Du khách nước ngoài trải nghiệm sản xuất nông nghiệp. Ảnh: INT.

Tuy nhiên, để hiệu ứng không chỉ dừng lại ở vài đoạn clip viral, mà thực sự trở thành động lực phát triển bền vững, cần một hệ sinh thái du lịch lấy văn hóa bản địa làm lõi.

Rủi ro khi khai thác sai cách

Tiếng cười và sự tò mò ban đầu là một thỏi nam châm hiệu quả, nhưng để giữ chân du khách và xây dựng một mô hình du lịch bền vững, nội dung phải vượt xa khỏi những màn tấu hài đơn thuần. Đây chính là lúc những thách thức và yêu cầu về chiều sâu được đặt ra, khi sức ảnh hưởng của người nổi tiếng cũng là “con dao hai lưỡi”.

Tại Hội nghị Quốc tế Du lịch Nông thôn lần thứ I diễn ra ở Hội An, ông Ahmad Shehada, Trưởng phòng Chính phủ và Tác động xã hội của Meta, nhấn mạnh vai trò then chốt của con người trong việc định hình kế hoạch du lịch trên các nền tảng số.

Ông Ahmad Shehada dẫn chứng một thống kê cho thấy, 41% người dùng đồng ý rằng họ thường đưa ra quyết định về điểm đến du lịch dựa trên đề xuất từ những người sáng tạo nội dung và người có sức ảnh hưởng mà họ yêu thích. Theo ông, quảng cáo vẫn giữ vai trò quan trọng trong việc khám phá hành trình tiếp theo, nhưng yếu tố cá nhân hóa thông qua người có ảnh hưởng mới là động lực tác động mạnh mẽ đến lựa chọn của du khách hiện nay.

Tuy nhiên, gameshow hoặc chương trình truyền hình cần đi theo từng tuyến chủ đề đối với khán thính giả. Nông thôn là miền di sản nên việc khai thác cần hết sức thận trọng. Nếu chỉ tập trung vào việc tạo tiếng cười dễ dãi mà không làm nổi bật giá trị văn hóa, rủi ro là rất lớn.

Bà Bùi Thị Lan Hương, Tiến sĩ du lịch nông nghiệp, nông thôn cảnh báo: “Nông thôn là miền di sản nên việc khai thác cần hết sức thận trọng. Một gameshow có thể vô tình tầm thường hóa, thậm chí làm sai lệch văn hóa bản địa, biến các phong tục, tập quán thành trò cười, làm tổn thương đến niềm tự hào của người dân địa phương”.

Hậu quả có thể là những cơn sốt du lịch “mì ăn liền”, du khách đổ xô đến chỉ để check-in rồi nhanh chóng lãng quên, gây quá tải cho hạ tầng, xả rác và không mang lại lợi ích bền vững cho cộng đồng.

Nguyên nhân của những rủi ro này, theo TS Lan Hương: Nhà sản xuất chưa hiểu hết bản chất của du lịch nông nghiệp nông thôn. Tình yêu của họ dành cho nông nghiệp, nông thôn chưa đủ lớn.

Bà Hương cho rằng, trong bối cảnh đất nước đang chuyển mình, vai trò của nông nghiệp, nông thôn trong việc gìn giữ và tôn vinh văn hóa càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết và du lịch nông nghiệp là một công cụ đắc lực cho vai trò này.

Để tránh những sai lầm, một chương trình thành công về mặt bền vững cần phải lồng ghép câu chuyện văn hóa, tôn vinh người nông dân như những chuyên gia thực thụ, và quảng bá các sản phẩm OCOP địa phương. Hơn nữa, tầm nhìn không nên chỉ bó hẹp trong nước.

Các chương trình chất lượng cao, có phụ đề và nội dung hấp dẫn, hoàn toàn có thể trở thành “đại sứ hình ảnh”, thu hút du khách quốc tế đến khám phá những miền quê Việt Nam đích thực, như cách mà mạng lưới Làng Du lịch tốt nhất của UN Tourism đang phát triển trên toàn cầu.

Xây dựng hệ sinh thái bền vững

Để mô hình kết hợp giữa truyền thông và du lịch nông nghiệp phát triển lâu dài, không thể chỉ dựa vào sự nỗ lực đơn lẻ của một vài nhà sản xuất hay một vài nghệ sĩ. Nó đòi hỏi một sự cộng hưởng, một “bản giao hưởng” đồng điệu từ nhiều yếu tố khác nhau.

Khi được hỏi về điều gì cần được chú trọng nhất để mô hình thành công, chuyên gia du lịch nông nghiệp đã vạch ra một lộ trình với sự kết hợp của nhiều chủ thể, trong đó yếu tố con người được đặt lên hàng đầu.

Trụ cột đầu tiên và quan trọng nhất là con người. Để mô hình thành công và phát triển lâu dài, đầu tiên cần có những nghệ sĩ nhiệt tâm, người nổi tiếng, người có sức ảnh hưởng nhiệt huyết. Đó là sự trân trọng thực sự đối với các giá trị của nông thôn, là mong muốn đóng góp cho cộng đồng. Chính cái “tâm” đó tạo ra sự chân thành mà khán giả có thể cảm nhận.

Bên cạnh nghệ sĩ, chính những người nông dân cũng cần được đào tạo kỹ năng làm du lịch cộng đồng để họ tự tin trở thành người kể chuyện về mảnh đất của mình, tham gia một cách chủ động và hưởng lợi công bằng.

Trụ cột thứ hai là hệ sinh thái hỗ trợ vững chắc. Sự nhiệt tâm của con người cần được đặt trong một môi trường thuận lợi. Sự quan tâm và đầu tư đúng mức của các chủ thể có liên quan đến phát triển du lịch nông nghiệp nông thôn như: Ngành du lịch, nhà hoạch định chính sách, nhà quản trị địa phương, các doanh nghiệp du lịch cũng như nhà đầu tư trong lĩnh vực này.

Theo các chuyên gia kinh tế thì sự đầu tư này cần thể hiện qua các hành động cụ thể: Nhà nước cần quy hoạch và đầu tư hạ tầng cơ bản (giao thông, xử lý rác thải); Các doanh nghiệp lữ hành cần chủ động xây dựng tour, tuyến chuyên nghiệp và hợp tác với nhà sản xuất chương trình; Các nhà đầu tư cần phát triển cơ sở vật chất tại điểm đến theo mô hình sinh thái.

Trụ cột thứ ba là nội dung và sản phẩm, “linh hồn” của trải nghiệm. Dù có nghệ sĩ tâm huyết và hạ tầng tốt, nếu nội dung trải nghiệm nghèo nàn, du khách cũng sẽ không quay trở lại. Nội dung chương trình trên truyền hình phải được đầu tư kịch bản kỹ lưỡng, cân bằng giữa giải trí và giáo dục.

Quan trọng hơn, sản phẩm du lịch thực tế tại các nông trại cần đa dạng hóa hoạt động: không chỉ là tham quan mà còn là tự tay làm, học hỏi và thưởng thức. Mỗi nông trại phải tìm ra câu chuyện và nét đặc sắc riêng để không bị hòa lẫn.

Khi bản giao hưởng này được cất lên một cách đồng điệu, hình ảnh những nghệ sĩ lấm lem bùn đất trên màn ảnh nhỏ sẽ không chỉ dừng lại ở khoảnh khắc giải trí. Nó sẽ thực sự trở thành cầu nối vững chắc, đưa du khách từ khắp mọi miền tìm về với những giá trị cốt lõi, bình dị và đẹp đẽ của nông thôn Việt Nam, viết nên câu chuyện thành công về một nền du lịch nông nghiệp nhân văn và trường tồn.

Bài viết với tag: "du khách miền quê"

Để những miền quê Việt 'hút' du khách: Cẩn trọng 'cháy' văn hóa bản địa

Có thể bạn quan tâm