Vấn nạn bạo lực học đường, 'cơn đau đầu' bao giờ chấm dứt?

Những năm gần đây liên tiếp xuất hiện clip ghi lại cảnh học sinh đánh nhau được tung lên mạng, nạn nhân trong những vụ này có thể nhập viện thậm chí tử vong khiến dư luận không khỏi xót xa.

Những vụ án đau lòng

Vấn nạn bạo lực học đường đang ngày càng trở nên nhức nhối, để lại hậu quả nghiêm trọng không chỉ đối với học sinh mà còn với toàn xã hội. Những clip ghi lại cảnh học sinh đánh nhau, lăng mạ nhau trên mạng xã hội không còn là điều xa lạ mà đang trở thành thực trạng đáng báo động. Đây không chỉ là hành vi sai trái về đạo đức mà còn là hành vi vi phạm pháp luật.

Những ngày qua, dư luận tại Thanh Hóa không khỏi bàng hoàng trước vụ án mạng đau lòng giữa hai học sinh trung học phổ thông. Chỉ vì mâu thuẫn nhỏ trong giờ học thể dục, khi tan học đã xảy ra xô xát, một em đã rút dao đâm bạn tử vong. Bi kịch ấy không chỉ cướp đi sinh mạng của một đứa trẻ mà còn để lại nỗi đau khôn nguôi cho hai gia đình, thầy cô và bạn bè.

Khoảng 11 giờ 30 phút trưa 17/10/2025, tại xã Quảng Bình (Thanh Hóa), hai học sinh Trường THPT Đặng Thai Mai là P.T.B.N. (SN 2009) và L.Q.H. (SN 2008) xảy ra mâu thuẫn trong giờ thể dục. Sau buổi học, H. cùng bạn là L.Đ.A. chặn đường đánh N. bằng tay, chân và mũ bảo hiểm. Bị tấn công, N. rút dao bấm mang theo người đâm vào vùng cổ H., khiến nạn nhân tử vong trên đường đi cấp cứu.

Trước đó, tháng 10/2024, một vụ việc tương tự cũng xảy ra. Nhóm nữ sinh Trường THPT Nông Cống 2 hẹn nhau ra khu vực xã Trung Chính để “nói chuyện”. Mâu thuẫn bùng phát dẫn tới ẩu đả. Em L.V.G.N. (lớp 11A6) vào can ngăn thì bị nhóm bạn dùng mũ bảo hiểm đánh trọng thương, phải chuyển ra Bệnh viện Việt Đức điều trị. Kết quả giám định cho thấy nạn nhân bị tổn hại 23% sức khoẻ. Sáu nữ sinh liên quan bị khởi tố và nhận mức án từ 15 đến 19 tháng tù treo.

Những vụ việc học sinh đánh nhau ở Thanh Hóa không còn là cá biệt, gần như năm nào cũng xảy ra tình trạng học sinh đánh nhau, nhiều trường hợp phải nhập viện. Không chỉ ở thành thị mà ngay cả ở nông thôn, không chỉ học sinh nam, nhiều vụ việc cho thấy nữ sinh cũng tham gia bạo lực, thậm chí hành vi còn manh động dã man hơn.

Theo bà Lê Thị Ngoan - Hiệu trưởng Trường THCS Lý Tự Trọng (phường Hạc Thành), thực tế cho thấy, độ tuổi học sinh trung học là giai đoạn thay đổi tâm sinh lý. Ở lứa tuổi này, các em bắt đầu hình thành cái tôi mạnh mẽ, song kỹ năng kiểm soát cảm xúc, ứng xử xã hội còn hạn chế.

“Một lời trêu chọc, một dòng bình luận trên mạng cũng có thể gây mâu thuẫn. Nguyên nhân bắt đầu từ việc học sinh thiếu kỹ năng sống. Nhiều em chưa được dạy cách kiểm soát cảm xúc, giải quyết mâu thuẫn một cách tích cực.

Ngoài ra, ảnh hưởng từ mạng xã hội, phim ảnh có yếu tố bạo lực cũng hình thành lối hành xử thiếu lành mạnh; gia đình thiếu quan tâm; nhà trường đôi khi chưa phát hiện sớm những dấu hiệu bất ổn tâm lý ở học sinh… Tất cả cộng lại thành một “khoảng trống” mà bạo lực có thể len vào”, Hiệu trưởng Trường THCS Lý Tự Trọng chia sẻ.

Hình ảnh hai nam sinh Trường THPT Đặng Thai Mai lao vào đánh nhau khiến 1 em tử vong. Ảnh cắt từ clip

Giải pháp nào để ngăn chặn?

Dù các nhà trường đã nỗ lực xây dựng môi trường học tập thân thiện hay liên tục có những buổi tuyên truyền về hậu quả của bạo lực học đường, nhưng không thể phủ nhận rằng những hành vi bắt nạt hay xô xát giữa học sinh vẫn âm ỉ diễn ra.

Theo Công an tỉnh Thanh Hóa, tình trạng bạo lực học đường hiện nay có chiều hướng gia tăng và diễn biến hết sức phức tạp. Mặc dù không phải mới, song thời gian gần đây tình trạng này xảy ra liên tục hơn với tính chất nguy hiểm ngày càng nghiêm trọng. Điều lo ngại khi một bộ phận học sinh, thậm chí là bạn bè thân thiết của đối tượng và nạn nhân lại thờ ơ, vô cảm khi không can ngăn, ngăn chặn mà hò reo, cổ vũ, tham gia gây rối trật tự công cộng.

Nguyên nhân sâu xa của việc chưa thể ngăn chặn vấn nạn bạo lực học đường là do sự thiếu sót trong công tác quản lý và giáo dục của nhà trường và gia đình. Nhiều gia đình không quan tâm đến hoạt động học tập và sinh hoạt của con em mình, không giáo dục cho con em những giá trị đạo đức và kỹ năng sống cần thiết để ứng xử trong xã hội.

Mặt khác, do sự thiếu chín chắn về nhận thức và tâm lý của các em học sinh, sinh viên. Đây là giai đoạn mà các em đang trong quá trình phát triển về thể chất và tinh thần, dễ bị ảnh hưởng bởi những yếu tố bên ngoài. Nhiều em có xu hướng ham muốn được thể hiện, chứng tỏ bản thân, không biết cách kiểm soát cảm xúc và hành vi của mình.

Công an Thanh Hóa nỗ lực tuyên truyền phổ biến pháp luật tới học sinh.

Để chủ động phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng này, thời gian qua, lực lượng Công an Thanh Hóa đã phối hợp với Sở GD&ĐT đẩy mạnh công tác tuyên truyền phòng, chống bạo lực học đường.

Giám đốc Công an tỉnh Thanh Hóa đã chỉ đạo các phòng chức năng và công an các xã, phường thường xuyên duy trì công tác phối hợp với các nhà trường trên địa bàn tổ chức nhiều đợt tổng kiểm tra, kiểm soát, phát hiện, ngăn chặn học sinh mang vũ khí, hung khí, vật cấm như: dao, dao bấm, kiếm, côn, tuýp sắt… đến trường và tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật; nắm bắt các mâu thuẫn trong học sinh.

Từ đó, chủ động phát hiện ngăn chặn, xử lý kịp thời không để phát sinh phức tạp, vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội, bạo lực học đường. Hoạt động kiểm tra đã trở thành việc làm thường xuyên trong công tác phối hợp giữa công an xã, phường với các nhà trường trong các năm học gần đây.

Thượng tá Lê Tuấn Anh, Trưởng Công an phường Đông Quang (tỉnh Thanh Hóa) chia sẻ: “Thời gian qua, công tác phối hợp giữa nhà trường, gia đình, xã hội trong phòng, chống bạo lực học đường luôn được quan tâm thực hiện đồng bộ. Hoạt động tuyên truyền pháp luật cho học sinh nhằm phòng ngừa từ sớm, từ xa, góp phần tạo môi trường học tập lành mạnh, giúp các em hiểu rõ hậu quả của hành vi vi phạm pháp luật”.

Theo khuyến cáo của Công an tỉnh Thanh Hóa, phòng, chống bạo lực học đường phải bắt đầu từ ba môi trường cốt lõi: Gia đình - nhà trường - xã hội. Gia đình cần thường xuyên lắng nghe, đồng hành, phát hiện những dấu hiệu bất thường trong tâm lý, hành vi của con trẻ để kịp thời định hướng. Nhà trường phải chủ động giáo dục kỹ năng sống, tăng cường tuyên truyền pháp luật, xây dựng văn hóa học đường thân thiện, dân chủ. Còn xã hội cần mạnh tay với các nội dung bạo lực trên mạng, đồng thời lan tỏa những giá trị tốt đẹp, những câu chuyện tử tế về tình bạn, sự sẻ chia.

Lực lượng công an kiểm tra đột xuất các vật dụng học sinh mang theo khi lên lớp. Ảnh: TG

Những vụ án đau lòng

Giải pháp nào để ngăn chặn?

Theo khuyến cáo của Công an tỉnh Thanh Hóa, phòng, chống bạo lực học đường phải bắt đầu từ ba môi trường cốt lõi: Gia đình - nhà trường - xã hội. Gia đình cần thường xuyên lắng nghe, đồng hành, phát hiện những dấu hiệu bất thường trong tâm lý, hành vi của con trẻ để kịp thời định hướng. Nhà trường phải chủ động giáo dục kỹ năng sống, tăng cường tuyên truyền pháp luật, xây dựng văn hóa học đường thân thiện, dân chủ. Còn xã hội cần mạnh tay với các nội dung bạo lực trên mạng, đồng thời lan tỏa những giá trị tốt đẹp, những câu chuyện tử tế về tình bạn, sự sẻ chia.