Các học viên đủ mọi lứa tuổi ở lớp xoá mù chữ của xã Sà Phìn, Tuyên Quang

Cả hệ thống chính trị vào cuộc

Tuyên Quang là tỉnh có điều kiện kinh tế, xã hội còn nhiều khó khăn, trình độ dân trí không đồng đều giữa các vùng. Sau sáp nhập, Tuyên Quang trở thành vùng đất hội tụ đông đảo các dân tộc thiểu số trong cả nước với 46 dân tộc cùng sinh sống. Toàn tỉnh có quy mô dân số hơn 1,8 triệu người, trong đó gần 70% là đồng bào dân tộc thiểu số. Đồng bào dân tộc tại các thôn bản vùng sâu, vùng xa vẫn còn những người dân chưa biết chữ.

Xác định xóa mù chữ là nhiệm vụ chính trị quan trọng, tỉnh Tuyên Quang đã huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị trong công tác tuyên truyền, vận động người dân chưa biết chữ ra lớp học. Tỉnh xác định đây là nhiệm vụ lâu dài bền bỉ, xóa mù chữ không chỉ là nhiệm vụ của ngành giáo dục, mà là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Tại nhiều địa phương miền núi, vùng sâu, vùng xa phong trào xóa mù chữ đang thực sự trở thành một cuộc vận động chính trị - xã hội sâu rộng, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở.

Bên cạnh đó, công tác điều tra, rà soát số người mù chữ, người tái mù chữ hàng năm cũng được thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ, làm cơ sở cho việc vận động, tuyên truyền tham gia các lớp học xóa mù chữ. Cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên phục vụ công tác xóa mù chữ cơ bản được bảo đảm.

Những lớp xóa mù chữ được thực hiện linh hoạt về thời gian và địa điểm đã góp phần nâng tỷ lệ người dân biết chữ, hoàn thành tiêu chí giáo dục trong Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới tại các xã vùng cao.

Giai đoạn từ 2021 đến hết năm 2024, toàn tỉnh Hà Giang (nay là tỉnh Tuyên Quang) đã huy động được gần 8.300 học viên tham gia các lớp xóa mù chữ. Trong 9 tháng đầu năm 2025, toàn tỉnh Tuyên Quang sau hợp nhất cũng đã mở được 70 lớp xóa mù chữ, thu hút khoảng 2.000 người tham gia.

Các lớp học là sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành Giáo dục, Bộ đội Biên phòng, Hội Liên hiệp Phụ nữ và Tỉnh đoàn…

Tại cơ sở, cán bộ xã, thôn bản, trưởng bản, người có uy tín cùng chung tay đến từng hộ dân vận động bà con đi học. Nhiều thầy cô giáo, đoàn viên thanh niên tình nguyện đã không quản ngại gian khổ, vượt rừng, băng suối để “gieo chữ”. Những lớp học buổi tối, lớp học mùa vụ đã trở thành hình ảnh quen thuộc ở vùng cao, nơi “ánh đèn con chữ” sáng lên giữa núi rừng.

Tuy nhiên, công tác xóa mù chữ của tỉnh cũng gặp nhiều khó khăn. Do xuất phát điểm không thuận lợi, tình trạng mù chữ, tái mù chữ vẫn xảy ra trên địa bàn tỉnh. Đặc biệt, số người mù chữ nằm rải rác ở các bản vùng sâu, vùng xa khu vực vùng núi phía Bắc của tỉnh nên rất khó khăn trong việc tổ chức mở lớp.

Chưa kể, việc huy động học viên ra lớp, duy trì sĩ số học viên đi học chuyên cần cũng hết sức gian nan do đa số học viên đều là nữ và đều trong độ tuổi lao động chính của gia đình. Mặt khác, vào mùa nương rẫy, nhiều người thường đi làm xa nhà, xa bản; một số người do lớn tuổi nên tâm lý e dè, xấu hổ khi đi học…Hiệu quả công tác xóa mù chữ chưa cao, kết quả không bền vững, hiện tượng tái mù chữ vẫn tiếp diễn.Hệ thống trường lớp, cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy học tập của một số xã miền núi còn khó khăn, thiếu thốn…

Lớp xoá mù chữ ở thôn Há Già, xã Thắng Mố, Tuyên Quang.

Thiết thực những lớp học xóa mù chữ

Lũng Cú của tỉnh Tuyên Quang nằm ở cực Bắc của tổ quốc, được thành lập trên cơ sở sáp nhập ba xã Lũng Cú, Lũng Táo và Ma Lé, với tổng diện tích hơn 95 km², có 37 thôn, trên 15.000 dân, gồm 12 dân tộc cùng sinh sống, trong đó người Mông chiếm tới 92,7%. Đây là địa bàn có vị trí đặc biệt quan trọng về quốc phòng - an ninh, với hơn 30 km đường biên giới và 36 mốc giới.

Xuất phát điểm của xã rất thấp, hạ tầng thiếu đồng bộ, nguồn lực đầu tư hạn chế. Đời sống người dân còn nhiều khó khăn: Thiếu đất sản xuất, thiếu nước sinh hoạt, điều kiện giao thông gian nan. Cuối năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo vẫn ở mức 33,7%, hộ cận nghèo 14,7%. Theo rà soát số lượng người dân chưa biết chữ trong toàn xã còn khoảng 300 người. Nhiệm vụ xóa mù cho đồng bào được xã đặc biệt quan tâm.

Thiếu tá Vàng Dỉ Khoán, cán bộ Đồn Biên phòng Lũng Cú được giao nhiệm vụ đứng lớp xóa mù cho đồng bào.

Thiếu tá Khoán cho biết: Trước thực trạng còn nhiều đồng bào xã chưa biết chữ, Đồn Biên phòng Lũng Cú đã phối hợp với trường học, chính quyền địa phương và công an mở 2 lớp xóa mù chữ. Bộ đội và các thầy cô thay phiên nhau đứng lớp, mỗi lớp học 3 – 4 buổi tối/tuần.

Biết chữ, biết viết, biết tính, đồng bào xã Lũng Cú có thêm nhiều cơ hội thoát nghèo, phát triển kinh tế, giữ gìn an ninh biên giới, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ.

Phong trào mở lớp học xóa mù chữ lan tỏa rộng khắp các địa phương của tỉnh Tuyên Quang, đặc biệt là các địa phương khu vực vùng Cao nguyên đá Đồng Văn.

Vừa qua, tại các xã Bạch Đích, Thắng Mố thuộc huyện Yên Minh trước đây cũng đã đồng loạt khai giảng 16 lớp xóa mù chữ cho người dân với tổng số gần 380 học viên. Trước khi mở lớp, Ban Chỉ đạo Phổ cập giáo dục, xóa mù chữ các xã đã thành lập tổ khảo sát, vận động người mù chữ từ 15 - 60 tuổi tham gia học tập.

Chính quyền địa phương cũng chủ động phối hợp với các lực lượng như Công an, Biên phòng, các trường học đến từng hộ để khảo sát, bố trí địa điểm và cơ sở vật chất để mở lớp.

Công tác xóa mù chữ không chỉ giúp người dân biết đọc, biết viết mà còn mở ra cơ hội tiếp cận với thông tin mới, nâng cao hiểu biết và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Khi biết chữ, người dân có thể tự đọc thông tin, theo dõi sách báo, ti vi hoặc điện thoại, từ đó nắm bắt thông tin về các chính sách hỗ trợ của Nhà nước, kỹ thuật sản xuất nông nghiệp tiên tiến để áp dụng vào trồng trọt, chăn nuôi.

Thời gian tới, các địa phương sẽ tiếp tục chú trọng phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể, người có uy tín, trưởng thôn bản, dòng họ trong việc vận động người mù chữ ra lớp học. Tăng cường giáo viên chuyên trách xóa mù chữ cho các nơi có điều kiện đặc biệt khó khăn.

Bài viết với tag: "đồng bào"

Nỗ lực xóa mù chữ cho đồng bào vùng cao Tuyên Quang

Có thể bạn quan tâm