Phát triển các đại học trọng điểm - hướng đi chiến lược cho giáo dục Việt Nam

Nâng cao năng lực quản trị đại học

Theo chủ trương của Đảng, Việt Nam phấn đấu phát triển một số cơ sở giáo dục đại học ngang tầm khu vực và thế giới, hình thành các trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia gắn với doanh nghiệp và viện nghiên cứu.

Chủ trương đó được cụ thể hóa qua Thông báo Kết luận 45-TB/TGV của Tổ giúp việc Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đại học Đà Nẵng là một trong bốn đại học của Việt Nam được lựa chọn đầu tư trọng điểm để làm hình mẫu cho hệ thống giáo dục đại học.

PGS.TS Nguyễn Ngọc Vũ - Giám đốc Đại học Đà Nẵng cho biết, đây là vinh dự, cơ hội lớn, đồng thời gắn với trách nhiệm rất cao để đội ngũ cán bộ, giảng viên và sinh viên Đại học Đà Nẵng thể hiện vai trò tiên phong, đột phá trong đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Đây không những là sản phẩm, giá trị chính yếu mà các trường đại học cung ứng cho xã hội mà còn là chìa khóa vàng quyết định năng lực cạnh tranh, năng suất lao động để các địa phương thu hút đầu tư mạnh mẽ và các doanh nghiệp phát triển bền vững.

Sinh viên Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật - Đại học Đà Nẵng tham gia trưng bày sản phẩm tại Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thành phố Đà Nẵng.

Đại học Đà Nẵng đã xây dựng hoàn chỉnh đề án phát triển thành đại học đẳng cấp quốc tế theo Kết luận số 45. Trọng tâm trong giai đoạn tới là nâng cao năng lực quản trị đại học, mở rộng quyền tự chủ gắn với trách nhiệm giải trình, đồng thời nhận diện, tháo gỡ những “điểm nghẽn” trong cơ cấu tổ chức, tinh gọn bộ máy để nâng cao hiệu lực, hiệu năng.

Đại học Đà Nẵng sẽ thành lập các tổ công tác chuyên trách về xếp hạng đại học, chuyển đổi số, hợp tác đại học – doanh nghiệp, có sự chỉ đạo trực tiếp của Ban Giám đốc và Ban Giám hiệu các trường thành viên, bảo đảm phối hợp đồng bộ, hiệu quả.

Song song, công tác phát triển đội ngũ được đặc biệt chú trọng, hướng tới tuyển chọn giảng viên trình độ tiến sĩ, có năng lực nghiên cứu và sử dụng tốt tiếng Anh; phấn đấu đến năm 2030 có tối thiểu 60% chương trình đào tạo khối ngành khoa học, kỹ thuật, công nghệ được giảng dạy bằng tiếng Anh. Trường Đại học Ngoại ngữ - Đại học Đà Nẵng giữ vai trò nòng cốt trong đào tạo, bồi dưỡng năng lực ngoại ngữ cho sinh viên, đáp ứng chuẩn đầu ra, góp phần tạo môi trường học tập hội nhập quốc tế.

Đại học Đà Nẵng đặt mục tiêu phấn đấu lọt tốp 150 đại học hàng đầu châu Á, có ít nhất một nhóm ngành vào tốp 100 đại học hàng đầu thế giới; mỗi năm tạo ra 50 doanh nghiệp khởi nghiệp và thu hút tối thiểu 50 triệu USD cho nghiên cứu, công nghệ. Đây là các nhiệm vụ được giao theo kết luận của Trung ương về phát triển khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Để tăng cường cơ sở vật chất, nguồn lực phục vụ nghiên cứu, Đại học Đà Nẵng định hướng ưu tiên các nguồn để tăng tỷ lệ kinh phí dành cho nghiên cứu khoa học, nhất là nghiên cứu khoa học trong sinh viên với tỷ lệ nhất định, thỏa đáng hơn; tích cực hỗ trợ sinh viên nghiên cứu cùng giảng viên. Các trường, đơn vị phân bổ cụ thể mức hỗ trợ, tiêu chí hỗ trợ các đề tài của sinh viên, có mức khen thưởng, động viên kịp thời.

Bên cạnh đó, các trường thành viên cần chủ động đề xuất, chuẩn bị sẵn sàng các kế hoạch, đề án/dự án để tham gia, đón đầu cơ hội các chương trình, dự án, danh mục được đầu tư trọng điểm của nhà nước; khuyến khích các trường, đơn vị chủ động nghiên cứu, thành lập mới trung tâm đổi mới sáng tạo, trung tâm nghiên cứu khoa học xuất sắc, tập trung các ngành mũi nhọn.

Hướng tới trung tâm khoa học - công nghệ - đổi mới sáng tạo tầm khu vực

Tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW là nghiên cứu khoa học phải tạo đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tạo ra nhiều của cải cho xã hội; đóng góp, xây dựng và phản biện chính sách vì sự phát triển các địa phương, doanh nghiệp và đất nước. Vì vậy, các nhà khoa học, giảng viên của không chỉ cần nghiên cứu cái mình có mà cần tập trung nghiên cứu những cái xã hội cần.

PGS.TS Nguyễn Ngọc Vũ, cho rằng, muốn đề xuất được các nhiệm vụ đáp ứng yêu cầu của địa phương, doanh nghiệp và xã hội phải tăng cường gắn kết với địa phương, doanh nghiệp. Đây cũng chính là hướng đi phù hợp mà Đại học Đà Nẵng đang triển khai.

"Cần có đột phá trước hết trong tư duy, nhận thức từ lãnh đạo Đại học Đà Nẵng đến các trường, đơn vị, thống nhất nhận thức chung, coi khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là những nhiệm vụ hết sức quan trọng và cấp thiết. Từ đó xác định rõ mục tiêu, yêu cầu, động lực, nguồn lực và các giải pháp đột phá. Tinh thần “đột phá” còn được vận dụng với các trường, đơn vị để trước hết phải tạo được “đột phá” so với chính mình nhằm vươn lên" - Giám đốc Đại học Đà Nẵng khẳng định.

Một khóa đào tạo chuyên sâu được Trường Đại học Bách khoa - Đại học Đà Nẵng triển khai tại Nhà máy Lọc dầu Dung Quất theo chương trình hợp tác giữa 2 bên.

Đối với “đột phá” trong các ngành, lĩnh vực, các trường, đơn vị cần tận dụng cơ hội, chủ động, nắm bắt kịp thời, đón đầu xu thế. Điển hình như Trường ĐH Bách khoa - Đại học Đà Nẵng đang xúc tiến mở các ngành mới như Xây dựng Đường sắt-Metro, Quản lý năng lượng phục vụ nguồn nhân lực Điện hạt nhân…. Cả 3 Trường Đại học Bách khoa, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật, Trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông Việt-Hàn đều mở ngành, đào tạo Thiết kế vi mạch. Trường Đại học Kinh tế, Trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông Việt-Hàn đã mở ngành, đào tạo Công nghệ tài chính… Nhờ đó có thêm nhiều cơ hội được đầu tư, phát triển cơ sở vật chất, các phòng thí nghiệm.

Đối với phát triển lực lượng nghiên cứu, PGS.TS Nguyễn Ngọc Vũ đề xuất, các trường, đơn vị chủ động mời các nhà khoa học, chuyên gia quốc tế hàng đầu, nhất là trong các ngành, lĩnh vực then chốt để có thêm nhà khoa học đầu đàn, dẫn dắt các chương trình khoa học công nghệ trọng điểm, nhóm nghiên cứu mạnh. Đây cũng là góp phần thực hiện như Kế hoạch thu hút 100 chuyên gia giỏi tham gia chương trình phát triển về trí tuệ nhân tạo trọng điểm cấp quốc gia của Bộ Khoa học - Công nghệ.

Với định hướng phát triển trở thành trung tâm khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo quốc gia, Đại học Đà Nẵng đang đẩy nhanh Dự án xây dựng Đại học Đà Nẵng tại Hòa Quý – Điện Ngọc. PGS.TS Nguyễn Ngọc Vũ cho biết, dự án này không chỉ mở rộng không gian phát triển mà còn cộng hưởng với Đề án đầu tư trọng điểm theo Kết luận số 45, tạo nền tảng vững chắc để Đại học Đà Nẵng bứt phá lên tầm cao mới.

Đại học Đà Nẵng xác định mọi hoạt động đổi mới, nghiên cứu, đào tạo đều phải gắn chặt với phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của khu vực và đất nước, nhất là trong các lĩnh vực mũi nhọn như công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, năng lượng, môi trường, đô thị thông minh và logistics.

Sinh viên Trường Đại học Bách khoa - Đại học Đà Nẵng thực hành tại phòng thiết kế vi mạch.

Nâng cao năng lực quản trị đại học

Đại học Đà Nẵng đặt mục tiêu phấn đấu lọt tốp 150 đại học hàng đầu châu Á, có ít nhất một nhóm ngành vào tốp 100 đại học hàng đầu thế giới; mỗi năm tạo ra 50 doanh nghiệp khởi nghiệp và thu hút tối thiểu 50 triệu USD cho nghiên cứu, công nghệ. Đây là các nhiệm vụ được giao theo kết luận của Trung ương về phát triển khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Hướng tới trung tâm khoa học - công nghệ - đổi mới sáng tạo tầm khu vực

Đại học Đà Nẵng xác định mọi hoạt động đổi mới, nghiên cứu, đào tạo đều phải gắn chặt với phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của khu vực và đất nước, nhất là trong các lĩnh vực mũi nhọn như công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, năng lượng, môi trường, đô thị thông minh và logistics.