Người thầy tiên phong kiến tạo 'Trường học hạnh phúc'

Bước ngoặt tiên phong: Xây dựng trường tư thục từ con số 0

Năm 1993, khi mô hình trường tư thục còn là điều mới mẻ, thậm chí xa lạ với nhiều phụ huynh và học sinh, thầy Nguyễn Văn Hòa đã chọn một lối đi ngược dòng. Với lòng can đảm và khát vọng, ông cùng một số người bạn đồng chí hướng mạnh dạn vay mượn từ bạn bè và phụ huynh để thành lập Trường Nguyễn Bỉnh Khiêm.

Trường THCS & THPT Nguyễn BỈnh Khiêm (Ảnh: NTCC)

Từ những viên gạch đầu tiên, ngôi trường nhỏ bé với chỉ 70 học sinh đã trở thành một trong những trường ngoài công lập đầu tiên tại Hà Nội, mở ra cơ hội học tập mới cho bao gia đình, đồng thời khẳng định một hướng đi khác biệt trong giáo dục.

Quyết định táo bạo ấy không chỉ thể hiện tinh thần dám nghĩ, dám làm mà còn chứng minh bản lĩnh tiên phong của một người thầy mang khát vọng cải cách và đổi mới.

Học trò hạnh phúc trước khi học trò giỏi

Điều tạo nên dấu ấn của Trường Nguyễn Bỉnh Khiêm chính là triết lý giáo dục nhân văn mà thầy Hòa luôn kiên định. Ông thường nói: “Chỉ số hạnh phúc, sự tiến bộ của học sinh mới là thước đo chất lượng giáo dục.”

Với phương châm và mục tiêu giáo dục là vì con người, cho trẻ đôi cánh để trẻ tự bay, thầy Hòa đề cao giáo dục nhân cách trước, tri thức sau. Xây dựng trường học theo con đường " giáo dục cho học sinh nên người". Trường học theo ông không chỉ là nơi cung cấp kiến thức, mà phải là nơi dạy học sinh biết sống, biết yêu thương, biết trưởng thành để trở thành người tử tế trước khi trở thành người giỏi giang.

“Chăm lo tới từng học sinh, giúp cho mỗi trò đều tiến bộ”

Với kinh nghiệm thực tế trong suốt nhiều năm công tác trong ngành giáo dục, thầy đã định hình con đường giáo dục mà thầy hướng tới đó là: "Thước đo chất lượng giáo dục là sự phát triển của mỗi học trò - là sự tiến bộ của người học."

Trong mắt ông, học trò là những đứa trẻ hồn nhiên, trong sáng, đôi khi hiếu động, nghịch ngợm, nhưng tất cả đều xứng đáng được yêu thương và chở che. Một đứa trẻ bướng bỉnh không phải là gánh nặng, mà là một tâm hồn cần được thấu hiểu, cảm thông.

Chính vì thế, thay vì chỉ chú trọng truyền đạt tri thức, thầy Hòa quan tâm nhiều hơn đến việc nuôi dưỡng nhân cách, hình thành phẩm chất đạo đức, để từ đó xây dựng những thế hệ học sinh Sáng tạo – Thành công – Hạnh phúc.

Trường học “tiên phong”

Những năm 1990, khi phần lớn các trường phổ thông vẫn giữ mô hình truyền thống nặng về lý thuyết và áp lực thi cử, thầy Nguyễn Văn Hòa đã chọn một con đường hoàn toàn khác cho Trường THCS – THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm.

Ngay từ buổi đầu, thầy mạnh dạn đưa vào trường những mô hình chưa từng có ở bậc phổ thông. Mô hình học bán trú và là một trong những trường tổ chức bán trú đầu tiên ở Việt Nam – điều mà ít trường tư nhân lúc bấy giờ làm được – để học sinh có chỗ nghỉ ngơi, ăn uống và sinh hoạt ngay tại trường. Việc này giúp cha mẹ yên tâm, còn học trò thì có môi trường học tập khoa học, nề nếp.

Khi cả 3 cấp của Trường Nguyễn Bỉnh Khiêm đi vào hoạt động ổn định và có đông đảo học sinh, thầy Hòa lại tiếp tục nâng tầm cho học sinh của trường với mô hình trường học song ngữ. Nhưng không sao chép từ nơi khác, ông xây dựng một chương trình song ngữ riêng biệt, phù hợp với đặc thù học sinh của trường. Và giờ đây song ngữ đã trở thành thế mạnh, là mũi nhọn của Trường Nguyễn Bỉnh Khiêm.

Không dừng lại ở đó, thầy còn thiết kế chương trình học gắn với trải nghiệm thực tế: tham quan, học ngoài lớp, gắn kiến thức sách vở với đời sống. Thầy coi trọng việc rèn kỹ năng sống, từ giao tiếp, làm việc nhóm đến tự chăm sóc bản thân. Nhờ vậy, học sinh không chỉ giỏi kiến thức mà còn trưởng thành trong từng ngày, tự tin hòa nhập xã hội.

Bên cạnh chương trình chính khóa, nhà trường cũng chú trọng xây dựng hệ thống câu lạc bộ phong phú, mang lại cơ hội để học sinh khám phá đam mê và phát huy năng lực. Từ âm nhạc, mỹ thuật, thể thao cho đến nghiên cứu khoa học, kỹ năng sống…, mỗi em đều có một “sân chơi” riêng để rèn luyện bản lĩnh, bồi đắp sự tự tin và khẳng định giá trị bản thân.

Thầy cô là gốc rễ cho sự phát triển của “Trường học hạnh phúc”

Thầy Hòa chia sẻ trong buổi gặp mặt nói chuyện (Ảnh: Minh Ngọc)

Với thầy Nguyễn Văn Hòa, xây dựng một ngôi trường hạnh phúc không thể chỉ dừng ở học trò, mà quan trọng hơn là phải tạo ra một đội ngũ thầy cô giáo đủ tâm – tầm – tài. Thầy luôn đau đáu một câu hỏi: “Làm sao để các thầy cô giáo hiểu học trò hơn, yêu thương học trò hơn?” Và câu trả lời mà thầy tìm thấy chính là tâm lý học đường.

Ông chia sẻ: Muốn dạy tốt, trước hết phải hiểu tâm lý học sinh. Bởi có những em rất đáng thương khi không được cha mẹ quan tâm đúng mực, dẫn đến bướng bỉnh hay nghịch ngợm. Người thầy giỏi, theo ông, là người biết lắng nghe, đồng cảm, khơi dậy niềm vui để mỗi ngày đến lớp là một ngày hạnh phúc.

Chính từ triết lý ấy, thầy Hòa luôn chú trọng đào tạo, bồi dưỡng giáo viên. Ông khuyến khích thầy cô học thêm về tâm lý, thường xuyên gần gũi, quan tâm đến học sinh như những người bạn lớn. Với ông, một ngôi trường hạnh phúc không thể thiếu những thầy cô hạnh phúc – những người truyền năng lượng tích cực, truyền lửa yêu thương, và cùng học trò trưởng thành bằng sự thấu hiểu.

Sứ mệnh "Trường học hạnh phúc" trong tương lai

Nhà giáo, TS. Nguyễn Văn Hòa (Ảnh: Minh Ngọc)

Không dừng lại ở những thành công đã có, thầy Nguyễn Văn Hòa vẫn tiếp tục ấp ủ khát vọng lớn: xây dựng một mô hình trường học cá nhân hóa toàn diện. Ở đó, mỗi lớp sẽ được chia thành nhóm nhỏ theo năng lực và sở trường; học sinh không học theo khuôn mẫu cứng nhắc, mà được phát huy tối đa thế mạnh riêng biệt, được bồi dưỡng sâu ở lĩnh vực mình có năng khiếu.

Với tầm nhìn ấy, thầy Nguyễn Văn Hòa đang từng bước kiến tạo một mô hình giáo dục mới, nơi trường học không chỉ là nơi dạy chữ, mà còn là một “ngôi nhà thứ hai” – nơi học sinh được yêu thương, được sống hạnh phúc, và được chuẩn bị đầy đủ hành trang để tự tin bước vào cuộc đời.

“Mỗi thầy cô nên là nhà tâm lý - nhà giáo dục. Và các thầy hiệu trưởng không chỉ là nhà quản lý mà trước hết phải là người truyền cảm hứng nghề nghiệp, truyền được niềm tin vào những giá trị chân chính và quý giá của nghề giáo. Các hiệu trưởng phải trở thành những nhà tâm lý - nhà giáo dục tài năng.” - Nhà giáo, TS. Nguyễn Văn Hòa chia sẻ.

Không chỉ tiên phong trong xây dựng mô hình Trường học hạnh phúc, thầy Nguyễn Văn Hòa còn ghi lại hành trình của mình qua những trang sách. Hai tác phẩm: “Người thầy xây trường hạnh phúc” và “Xây dựng trường học hạnh phúc – Con đường tôi đi” chính là hành trình sự nghiệp giáo dục của thầy trong suốt 30 năm tâm huyết với nghề giáo.

Hai tác phẩm: “Người thầy xây trường hạnh phúc” và “Xây dựng trường học hạnh phúc – Con đường tôi đi”.

Hơn 30 năm phát triển, Trường Nguyễn Bỉnh Khiêm dưới sự dẫn dắt của thầy Hòa đã gặt hái nhiều thành tích:
- 2006: Được công nhận trường chuẩn Quốc gia;
- 2015: Được công nhận trường THPT chất lượng cao;
- 2021: Được công nhận trường chuẩn Quốc gia lần thứ 2;
- 2013: Được trao tặng Huân chương Lao Động hạng Ba;
- 2019, 2023: Hai lần được trao tặng Huân chương lao động Hạng Nhì.
Nhiều lần được nhận Bằng khen, Giấy khen của Bộ Giáo dục và Đào tạo và UBND thành phố Hà Nội, Cờ thi đua xuất sắc của UBND Thành phố.

Nhà giáo, TS. Nguyễn Văn Hòa (Ảnh: NTCC)