lan tỏa các giá trị nghệ thuật trong xã hội.

Một trong những dấu mốc quan trọng của giáo dục nghệ thuật Việt Nam là việc chính thức đưa các môn nghệ thuật như Âm nhạc, Mỹ thuật vào chương trình phổ thông từ rất sớm. Đây là một bước tiến lớn trong giáo dục thẩm mỹ, hình thành năng lực cảm thụ và thể hiện nghệ thuật cho học sinh.

Qua các môn học này, trẻ em Việt Nam không chỉ được tiếp cận với kiến thức cơ bản về âm nhạc, hội họa, mà còn được bồi dưỡng tình yêu cái đẹp, phát triển óc sáng tạo, trí tưởng tượng và khả năng biểu đạt cảm xúc.

Đặc biệt, trong chương trình giáo dục phổ thông mới được triển khai từ năm 2020 - 2021, giáo dục âm nhạc, nghệ thuật có bước chuyển rõ nét. Môn Nghệ thuật được xây dựng với định hướng phát triển năng lực, kết hợp giữa âm nhạc và mỹ thuật, tạo điều kiện để học sinh được thực hành nhiều hơn, chủ động sáng tạo, đồng thời giúp giáo viên vừa linh hoạt lựa chọn phương pháp giảng dạy phù hợp với từng đối tượng học sinh và điều kiện cơ sở vật chất của từng địa phương.

Trong những năm qua, ngành giáo dục đã có nhiều chính sách và chương trình bồi dưỡng giáo viên nghệ thuật.

Bước chuyển mình của giáo dục nghệ thuật

Một trong những yếu tố quan trọng làm nên thành công của giáo dục âm nhạc, nghệ thuật đó chính là đội ngũ giáo viên. Trong những năm qua, ngành giáo dục đã có nhiều chính sách và chương trình bồi dưỡng giáo viên nghệ thuật, đặc biệt là các giáo viên âm nhạc và mỹ thuật ở cấp mầm non và phổ thông.

Đội ngũ giáo viên âm nhạc, nghệ thuật ngày càng được chuẩn hóa, nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng sư phạm. Không chỉ giỏi về chuyên môn, nhiều giáo viên còn có khả năng sáng tạo, tổ chức các hoạt động nghệ thuật hấp dẫn, góp phần làm phong phú đời sống học đường.

Đồng thời, nhiều giáo viên âm nhạc, nghệ thuật đã tích cực tham gia các phong trào văn hóa, nghệ thuật tại địa phương, trở thành lực lượng nòng cốt để truyền cảm hứng nghệ thuật đến với cộng đồng.

Trong thời đại công nghệ số, giáo dục âm nhạc, nghệ thuật Việt Nam cũng đã có những phát triển trong ứng dụng công nghệ vào giảng dạy và học tập. Việc sử dụng các phần mềm dạy nhạc, các nền tảng trực tuyến, video bài giảng, phòng thu ảo… đã giúp bài học trở nên sinh động, hấp dẫn và tiếp cận được nhiều đối tượng học sinh hơn.

Ngoài ra, phương pháp giảng dạy luôn được đổi mới theo hướng tích cực hóa hoạt động của học sinh. Giáo viên âm nhạc, nghệ thuật đã biết kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, giữa cá nhân và nhóm, giữa kiến thức dân gian và hiện đại để giúp học sinh phát triển tư duy sáng tạo, kỹ năng biểu đạt và năng lực cảm thụ nghệ thuật.

Một thành tựu có ý nghĩa sâu sắc là việc giáo dục nghệ thuật đã góp phần tích cực trong công cuộc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa Việt Nam. Thông qua chương trình học và các hoạt động ngoại khóa, học sinh được tiếp cận với nhiều loại hình nghệ thuật truyền thống như: dân ca, chèo, tuồng, cải lương, múa rối nước, kiến trúc cổ truyền… Những giá trị văn hóa đó không chỉ được truyền lại mà còn được sáng tạo và cách tân qua lăng kính của thế hệ trẻ.

Các cuộc thi nghệ thuật học đường, liên hoan âm nhạc - nghệ thuật cho học sinh, chương trình giáo dục kỹ năng sống qua nghệ thuật, các câu lạc bộ trong trường học… đã tạo môi trường thuận lợi để học sinh phát huy năng khiếu, bộc lộ cá tính và rèn luyện bản lĩnh tự tin trước công chúng. Những hoạt động này không chỉ góp phần phát triển năng lực cá nhân, mà còn nuôi dưỡng lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc và trách nhiệm gìn giữ di sản văn hóa.

Giáo dục nghệ thuật đã đạt được những thành tựu quan trọng, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước.

Khẳng định bản sắc

Bước chuyển mình của giáo dục nghệ thuật

Các cuộc thi nghệ thuật học đường, liên hoan âm nhạc - nghệ thuật cho học sinh, chương trình giáo dục kỹ năng sống qua nghệ thuật, các câu lạc bộ trong trường học… đã tạo môi trường thuận lợi để học sinh phát huy năng khiếu, bộc lộ cá tính và rèn luyện bản lĩnh tự tin trước công chúng. Những hoạt động này không chỉ góp phần phát triển năng lực cá nhân, mà còn nuôi dưỡng lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc và trách nhiệm gìn giữ di sản văn hóa.