Không lỡ hẹn cùng tiếng trống khai trường

Các thầy, cô giáo không chỉ vận động học sinh đến trường, tổ chức ôn tập, tạo tâm thế vững vàng… mà còn chạy đua cùng thời gian để khắc phục hậu quả thiên tai mang lại cho trường, lớp. Mọi sự nỗ lực của thầy cô, cộng đồng để tiếng trống khai giảng vang lên đúng hẹn, học trò tới trường trong niềm vui trọn vẹn.

Bộn bề sau thiên tai

Những ngày đầu tháng 9, khi tiếng trống khai giảng đang đến gần, nhiều ngôi trường ở Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh còn nguyên dấu tích của mưa bão. Dù vậy, thầy trò nơi vùng lũ đang gắng sức từng ngày để chuẩn bị cho năm học mới.

Tại Thanh Hóa, xã biên giới Tam Thanh - một trong những địa phương bị thiệt hại nặng sau bão số 5 (Kajiki). Điểm trường bản Cha Lung của Trường Tiểu học Tam Thanh sạt lở đất đá, nhiều bàn ghế và thiết bị dạy học hỏng nặng. Hiệu trưởng Đỗ Xuân Sơn chia sẻ: “Nhà trường còn nhiều khó khăn, rất mong nhận được sự quan tâm, hỗ trợ để thầy trò yên tâm bước vào năm học mới”.

Ngay cạnh đó, Trường Mầm non Tam Thanh cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nhưng nhờ sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, lực lượng chức năng, đoàn thể giáo viên đã hoàn tất việc dọn đất đá, bùn đất trong các phòng học. Những ngày này, ban giám hiệu cùng chung tay với giáo viên trang trí lại lớp học để đón trẻ đến trường với không khí an toàn, vui tươi.

Ở Nghệ An, khi nước lũ từ sông Nậm Nơn tràn vào Trường THCS Xá Lượng (xã Tương Dương) làm ngập 2 dãy phòng học cấp 4. Bàn ghế gỗ ép sau khi ngâm nước bị nứt gãy, phòng Tin học mất toàn bộ máy tính.

Ngày 3/9, nhà trường vừa nhận đủ 155 bộ bàn ghế học sinh mới do sở GD&ĐT huy động hỗ trợ khắc phục hậu quả bão lũ. Nỗi lo canh cánh về bàn ghế cho học sinh được trút bỏ.

Các phòng học dẫu vẫn còn vết loang lổ do nước lũ để lại trên tường, nhưng bàn ghế đã được xếp đặt vào vị trí ngay ngắn, khuôn viên sân trường vệ sinh sạch sẽ, gọn gàng, sẵn sàng bước vào ngày khai giảng. Ngoài ra, các nhà hảo tâm còn tặng 3 bộ máy vi tính, hơn 200 bộ sách giáo khoa, vở viết, bút để học sinh an tâm đến lớp.

Tại Hà Tĩnh, Trường THCS Sơn Lộc (xã Xuân Lộc) - đơn vị chịu thiệt hại nặng do bão Kajiki. Toàn bộ dãy nhà cấp 4 với 11 phòng học bộ môn và chức năng bị tốc mái, sấp đốc, đổ trần. Toàn bộ thiết bị y tế và thư viện bị hư hỏng nặng. Sau lũ, quang cảnh nhà trường ngổn ngang vật liệu.

Ông Hoàng Thế Anh - Hiệu trưởng cho hay, những ngày qua, tập thể nhà trường cùng lực lượng địa phương đã khắc phục để kịp khai giảng. “Đến nay, trường lớp đã cơ bản sạch sẽ, chuẩn bị cho ngày khai giảng. Đối với những hạng mục hư hỏng nặng, chúng tôi sẽ tiếp tục huy động các nguồn lực để sửa chữa, đảm bảo tốt cho việc dạy, học”, Hiệu trưởng nhà trường thông tin.

Thầy, cô Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm dọn dẹp phòng học để chuẩn bị đón học sinh đến trường.

Chính quyền và ngành Giáo dục dồn sức

Sau mưa bão, ngành Giáo dục cùng chính quyền các địa phương đã khẩn trương vào cuộc, vừa lo an toàn, vừa lo điều kiện để học sinh kịp ngày khai giảng.

Theo thống kê của Sở GD&ĐT Thanh Hóa, bão số 5 đã làm 46 điểm trường thiệt hại, trong đó 15 điểm ngập úng, nhiều nơi tốc mái, sập tường rào, hỏng bàn ghế, thiết bị. Tổng thiệt hại gần 1 tỷ đồng. Đáng tiếc, 2 học sinh tử vong vì mưa lũ.

Trước tình hình trên, Sở GD&ĐT đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo khẩn, yêu cầu các đơn vị trực thuộc chủ động ứng phó, đảm bảo an toàn tính mạng cho giáo viên, học sinh. Đồng thời, toàn ngành huy động cán bộ, giáo viên, nhân viên phối hợp với lực lượng vũ trang và người dân tích cực khắc phục hậu quả, dọn dẹp trường lớp, nạo vét bùn đất, phun thuốc khử khuẩn, sửa chữa cơ sở vật chất bị hư hỏng.

Bên cạnh đó, các trường tiến hành thống kê thiệt hại, rà soát điều kiện học tập của học sinh để có biện pháp hỗ trợ kịp thời. Học sinh khó khăn, bị ảnh hưởng bởi thiên tai được nhà trường vận động hỗ trợ sách vở, đồ dùng học tập, quần áo…, không để bất cứ học sinh nào vì thiếu thốn mà không được đến trường.

Học sinh lớp 1, Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc (xã Trà My, TP Đà Nẵng) được giáo viên dạy dự thính để “chống sốc” trước khi bước vào năm học mới.

Chủ tịch UBND tỉnh cũng chỉ đạo các sở, ngành phối hợp khắc phục, phân bổ kinh phí, đảm bảo giao thông, hỗ trợ học sinh đến trường an toàn.

Tại Nghệ An, không chỉ Tương Dương mà nhiều xã như Hưng Nguyên cũng chịu ảnh hưởng nặng do bão Kajiki. Sau bão, các trường chủ động dọn dẹp, chính quyền hỗ trợ cắt tỉa cây đổ, di dời mái tôn, sửa chữa hạng mục cấp bách. Sở GD&ĐT cho biết, dù liên tiếp hứng chịu hai cơn bão Wipha và Kajiki, nhưng đến nay hầu hết trường học đã cơ bản khắc phục, đảm bảo đủ điều kiện khai giảng đồng loạt vào ngày 5/9.

Ở Hà Tĩnh, sau bão số 5 và số 6, toàn tỉnh có 286 cơ sở giáo dục bị ảnh hưởng, thiệt hại gần 136 tỷ đồng. Ngành Giáo dục đã khẩn trương chỉ đạo các trường rà soát cơ sở vật chất, thiết bị, sách giáo khoa, báo cáo để có phương án hỗ trợ kịp thời.

Ông Nguyễn Hồng Cường - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT nhấn mạnh: “Không để học sinh nào vì thiếu sách vở, đồ dùng mà phải nghỉ học ngay từ đầu năm học mới”. Các lực lượng công an, bộ đội, đoàn thể cũng được huy động, giúp các trường dọn dẹp, sửa chữa để kịp ngày khai giảng.

Học sinh ôn tập bài trước khi bước vào năm học mới.

Vượt khó làm tốt công tác chuẩn bị

Dù còn ngổn ngang sau thiên tai, nhưng từ Thanh Hóa đến Nghệ An, Hà Tĩnh, tinh thần chuẩn bị cho năm học mới đang lan tỏa mạnh mẽ.

Đến ngày 3/9, phần lớn các trường tại Thanh Hóa đã hoàn tất công tác chuẩn bị. Riêng 8 điểm trường tại 2 xã Bát Mọt và Yên Nhân vẫn tiếp tục khắc phục sau ngập lụt, với quyết tâm không để học sinh lỡ ngày khai giảng. Chính quyền, đoàn thể, doanh nghiệp, nhà hảo tâm đều chung tay tiếp sức cho học sinh vùng khó khăn.

Dù còn bộn bề, nhưng Trường THCS Xá Lượng (Nghệ An) đã kịp tựu trường từ ngày 28/8 và tổ chức bán trú cho học sinh vùng xa. Bà Nguyễn Thị Kim Dung - Hiệu trưởng Trường THCS Xã Lượng cho biết: “Học sinh được mượn sách giáo khoa, cuối năm trả lại để các khóa sau tiếp tục sử dụng. Các em sẽ không phải lo thiếu sách. Điều đáng mừng là năm nay, sĩ số ổn định hơn, kể cả học sinh ở những bản xa như Na Bè, Hợp Thành, bản Côi đã đến lớp đông đủ”.

Ở Hà Tĩnh, không khí khai giảng đã rộn ràng trong từng lớp học vừa được lau chùi sạch sẽ, những bộ bàn ghế vừa hong khô ngay ngắn, cây xanh sân trường được dựng lại. Thầy cô, phụ huynh, lực lượng chức năng đều góp sức, với tinh thần khó mấy cũng không để tiếng trống khai trường ngắt quãng.

Cùng với sự đồng hành, góp sức của các lực lượng chức năng, quyết tâm của các thầy cô, Trường Tiểu học Đỉnh Bàn (xã Thạch Khê) đang từng bước khắc phục hậu quả mưa bão để đón học sinh trong ngày khai giảng.

Học sinh Trường THCS Xá Lượng (Tương Dương, Nghệ An) đã quay trở lại trường học đông đủ.

Mưa bão đã khiến trường thiệt hại nặng nề, các phòng học ở điểm 1 và 2 bị tốc mái, bàn ghế, đồ dùng, trang thiết bị dạy học hư hỏng, cây xanh đổ gãy… Thời gian này, đội ngũ cán bộ, giáo viên đã hong phơi bàn ghế, lau chùi, trang trí lại lớp học để tạo không khí phấn khởi cho trò trong ngày khai giảng.

“Nhà trường khẩn trương hoàn tất công tác dọn dẹp và trang trí trường lớp để đảm bảo cho ngày khai giảng 5/9. Trong thời gian sửa chữa các phòng học bị hư hỏng, chúng tôi sắp xếp các lớp học tạm theo tinh thần chỉ đạo của ngành Giáo dục để đảm bảo duy trì các hoạt động dạy, học”, bà Nguyễn Thị Tuyết - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Đỉnh Bàn cho hay.

Ông Nguyễn Hồng Cường - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT cho biết: “Ngành đã yêu cầu các cơ sở giáo dục trên địa bàn toàn tỉnh, đặc biệt là các khu vực bị ảnh hưởng bởi thiên tai, tiến hành rà soát kỹ lưỡng tình hình cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, sách giáo khoa và đồ dùng học tập. Các trường cần chủ động đề xuất phương án hỗ trợ từ địa phương, đồng thời tổng hợp, báo cáo về sở để kịp thời xử lý, không để ảnh hưởng đến việc học tập của học sinh.

Đối với UBND các xã, phường chúng tôi cũng đề nghị khẩn trương triển khai các giải pháp đồng bộ, phối hợp với các đơn vị, tổ chức, cá nhân để hỗ trợ kịp thời cho các trường bị thiệt hại. Trường hợp vượt quá khả năng, cần báo cáo ngay về sở GD&ĐT để tham mưu UBND tỉnh có phương án hỗ trợ hiệu quả, đảm bảo học sinh có đầy đủ sách vở, đồ dùng ngay từ đầu năm học mới”.

Thầy cô giáo Trường Mầm non Họa Mi (Đắk Lắk) kiểm tra trang thiết bị dạy học.

“Chạy đà” cho năm học mới

Từ đầu tháng 8, Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc (xã Trà My, TP Đà Nẵng) đã nhộn nhịp. Thầy cô chia nhau đến từng thôn, nhà để vận động phụ huynh đưa trẻ trở lại lớp. Cùng đó, nhà trường tổ chức các buổi ôn tập cho học sinh khối lớp 2, 3, 4, 5.

“Thời gian nghỉ hè khá dài, nhiều em ít có điều kiện tự học nên khi trở lại trường thường quên kiến thức. Chúng tôi tổ chức ôn tập vừa để củng cố bài cũ, vừa rèn nền nếp học tập”, ông Trần Bảo Tú - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc chia sẻ.

Đặc biệt, với học sinh lớp 1 hầu hết là đồng bào dân tộc thiểu số Cor, Mường, Ca dong…, trường tổ chức cho các em đi học “dự thính”. Trong những buổi học này, trẻ được làm quen với không gian lớp học, thầy cô, bạn bè, tập giơ tay phát biểu, viết chữ, làm quen với sách vở. Hoạt động tưởng chừng đơn giản nhưng vô cùng thiết thực, giúp các em bước qua rụt rè, bỡ ngỡ ban đầu.

Ông Trần Bảo Tú cho biết thêm: “Nếu không có bước chuẩn bị này, khi chính thức bước vào lớp 1, nhiều em sẽ sốc vì chưa quen với môi trường mới. Nhờ học dự thính, các em mạnh dạn, tự tin hơn. Chúng tôi mong muốn học sinh đến trường trong tâm thế thoải mái, sẵn sàng tiếp thu kiến thức”.

Ở Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm (xã Trà Đốc, TP Đà Nẵng), công tác vận động học sinh ra lớp được triển khai quyết liệt. Giáo viên “gõ cửa” từng gia đình, nắm bắt tâm lý, tìm hiểu hoàn cảnh để hỗ trợ kịp thời.

Ông Vũ Hoàng Tâm - Hiệu trưởng nhà trường cho hay: “Trường có 716 học sinh và cơ bản thuộc đồng bào dân tộc. Giữ sĩ số ở cấp THCS không hề dễ, vì nhiều em lớn tuổi, cha mẹ muốn con ở nhà phụ giúp việc nương rẫy. Do đó, giáo viên phải rà soát kỹ từng em, đến từng nhà vận động, thậm chí có trường hợp phải đến nhiều lần. Mục tiêu của chúng tôi là không để em nào nghỉ học giữa chừng vì khó khăn”.

Không chỉ vận động, các thầy cô còn lập danh sách học sinh có nguy cơ bỏ học để phối hợp với chính quyền, đoàn thể xã hội tìm biện pháp hỗ trợ. Từ bộ sách giáo khoa, quần áo mới đến chiếc xe đạp… sẽ trở thành động lực để học sinh vùng cao tiếp tục hành trình học tập.

Thầy cô và cán bộ xã ở Đắk Lắk đến nhà vận động học sinh ra lớp.

Cộng đồng vào cuộc

Trên vùng đất biên giới Buôn Đôn (tỉnh Đắk Lắk), công tác chuẩn bị cho năm học mới sôi động không kém. Buôn làng rộn ràng, già làng, buôn trưởng, cán bộ xã cùng thầy, cô giáo chung tay vận động học sinh đến lớp.

Trường Mầm non Họa Mi - ngôi trường duy nhất của xã những ngày này trong giai đoạn hoàn thiện công trình mới gồm dãy nhà 3 phòng học và khu hiệu bộ trị giá 6 tỷ đồng. Khi công trình hoàn thành, trường sẽ có 12 lớp, đủ sức đón 360 trẻ trong toàn xã.

Cô Trần Thị Thanh Hương - Hiệu trưởng Trường Mầm non Họa Mi chia sẻ: “Được đầu tư cơ sở vật chất khang trang là niềm vui lớn với giáo viên, phụ huynh và học trò. Đây là bước đệm để nhà trường phấn đấu đạt chuẩn quốc gia, đồng thời khích lệ phụ huynh yên tâm đưa con em ra lớp”.

Không chỉ cấp mầm non, các trường tiểu học và THCS trên địa bàn xã Buôn Đôn cũng được đầu tư, sửa chữa, bổ sung cơ sở vật chất. Tại Trường Tiểu học Y Jút, thầy cô đã hoàn thành việc tuyển sinh 125/125 học sinh trong độ tuổi.

Chia sẻ của ông Hồ Sĩ Lâm - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Y Jút: “Từ đầu năm, UBND xã chỉ đạo sát sao, giáo viên trực tiếp đến từng hộ vận động, làm thủ tục tuyển sinh. Nhờ đó, không bỏ sót em nào. Sự vào cuộc của chính quyền và cộng đồng là yếu tố then chốt giúp duy trì sĩ số”.

Dù có nhiều khởi sắc, công tác vận động học sinh cấp THCS tại xã còn nhiều thử thách. Do điều kiện kinh tế khó khăn, nhiều em đối diện nguy cơ bỏ học sớm để phụ giúp gia đình. Trước thực tế đó, chính quyền, đoàn thể xã hội và các nhà hảo tâm đã cùng chung tay, trao tặng xe đạp, sách vở, máy tính cho học sinh nghèo.

Bà H’Đa nê Byă - Bí thư Chi bộ Buôn Đôn cho hay: “Hàng năm, hệ thống chính trị của buôn phối hợp với nhà trường rà soát, vận động học sinh trong độ tuổi ra lớp. Nhờ vậy, nhiều năm nay 100% trẻ em của buôn đến trường đúng độ tuổi”.

Xác định giáo dục là nền tảng phát triển bền vững, ông Lê Thanh Sơn - Phó Chủ tịch UBND xã Buôn Đôn khẳng định, xã tiếp tục quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, hỗ trợ giáo viên bám lớp, đồng thời đảm bảo không học sinh nào phải nghỉ học vì hoàn cảnh khó khăn.

Ở những vùng cao còn nhiều thiếu thốn, việc duy trì sĩ số và nâng cao chất lượng giáo dục là thách thức lớn. Nhưng chính sự đồng lòng từ thầy cô, phụ huynh, chính quyền đến cộng đồng buôn làng đã trở thành sức mạnh để vượt qua.

Cùng đó, với sự quan tâm của Nhà nước, nỗ lực của ngành Giáo dục và sự chung sức của cả xã hội, năm học mới ở miền núi Đà Nẵng và Đắk Lắk khởi đầu trong niềm vui trọn vẹn. Đó cũng là nền tảng để vun đắp sự nghiệp trồng người nơi biên cương còn nhiều gian khó.

Năm học 2025 - 2026 đang đến gần, những lớp học vùng cao lại vang tiếng trống trường, tiếng đọc bài trong veo của học trò. Mỗi gương mặt học sinh đến lớp là một niềm tin, một hy vọng được thắp lên từ sự kiên trì, tận tâm của thầy cô và sự sẻ chia của cộng đồng.

Điểm trường tiểu học tại bản Cha Lung (xã Tam Thanh, Thanh Hóa) đang được lực lượng quân đội và các thầy, cô giáo tích cực khắc phục sau thiệt hại bởi thiên tai. Ảnh: Thế Lượng