Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp: Bảo đảm quản lý giáo dục thông suốt, hiệu lực, hiệu quả
2025/08/23 08:48
GD&TĐ - Triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, hoạt động quản lý nhà nước về giáo dục trên toàn quốc đã đạt được một số kết quả nổi bật.
Những khó khăn cũng được nhận diện để nhanh chóng có giải pháp nhằm bảo đảm vận hành quản lý giáo dục thông suốt trong toàn hệ thống.
Ông Uông Minh Long - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Hải Phòng: Kịp thời đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đồng bộ với triển khai chính quyền địa phương hai cấp
Sở GD&ĐT Hải Phòng kiến nghị Bộ GD&ĐT hướng dẫn việc phân cấp quản lý viên chức quản lý tại trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở thuộc UBND cấp xã - quy định của Luật Nhà giáo và các nghị định về phân cấp thẩm quyền, bổ nhiệm thuộc sở GD&ĐT, nhưng tổ chức bộ máy lại trực thuộc UBND cấp xã quản lý. Sớm tập huấn các nội dung về phân cấp chuyên sâu về quản lý giáo dục để triển khai hiệu quả trước khi vào năm học mới. Kịp thời ban hành các văn bản hướng dẫn năm học mới giúp các địa phương chủ động trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ năm học 2025 - 2026. - Ông Uông Minh Long
Căn cứ vào các nghị định, thông tư, văn bản hướng dẫn về phân cấp, phân quyền trong quản lý giáo dục của Trung ương và thành phố, Sở GD&ĐT Hải Phòng chủ động triển khai các nội dung công việc nhằm đáp ứng yêu cầu vận hành bộ máy hành chính theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp sau hợp nhất, bảo đảm tính liên tục, ổn định và không làm gián đoạn hoạt động quản lý nhà nước trong lĩnh vực giáo dục.
Cụ thể, sở GD&ĐT triển khai các nghị định của Chính phủ về nội dung phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương hai cấp; phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ GD&ĐT đối với các sở, ban, ngành và UBND cấp xã. Hướng dẫn các đơn vị, cơ sở giáo dục trong việc xử lý các tình huống phát sinh trong quá trình chuyển đổi mô hình quản lý, đặc biệt là công tác bổ nhiệm, bổ nhiệm lại viên chức quản lý tại các cơ sở giáo dục.
Trao đổi với sở Nội vụ về một số khó khăn vướng mắc trong việc bổ nhiệm cán bộ quản lý đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND cấp xã. Trình UBND thành phố giao nhiệm vụ xây dựng văn bản quy phạm pháp luật (theo thủ tục rút gọn) quy định một số nội dung về phân cấp, phân quyền, ủy quyền thuộc thẩm quyền của sở GD&ĐT.
Ông Uông Minh Long.
Sau khi sáp nhập, Hải Phòng đã tiến hành rà soát, đánh giá lại số lượng, chất lượng cán bộ, công chức để tinh giản những người không đủ năng lực, trình độ, không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Đối với những cán bộ, công chức quản lý giáo dục có năng lực, trình độ, các địa phương sắp xếp, bố trí lại vào các vị trí công tác phù hợp, đảm bảo đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của đơn vị hành chính mới.
Sở GD&ĐT đã tham mưu với UBND thành phố, Sở Nội vụ sắp xếp, bố trí nhân lực theo dõi giáo dục có ít nhất có 1 cán bộ có chuyên môn giáo dục chuyển từ phòng GD&ĐT các quận, huyện về phòng Văn hóa xã hội thuộc UBND xã, phụ trách về lĩnh vực giáo dục. Tuy nhiên, hiện nay Hải Phòng có 114 xã, phường, đặc khu đã phân công 114 cán bộ phụ trách giáo dục, nhưng trong đó chỉ có 68/114 người có chuyên môn về giáo dục (chiếm tỷ lệ 59,6%).
Có thể nói, về kết quả đạt được, sở GD&ĐT đã tập trung rà soát tổng thể hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến giáo dục, tham mưu UBND thành phố ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo thẩm quyền để điều chỉnh kịp thời đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đồng bộ với việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, tạo hành lang pháp lý kịp thời xử lý những vấn đề thực tiễn liên quan đến giáo dục. Mô hình chính quyền hai cấp bước đầu nhận được sự đồng thuận cao từ người dân, đánh giá phù hợp với thực tiễn, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, cải thiện chất lượng phục vụ nhân dân.
Trong thời gian tới, sở GD&ĐT sẽ tiếp tục quán triệt và đẩy mạnh công tác tuyên truyền, truyền thông nội dung của các nghị định về phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp về lĩnh vực giáo dục và đào tạo; hướng dẫn UBND cấp xã tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn được phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp hoặc ủy quyền thuộc lĩnh vực GD-ĐT.
Ban hành các văn bản chỉ đạo, rà soát, tổng hợp, thống kê, phân tích, nắm và dự báo tình hình để chuẩn bị cho Kế hoạch năm học 2025 - 2026. Tiếp tục duy trì đường dây nóng, bộ phận giúp việc, tổ công tác để tiếp nhận thông tin, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện chính quyền hai cấp.
Tiếp tục tham mưu: Tuyển dụng đội ngũ giáo viên các cấp học còn thiếu để thực hiện nhiệm vụ năm học 2025 - 2026; thực hiện chính sách đối với nhà giáo thăng hạng; giải quyết công chức, viên chức, người lao động theo Nghị định số 178/2024/NĐ-CP và Nghị định số 67/2025/NĐ-CP. Đồng thời, xây dựng kế hoạch đào tạo, tập huấn đối với đội ngũ cán bộ cấp xã phụ trách về giáo dục chưa có chuyên môn về giáo dục, đảm bảo vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp hiệu quả trong lĩnh vực quản lý giáo dục.
Ông Bạch Đăng Khoa - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Bắc Ninh: Bảo đảm vận hành thông suốt trong quản lý giáo dục
Ông Bạch Đăng Khoa.
Sau khi triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, hoạt động quản lý nhà nước về giáo dục trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh đã đạt một số kết quả quan trọng. Theo đó, bảo đảm vận hành thông suốt trong quản lý giáo dục; đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản trị giáo dục; thực hiện rà soát, quy hoạch lại mạng lưới trường lớp phù hợp với điều kiện dân cư…
Tỉnh đã hoàn thành việc bố trí 1 cán bộ chuyên trách theo dõi lĩnh vực giáo dục tại 100% UBND cấp xã. Thời gian tới, sở GD&ĐT sẽ tổ chức tập huấn về kỹ năng phối hợp, nắm bắt hoạt động trường học, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý ở cơ sở cho đội ngũ này. Về quản lý, kiểm tra, thanh tra, sở GD&ĐT xây dựng kế hoạch kiểm tra liên ngành về an toàn trường học, dạy học hai buổi/ngày, chuẩn quốc gia... được tổ chức định kỳ và gắn trách nhiệm cho chính quyền cấp xã trong giám sát, xử lý các tình huống phát sinh…
Tuy nhiên, thực tiễn triển khai cho thấy còn không ít khó khăn. Trong đó, hệ thống văn bản pháp luật hiện hành chưa đồng bộ với thực tiễn điều kiện tổ chức mô hình hai cấp, nên trong quá trình triển khai còn nhiều chồng chéo về thẩm quyền, dẫn đến khó khăn cho việc phân cấp, phân quyền ở cả cấp tỉnh và xã, đặc biệt trong lĩnh vực tổ chức cán bộ.
Việc bỏ cấp phòng GD&ĐT dẫn đến thiếu lực lượng trung gian hỗ trợ công tác chỉ đạo, kiểm tra chuyên môn, bồi dưỡng giáo viên ở cấp huyện. Khó khăn trong việc bố trí nhân sự quản lý, điều hành chuyên môn ở cấp cơ sở khi khối lượng công việc tăng nhưng bộ máy không mở rộng tương ứng…
Hiện nay, sở GD&ĐT phải trực tiếp điều hành hơn 1.200 trường, gây áp lực lớn nếu không có lực lượng hỗ trợ chuyên môn trung gian. Để quản lý được hiệu quả hoạt động chuyên môn trong tình hình mới cần thiết phải xây dựng Tổ giáo viên cốt cán cấp tỉnh để giúp sở trong thực hiện nhiệm vụ năm học và hỗ trợ công tác chuyên môn cho các nhà trường. Việc chưa có văn bản quy định rõ về cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ, tiêu chí và đặc biệt chế độ cho lực lượng này, gây khó khăn trong triển khai tại địa phương.
Về nhiệm vụ và giải pháp, sở GD&ĐT sẽ hoàn thiện cơ chế phối hợp với UBND cấp xã trong quản lý các cơ sở giáo dục, đặc biệt công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính. Bồi dưỡng thường xuyên cho cán bộ phụ trách giáo dục tại cấp xã, chú trọng nội dung quản lý hành chính, phối hợp thực hiện các chính sách giáo dục, dân vận trong nhà trường.
Nghiên cứu đề xuất mô hình trung gian hỗ trợ chuyên môn, thí điểm các cụm trường theo địa bàn để giảm tải cho sở GD&ĐT trong chỉ đạo điều hành. Đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản trị giáo dục, sử dụng các nền tảng điện tử đồng bộ từ tỉnh đến xã; triển khai hệ thống dashboard giám sát thời gian thực về số liệu học sinh, giáo viên, cơ sở vật chất…
Tập trung đầu tư vùng khó khăn, ưu tiên nguồn lực xây dựng trường chuẩn, tăng cường cơ sở vật chất và tuyển dụng giáo viên cho các địa bàn có dân số tăng nhanh. Xây dựng đội ngũ nhà giáo cơ bản đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, chuẩn về trình độ đào tạo, có tâm huyết, trách nhiệm và yêu nghề…
Sở GD&ĐT đề nghị Bộ GD&ĐT trình Chính phủ sớm ban hành các quy định cụ thể về phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực giáo dục phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp, đảm bảo tính chủ động của Sở GD&ĐT trong tổ chức và thực hiện nhiệm vụ giáo dục. Ban hành thông tư hướng dẫn về tổ chức và cơ chế hoạt động của Tổ giáo viên cốt cán cấp tỉnh, quy định rõ tiêu chuẩn, nhiệm vụ và chính sách hỗ trợ.
Phối hợp với Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện chi trả số tiết dạy vượt tiêu chuẩn quy định, đáp ứng yêu cầu Chương trình GDPT 2018. Đề nghị HĐND, UBND tỉnh sớm ban hành các nghị quyết, đề án, chương trình, kế hoạch đưa các thể chế, chính sách về giáo dục và đào tạo kịp thời áp dụng trong năm học mới 2025 - 2026.
Về đầu tư nguồn lực, dữ liệu số, quy hoạch mạng lưới trường lớp: Đề nghị ưu tiên hỗ trợ nguồn kinh phí tăng cường năng lực quản lý của sở GD&ĐT khi không còn cấp trung gian quản lý. Rà soát, hướng dẫn điều chỉnh quy hoạch mạng lưới trường học phù hợp thực tế quy mô dân số sau hợp nhất.
Nghiên cứu, xây dựng và ban hành nền tảng số dùng chung toàn quốc trong quản lý giáo dục, tích hợp đầy đủ các chức năng chuyên môn, hồ sơ số, bồi dưỡng và giám sát, đảm bảo kết nối thông suốt từ Bộ GD&ĐT đến sở GD&ĐT và các cơ sở giáo dục để công tác quản lý đạt hiệu quả nhất.
Ông Tạ Hồng Lựu - Phó Giám đốc phụ trách Sở GD&ĐT Thanh Hóa: Giải quyết khó khăn, bảo đảm thông suốt, hiệu lực, hiệu quả từ tỉnh đến xã
Ông Tạ Hồng Lựu.
Năm học 2025 - 2026, trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa có quy mô dự kiến 2.002 cơ sở giáo dục, với tổng số 30.152 lớp, khoảng 966.190 trẻ/học sinh/học viên. Đến hết năm học 2024 - 2025 (tháng 6/2025), toàn ngành Giáo dục Thanh Hóa có tổng số 57.086 cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên trường học; trong đó, cơ sở giáo dục công lập có 53.966 người, ngoài công lập có 3.120 người.
Ngành Giáo dục Thanh Hóa đã chủ động, kịp thời hướng dẫn triển khai nhiệm vụ quản lý nhà nước về giáo dục trước và sau khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp; hướng dẫn UBND cấp xã xây dựng đề án thành lập, tiếp nhận các cơ sở giáo dục từ cấp huyện chuyển về, thực hiện việc đánh giá thực trạng giáo dục trên địa bàn quản lý, từ đó đưa ra các giải pháp phát triển giáo dục của địa phương
Sở GD&ĐT đã tham mưu UBND tỉnh thành lập các trường trung cấp nghề, trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên thuộc sở trên cơ sở tổ chức lại các trường trung cấp nghề, trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên, trực thuộc UBND các huyện, thị xã, thành phố.
Theo đó, tiếp nhận nguyên trạng 23 trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên và 3 trường trung cấp nghề công lập cấp huyện về Sở GD&ĐT quản lý. Đã thành lập các nhóm Zalo quản lý theo cấp học, từng lĩnh vực quản lý nhằm triển khai nhiệm vụ khẩn trương, kịp thời và thông suốt từ sở GD&ĐT đến UBND cấp xã và các cơ sở giáo dục.
Việc giao UBND cấp xã quản lý các trường mầm non, tiểu học, THCS, trường phổ thông có nhiều cấp học có cấp cao nhất là THCS giúp tăng tính linh hoạt và hiệu quả trong quản lý. Với quy mô quản lý nhỏ hơn so với cấp huyện trước đây, UBND cấp xã có điều kiện tiếp cận sát sao hơn với hoạt động giáo dục của địa phương, từ đó giúp nhà trường xử lý nhanh các vấn đề về tổ chức, nhân sự hay cơ sở vật chất.
Nếu được bố trí đủ nhân lực và công cụ, phương tiện quản lý, chính quyền cấp xã hoàn toàn có thể hỗ trợ nhà trường trong việc huy động học sinh ra lớp, đảm bảo an toàn trường học, kết nối giữa nhà trường với cộng đồng, và xử lý nhanh, kịp thời các vấn đề phát sinh trong quá trình hoạt động.
Việc chỉ đạo trực tiếp từ sở GD&ĐT đến cơ sở giáo dục thông qua hạ tầng công nghệ thông tin đảm bảo nhanh, kịp thời và chính xác, qua đó góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong quản lý giáo dục. Triển khai các văn bản quy phạm pháp luật về lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp vẫn thực hiện theo các văn bản đã ban hành trước khi thực hiện chính quyền 2 cấp. Điều này thuận lợi cho các trường, trung tâm tiếp tục triển khai nhiệm vụ, quyền hạn được giao, không gây xáo trộn trong công tác quản lý, điều hành của sở GD&ĐT cũng như đơn vị trực thuộc.
Bên cạnh thuận lợi như trên, tỉnh có số lượng cơ sở giáo dục lớn, có thể dẫn đến việc chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện công tác chuyên môn gặp một số khó khăn vì có thể không trực tiếp giám sát hết tất cả trường thuộc địa bàn tỉnh trong năm học.
Cấp xã tiếp nhận khối lượng lớn nhiệm vụ từ cấp huyện, do đó giai đoạn đầu hoạt động có thể gây tình trạng quá tải cho đội ngũ. Trong khi, một số cán bộ, công chức cấp xã chưa có đủ năng lực chuyên môn và kinh nghiệm về quản lý nhà nước trong lĩnh vực giáo dục, đặc biệt các vấn đề phức tạp như quản lý tài chính, đầu tư xây dựng cơ bản, quy hoạch, quản lý nhân sự giáo viên…
Nhận diện thuận lợi, khó khăn, thời gian tới, sở GD&ĐT sẽ tiếp tục chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ theo phân cấp, phân quyền đảm bảo sát với thực tế, phù hợp chức năng nhiệm vụ và tình hình thực tế địa phương. Tăng cường công tác chỉ đạo của cán bộ quản lý giáo dục, vai trò trách nhiệm người đứng đầu cơ sở giáo dục.
Tăng cường phối hợp giữa các phòng chuyên môn của sở GD&ĐT, sự phối hợp giữa ngành Giáo dục và các ngành khác trong tham mưu, triển khai nhiệm vụ. Tiếp tục tham mưu thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật đảm bảo theo quy định, kịp thời hướng dẫn các đơn vị giải quyết khó khăn, vướng mắc bảo đảm thông suốt, hiệu lực, hiệu quả từ tỉnh đến xã.
Rà soát để đề nghị cấp có thẩm quyền bổ sung, sửa đổi hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quản lý giáo dục, bảo đảm phù hợp với mô hình hai cấp; tập huấn để nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ cấp xã; đầu tư nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin; thực hiện đồng bộ chuyển đổi số ở các cấp, ngành.
Ông Lê Quang Trí - Giám đốc Sở GD&ĐT Đồng Tháp: Rà soát đội ngũ để phân công phù hợp, tránh chồng chéo, bỏ sót nhiệm vụ
Ông Lê Quang Trí.
Tính đến nay Sở GD&ĐT Đồng Tháp đã hoàn thành việc tham mưu phân cấp, phân quyền và quy chế làm việc của các đơn vị thuộc và trực thuộc sở và UBND cấp xã, phường. Đã hoàn thành việc tiếp nhận, phân công, bổ nhiệm cán bộ quản lý cho các cơ sở giáo dục.
Tiến hành rà soát đội ngũ giáo viên và thực hiện thuyên chuyển, điều động giáo viên chuẩn bị cho năm học 2025 - 2026. Tiến hành kiểm tra công tác cơ sở vật chất ở các đơn vị trực thuộc sở chuẩn bị cho năm học 2025 - 2026.
Có thể nói, việc sáp nhập giúp giảm số lượng các trường, phòng ban; từ đó, giảm số lượng cán bộ quản lý, nhân viên, tập trung nguồn lực, tinh gọn bộ máy giúp nâng cao hiệu quả hoạt động của sở GD&ĐT, các nhà trường trường, đặc biệt trong việc quản lý, điều hành và triển khai các hoạt động giáo dục.
Sáp nhập cũng giúp địa phương có nguồn lực đầu tư tốt hơn cho các trường khó khăn. Đồng thời, tạo điều kiện cho việc bố trí giáo viên có chuyên môn phù hợp với các cấp học; giáo viên có nhiều cơ hội được học hỏi, trao đổi kinh nghiệm hơn, từ đó nâng cao trình độ chuyên môn.
Bên cạnh thuận lợi, sau sáp nhập, chính quyền cấp xã, phường được giao thêm nhiệm vụ quản lý giáo dục nhưng đa số cán bộ chưa có chuyên môn sâu về giáo dục nên còn lúng túng trong công tác điều hành, nhất là trong bối cảnh đổi mới quản trị giáo dục và chuyển đổi số.
Về phương hướng, nhiệm vụ và giải pháp, sở GD&ĐT sẽ hoàn thiện tổ chức bộ máy sau hợp nhất, sắp xếp hợp lý các phòng chuyên môn, trung tâm, trường trung cấp trực thuộc. Rà soát, đánh giá lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức để phân công, điều động phù hợp, tránh chồng chéo hoặc bỏ sót nhiệm vụ.
Sở GD&ĐT sẽ phối hợp với sở Nội vụ, tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các xã, phường rà soát, bố trí đầy đủ cán bộ phụ trách giáo dục; đồng thời sở GD&ĐT tiến hành tập huấn cho đội ngũ phụ trách giáo dục xã, phường. Cùng với đó, tiến hành kiểm tra công tác cơ sở vật chất, các điều kiện khác ở đơn vị trực thuộc sở chuẩn bị cho năm học 2025 - 2026.
Về đề xuất, kiến nghị, sở GD&ĐT mong muốn Bộ GD&ĐT xem xét trình Chính phủ sửa đổi bổ sung Nghị định số 142/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 của Chính phủ quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương hai cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ GD&ĐT theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 16/6/2025.
Trước khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp thì mỗi xã, phường, thị trấn có 1 trung tâm học tập cộng đồng. Hiện nay, đã có các văn bản quy phạm pháp luật phân cấp, phân quyền, hướng dẫn triển khai, nhưng quá trình thực tế thực hiện còn những vướng mắc, chồng chéo hoặc “khoảng trống” trong phân định thẩm quyền cụ thể giữa cấp tỉnh và xã, đặc biệt liên quan đến các vấn đề phức tạp như bổ nhiệm, luân chuyển giáo viên, quản lý tài sản công… - Ông Tạ Hồng Lựu
Giờ học tại Trường THCS Đống Đa (Kim Liên, Hà Nội). Ảnh: NTCC
Những khó khăn cũng được nhận diện để nhanh chóng có giải pháp nhằm bảo đảm vận hành quản lý giáo dục thông suốt trong toàn hệ thống.
Ông Uông Minh Long - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Hải Phòng: Kịp thời đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đồng bộ với triển khai chính quyền địa phương hai cấp
Sở GD&ĐT Hải Phòng kiến nghị Bộ GD&ĐT hướng dẫn việc phân cấp quản lý viên chức quản lý tại trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở thuộc UBND cấp xã - quy định của Luật Nhà giáo và các nghị định về phân cấp thẩm quyền, bổ nhiệm thuộc sở GD&ĐT, nhưng tổ chức bộ máy lại trực thuộc UBND cấp xã quản lý. Sớm tập huấn các nội dung về phân cấp chuyên sâu về quản lý giáo dục để triển khai hiệu quả trước khi vào năm học mới. Kịp thời ban hành các văn bản hướng dẫn năm học mới giúp các địa phương chủ động trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ năm học 2025 - 2026. - Ông Uông Minh Long
Căn cứ vào các nghị định, thông tư, văn bản hướng dẫn về phân cấp, phân quyền trong quản lý giáo dục của Trung ương và thành phố, Sở GD&ĐT Hải Phòng chủ động triển khai các nội dung công việc nhằm đáp ứng yêu cầu vận hành bộ máy hành chính theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp sau hợp nhất, bảo đảm tính liên tục, ổn định và không làm gián đoạn hoạt động quản lý nhà nước trong lĩnh vực giáo dục.
Cụ thể, sở GD&ĐT triển khai các nghị định của Chính phủ về nội dung phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương hai cấp; phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ GD&ĐT đối với các sở, ban, ngành và UBND cấp xã. Hướng dẫn các đơn vị, cơ sở giáo dục trong việc xử lý các tình huống phát sinh trong quá trình chuyển đổi mô hình quản lý, đặc biệt là công tác bổ nhiệm, bổ nhiệm lại viên chức quản lý tại các cơ sở giáo dục.
Trao đổi với sở Nội vụ về một số khó khăn vướng mắc trong việc bổ nhiệm cán bộ quản lý đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND cấp xã. Trình UBND thành phố giao nhiệm vụ xây dựng văn bản quy phạm pháp luật (theo thủ tục rút gọn) quy định một số nội dung về phân cấp, phân quyền, ủy quyền thuộc thẩm quyền của sở GD&ĐT.
Ông Uông Minh Long.
Sau khi sáp nhập, Hải Phòng đã tiến hành rà soát, đánh giá lại số lượng, chất lượng cán bộ, công chức để tinh giản những người không đủ năng lực, trình độ, không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Đối với những cán bộ, công chức quản lý giáo dục có năng lực, trình độ, các địa phương sắp xếp, bố trí lại vào các vị trí công tác phù hợp, đảm bảo đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của đơn vị hành chính mới.
Sở GD&ĐT đã tham mưu với UBND thành phố, Sở Nội vụ sắp xếp, bố trí nhân lực theo dõi giáo dục có ít nhất có 1 cán bộ có chuyên môn giáo dục chuyển từ phòng GD&ĐT các quận, huyện về phòng Văn hóa xã hội thuộc UBND xã, phụ trách về lĩnh vực giáo dục. Tuy nhiên, hiện nay Hải Phòng có 114 xã, phường, đặc khu đã phân công 114 cán bộ phụ trách giáo dục, nhưng trong đó chỉ có 68/114 người có chuyên môn về giáo dục (chiếm tỷ lệ 59,6%).
Có thể nói, về kết quả đạt được, sở GD&ĐT đã tập trung rà soát tổng thể hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến giáo dục, tham mưu UBND thành phố ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo thẩm quyền để điều chỉnh kịp thời đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đồng bộ với việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, tạo hành lang pháp lý kịp thời xử lý những vấn đề thực tiễn liên quan đến giáo dục. Mô hình chính quyền hai cấp bước đầu nhận được sự đồng thuận cao từ người dân, đánh giá phù hợp với thực tiễn, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, cải thiện chất lượng phục vụ nhân dân.
Trong thời gian tới, sở GD&ĐT sẽ tiếp tục quán triệt và đẩy mạnh công tác tuyên truyền, truyền thông nội dung của các nghị định về phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp về lĩnh vực giáo dục và đào tạo; hướng dẫn UBND cấp xã tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn được phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp hoặc ủy quyền thuộc lĩnh vực GD-ĐT.
Ban hành các văn bản chỉ đạo, rà soát, tổng hợp, thống kê, phân tích, nắm và dự báo tình hình để chuẩn bị cho Kế hoạch năm học 2025 - 2026. Tiếp tục duy trì đường dây nóng, bộ phận giúp việc, tổ công tác để tiếp nhận thông tin, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện chính quyền hai cấp.
Tiếp tục tham mưu: Tuyển dụng đội ngũ giáo viên các cấp học còn thiếu để thực hiện nhiệm vụ năm học 2025 - 2026; thực hiện chính sách đối với nhà giáo thăng hạng; giải quyết công chức, viên chức, người lao động theo Nghị định số 178/2024/NĐ-CP và Nghị định số 67/2025/NĐ-CP. Đồng thời, xây dựng kế hoạch đào tạo, tập huấn đối với đội ngũ cán bộ cấp xã phụ trách về giáo dục chưa có chuyên môn về giáo dục, đảm bảo vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp hiệu quả trong lĩnh vực quản lý giáo dục.
Ông Bạch Đăng Khoa - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Bắc Ninh: Bảo đảm vận hành thông suốt trong quản lý giáo dục
Ông Bạch Đăng Khoa.
Sau khi triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, hoạt động quản lý nhà nước về giáo dục trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh đã đạt một số kết quả quan trọng. Theo đó, bảo đảm vận hành thông suốt trong quản lý giáo dục; đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản trị giáo dục; thực hiện rà soát, quy hoạch lại mạng lưới trường lớp phù hợp với điều kiện dân cư…
Tỉnh đã hoàn thành việc bố trí 1 cán bộ chuyên trách theo dõi lĩnh vực giáo dục tại 100% UBND cấp xã. Thời gian tới, sở GD&ĐT sẽ tổ chức tập huấn về kỹ năng phối hợp, nắm bắt hoạt động trường học, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý ở cơ sở cho đội ngũ này. Về quản lý, kiểm tra, thanh tra, sở GD&ĐT xây dựng kế hoạch kiểm tra liên ngành về an toàn trường học, dạy học hai buổi/ngày, chuẩn quốc gia... được tổ chức định kỳ và gắn trách nhiệm cho chính quyền cấp xã trong giám sát, xử lý các tình huống phát sinh…
Tuy nhiên, thực tiễn triển khai cho thấy còn không ít khó khăn. Trong đó, hệ thống văn bản pháp luật hiện hành chưa đồng bộ với thực tiễn điều kiện tổ chức mô hình hai cấp, nên trong quá trình triển khai còn nhiều chồng chéo về thẩm quyền, dẫn đến khó khăn cho việc phân cấp, phân quyền ở cả cấp tỉnh và xã, đặc biệt trong lĩnh vực tổ chức cán bộ.
Việc bỏ cấp phòng GD&ĐT dẫn đến thiếu lực lượng trung gian hỗ trợ công tác chỉ đạo, kiểm tra chuyên môn, bồi dưỡng giáo viên ở cấp huyện. Khó khăn trong việc bố trí nhân sự quản lý, điều hành chuyên môn ở cấp cơ sở khi khối lượng công việc tăng nhưng bộ máy không mở rộng tương ứng…
Hiện nay, sở GD&ĐT phải trực tiếp điều hành hơn 1.200 trường, gây áp lực lớn nếu không có lực lượng hỗ trợ chuyên môn trung gian. Để quản lý được hiệu quả hoạt động chuyên môn trong tình hình mới cần thiết phải xây dựng Tổ giáo viên cốt cán cấp tỉnh để giúp sở trong thực hiện nhiệm vụ năm học và hỗ trợ công tác chuyên môn cho các nhà trường. Việc chưa có văn bản quy định rõ về cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ, tiêu chí và đặc biệt chế độ cho lực lượng này, gây khó khăn trong triển khai tại địa phương.
Về nhiệm vụ và giải pháp, sở GD&ĐT sẽ hoàn thiện cơ chế phối hợp với UBND cấp xã trong quản lý các cơ sở giáo dục, đặc biệt công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính. Bồi dưỡng thường xuyên cho cán bộ phụ trách giáo dục tại cấp xã, chú trọng nội dung quản lý hành chính, phối hợp thực hiện các chính sách giáo dục, dân vận trong nhà trường.
Nghiên cứu đề xuất mô hình trung gian hỗ trợ chuyên môn, thí điểm các cụm trường theo địa bàn để giảm tải cho sở GD&ĐT trong chỉ đạo điều hành. Đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản trị giáo dục, sử dụng các nền tảng điện tử đồng bộ từ tỉnh đến xã; triển khai hệ thống dashboard giám sát thời gian thực về số liệu học sinh, giáo viên, cơ sở vật chất…
Tập trung đầu tư vùng khó khăn, ưu tiên nguồn lực xây dựng trường chuẩn, tăng cường cơ sở vật chất và tuyển dụng giáo viên cho các địa bàn có dân số tăng nhanh. Xây dựng đội ngũ nhà giáo cơ bản đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, chuẩn về trình độ đào tạo, có tâm huyết, trách nhiệm và yêu nghề…
Sở GD&ĐT đề nghị Bộ GD&ĐT trình Chính phủ sớm ban hành các quy định cụ thể về phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực giáo dục phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp, đảm bảo tính chủ động của Sở GD&ĐT trong tổ chức và thực hiện nhiệm vụ giáo dục. Ban hành thông tư hướng dẫn về tổ chức và cơ chế hoạt động của Tổ giáo viên cốt cán cấp tỉnh, quy định rõ tiêu chuẩn, nhiệm vụ và chính sách hỗ trợ.
Phối hợp với Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện chi trả số tiết dạy vượt tiêu chuẩn quy định, đáp ứng yêu cầu Chương trình GDPT 2018. Đề nghị HĐND, UBND tỉnh sớm ban hành các nghị quyết, đề án, chương trình, kế hoạch đưa các thể chế, chính sách về giáo dục và đào tạo kịp thời áp dụng trong năm học mới 2025 - 2026.
Về đầu tư nguồn lực, dữ liệu số, quy hoạch mạng lưới trường lớp: Đề nghị ưu tiên hỗ trợ nguồn kinh phí tăng cường năng lực quản lý của sở GD&ĐT khi không còn cấp trung gian quản lý. Rà soát, hướng dẫn điều chỉnh quy hoạch mạng lưới trường học phù hợp thực tế quy mô dân số sau hợp nhất.
Nghiên cứu, xây dựng và ban hành nền tảng số dùng chung toàn quốc trong quản lý giáo dục, tích hợp đầy đủ các chức năng chuyên môn, hồ sơ số, bồi dưỡng và giám sát, đảm bảo kết nối thông suốt từ Bộ GD&ĐT đến sở GD&ĐT và các cơ sở giáo dục để công tác quản lý đạt hiệu quả nhất.
Ông Tạ Hồng Lựu - Phó Giám đốc phụ trách Sở GD&ĐT Thanh Hóa: Giải quyết khó khăn, bảo đảm thông suốt, hiệu lực, hiệu quả từ tỉnh đến xã
Ông Tạ Hồng Lựu.
Năm học 2025 - 2026, trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa có quy mô dự kiến 2.002 cơ sở giáo dục, với tổng số 30.152 lớp, khoảng 966.190 trẻ/học sinh/học viên. Đến hết năm học 2024 - 2025 (tháng 6/2025), toàn ngành Giáo dục Thanh Hóa có tổng số 57.086 cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên trường học; trong đó, cơ sở giáo dục công lập có 53.966 người, ngoài công lập có 3.120 người.
Ngành Giáo dục Thanh Hóa đã chủ động, kịp thời hướng dẫn triển khai nhiệm vụ quản lý nhà nước về giáo dục trước và sau khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp; hướng dẫn UBND cấp xã xây dựng đề án thành lập, tiếp nhận các cơ sở giáo dục từ cấp huyện chuyển về, thực hiện việc đánh giá thực trạng giáo dục trên địa bàn quản lý, từ đó đưa ra các giải pháp phát triển giáo dục của địa phương
Sở GD&ĐT đã tham mưu UBND tỉnh thành lập các trường trung cấp nghề, trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên thuộc sở trên cơ sở tổ chức lại các trường trung cấp nghề, trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên, trực thuộc UBND các huyện, thị xã, thành phố.
Theo đó, tiếp nhận nguyên trạng 23 trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên và 3 trường trung cấp nghề công lập cấp huyện về Sở GD&ĐT quản lý. Đã thành lập các nhóm Zalo quản lý theo cấp học, từng lĩnh vực quản lý nhằm triển khai nhiệm vụ khẩn trương, kịp thời và thông suốt từ sở GD&ĐT đến UBND cấp xã và các cơ sở giáo dục.
Việc giao UBND cấp xã quản lý các trường mầm non, tiểu học, THCS, trường phổ thông có nhiều cấp học có cấp cao nhất là THCS giúp tăng tính linh hoạt và hiệu quả trong quản lý. Với quy mô quản lý nhỏ hơn so với cấp huyện trước đây, UBND cấp xã có điều kiện tiếp cận sát sao hơn với hoạt động giáo dục của địa phương, từ đó giúp nhà trường xử lý nhanh các vấn đề về tổ chức, nhân sự hay cơ sở vật chất.
Nếu được bố trí đủ nhân lực và công cụ, phương tiện quản lý, chính quyền cấp xã hoàn toàn có thể hỗ trợ nhà trường trong việc huy động học sinh ra lớp, đảm bảo an toàn trường học, kết nối giữa nhà trường với cộng đồng, và xử lý nhanh, kịp thời các vấn đề phát sinh trong quá trình hoạt động.
Việc chỉ đạo trực tiếp từ sở GD&ĐT đến cơ sở giáo dục thông qua hạ tầng công nghệ thông tin đảm bảo nhanh, kịp thời và chính xác, qua đó góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong quản lý giáo dục. Triển khai các văn bản quy phạm pháp luật về lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp vẫn thực hiện theo các văn bản đã ban hành trước khi thực hiện chính quyền 2 cấp. Điều này thuận lợi cho các trường, trung tâm tiếp tục triển khai nhiệm vụ, quyền hạn được giao, không gây xáo trộn trong công tác quản lý, điều hành của sở GD&ĐT cũng như đơn vị trực thuộc.
Bên cạnh thuận lợi như trên, tỉnh có số lượng cơ sở giáo dục lớn, có thể dẫn đến việc chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện công tác chuyên môn gặp một số khó khăn vì có thể không trực tiếp giám sát hết tất cả trường thuộc địa bàn tỉnh trong năm học.
Cấp xã tiếp nhận khối lượng lớn nhiệm vụ từ cấp huyện, do đó giai đoạn đầu hoạt động có thể gây tình trạng quá tải cho đội ngũ. Trong khi, một số cán bộ, công chức cấp xã chưa có đủ năng lực chuyên môn và kinh nghiệm về quản lý nhà nước trong lĩnh vực giáo dục, đặc biệt các vấn đề phức tạp như quản lý tài chính, đầu tư xây dựng cơ bản, quy hoạch, quản lý nhân sự giáo viên…
Nhận diện thuận lợi, khó khăn, thời gian tới, sở GD&ĐT sẽ tiếp tục chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ theo phân cấp, phân quyền đảm bảo sát với thực tế, phù hợp chức năng nhiệm vụ và tình hình thực tế địa phương. Tăng cường công tác chỉ đạo của cán bộ quản lý giáo dục, vai trò trách nhiệm người đứng đầu cơ sở giáo dục.
Tăng cường phối hợp giữa các phòng chuyên môn của sở GD&ĐT, sự phối hợp giữa ngành Giáo dục và các ngành khác trong tham mưu, triển khai nhiệm vụ. Tiếp tục tham mưu thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật đảm bảo theo quy định, kịp thời hướng dẫn các đơn vị giải quyết khó khăn, vướng mắc bảo đảm thông suốt, hiệu lực, hiệu quả từ tỉnh đến xã.
Rà soát để đề nghị cấp có thẩm quyền bổ sung, sửa đổi hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quản lý giáo dục, bảo đảm phù hợp với mô hình hai cấp; tập huấn để nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ cấp xã; đầu tư nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin; thực hiện đồng bộ chuyển đổi số ở các cấp, ngành.
Ông Lê Quang Trí - Giám đốc Sở GD&ĐT Đồng Tháp: Rà soát đội ngũ để phân công phù hợp, tránh chồng chéo, bỏ sót nhiệm vụ
Ông Lê Quang Trí.
Tính đến nay Sở GD&ĐT Đồng Tháp đã hoàn thành việc tham mưu phân cấp, phân quyền và quy chế làm việc của các đơn vị thuộc và trực thuộc sở và UBND cấp xã, phường. Đã hoàn thành việc tiếp nhận, phân công, bổ nhiệm cán bộ quản lý cho các cơ sở giáo dục.
Tiến hành rà soát đội ngũ giáo viên và thực hiện thuyên chuyển, điều động giáo viên chuẩn bị cho năm học 2025 - 2026. Tiến hành kiểm tra công tác cơ sở vật chất ở các đơn vị trực thuộc sở chuẩn bị cho năm học 2025 - 2026.
Có thể nói, việc sáp nhập giúp giảm số lượng các trường, phòng ban; từ đó, giảm số lượng cán bộ quản lý, nhân viên, tập trung nguồn lực, tinh gọn bộ máy giúp nâng cao hiệu quả hoạt động của sở GD&ĐT, các nhà trường trường, đặc biệt trong việc quản lý, điều hành và triển khai các hoạt động giáo dục.
Sáp nhập cũng giúp địa phương có nguồn lực đầu tư tốt hơn cho các trường khó khăn. Đồng thời, tạo điều kiện cho việc bố trí giáo viên có chuyên môn phù hợp với các cấp học; giáo viên có nhiều cơ hội được học hỏi, trao đổi kinh nghiệm hơn, từ đó nâng cao trình độ chuyên môn.
Bên cạnh thuận lợi, sau sáp nhập, chính quyền cấp xã, phường được giao thêm nhiệm vụ quản lý giáo dục nhưng đa số cán bộ chưa có chuyên môn sâu về giáo dục nên còn lúng túng trong công tác điều hành, nhất là trong bối cảnh đổi mới quản trị giáo dục và chuyển đổi số.
Về phương hướng, nhiệm vụ và giải pháp, sở GD&ĐT sẽ hoàn thiện tổ chức bộ máy sau hợp nhất, sắp xếp hợp lý các phòng chuyên môn, trung tâm, trường trung cấp trực thuộc. Rà soát, đánh giá lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức để phân công, điều động phù hợp, tránh chồng chéo hoặc bỏ sót nhiệm vụ.
Sở GD&ĐT sẽ phối hợp với sở Nội vụ, tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các xã, phường rà soát, bố trí đầy đủ cán bộ phụ trách giáo dục; đồng thời sở GD&ĐT tiến hành tập huấn cho đội ngũ phụ trách giáo dục xã, phường. Cùng với đó, tiến hành kiểm tra công tác cơ sở vật chất, các điều kiện khác ở đơn vị trực thuộc sở chuẩn bị cho năm học 2025 - 2026.
Về đề xuất, kiến nghị, sở GD&ĐT mong muốn Bộ GD&ĐT xem xét trình Chính phủ sửa đổi bổ sung Nghị định số 142/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 của Chính phủ quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương hai cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ GD&ĐT theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 16/6/2025.
Trước khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp thì mỗi xã, phường, thị trấn có 1 trung tâm học tập cộng đồng. Hiện nay, đã có các văn bản quy phạm pháp luật phân cấp, phân quyền, hướng dẫn triển khai, nhưng quá trình thực tế thực hiện còn những vướng mắc, chồng chéo hoặc “khoảng trống” trong phân định thẩm quyền cụ thể giữa cấp tỉnh và xã, đặc biệt liên quan đến các vấn đề phức tạp như bổ nhiệm, luân chuyển giáo viên, quản lý tài sản công… - Ông Tạ Hồng Lựu
Tái hiện Hà Nội 12 ngày đêm rực lửa với ‘Khát vọng hoà bình’
GD&TĐ -Giữa sắc trời mùa đông, trưng bày “Khát vọng hòa bình” diễn ra tại Di tích Nhà tù Hỏa Lò mở ra hành trình trở về những ngày Hà Nội đỏ lửa năm 1972.
2025-11-26 09:48
'Sốc' với thiền hoạ tối giản cực hạn chỉ với trắng - đen và những khoảng trống
GD&TĐ -Là một trong những nghệ sĩ đặc biệt của nghệ thuật thiền họa đương đại, tranh của Trầm Kim Hoà khiến người xem không khỏi “sốc” vì tối giản cực hạn.
2025-11-26 09:47
Tầm nhìn chiến lược và bước đột phá trong dạy học tiếng Anh tại TPHCM
GD&TĐ - Không chỉ dừng ở việc học ngoại ngữ, học sinh tiểu học tại TPHCM còn được tiếp cận kiến thức Toán và Khoa học bằng tiếng Anh.
2025-11-26 09:46
Thứ trưởng Lê Tấn Dũng thăm, động viên trường học vùng bão lũ tại Đắk Lắk
GD&TĐ - Ngày 26/11, Thứ Trưởng Bộ GD&ĐT Lê Tấn Dũng và đoàn công tác thăm, động viên thầy và trò các trường học bị thiệt hại nặng do bão, lũ ở Đắk Lắk.
2025-11-26 09:46
Dự kiến nhiều điều chỉnh trong Khung năng lực ngoại ngữ dùng cho Việt Nam
GD&TĐ - Ngày 25/11, Bộ GD&ĐT công bố dự thảo Thông tư ban hành Khung năng lực ngoại ngữ dùng cho Việt Nam.
2025-11-26 09:45
Thư viện biên giới và hành trình ‘xóa mù thông tin' giữa đại ngàn Trường Sơn
GD&TĐ - Giữa đại ngàn Trường Sơn, thư viện do Bộ đội Biên phòng Hướng Lập xây dựng đang giúp bà con và học sinh “xóa mù” thông tin, mở rộng tri thức.
2025-11-26 09:45
Cả nước có bao nhiêu trường đào tạo ngành y và luật?
(CLO) Bắt đầu từ năm 2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định chuẩn đầu vào cho ngành y và luật: Tổng điểm xét tuyển tối thiểu đạt 60% thang điểm tối đa, môn Toán và Văn trong tổ hợp xét tuyển từ 6 điểm trở lên.
2025-11-26 09:45
Giúp học sinh cận nghèo khu vực đô thị tiếp cận môi trường học tập an toàn
GD&TĐ - Gần 3.000 học sinh các trường tiểu học trên địa bàn xã Đa Phúc, Hà Nội được hỗ trợ tiếp cận với môi trường học tập an toàn, chất lượng.
2025-11-26 09:44
Công bố nhiều di cảo quý của Thượng tướng Trần Văn Trà
GD&TĐ - Từ xứ Quảng, Thượng tướng Trần Văn Trà (1919 - 1996) sớm tham gia cách mạng và gắn bó trọn đời với sự nghiệp giải phóng dân tộc.
2025-11-26 09:44
Nà Bủng kiên trì nâng cao dân trí và bền bỉ xóa mù chữ nơi biên giới
GD&TĐ - Giữa gian khó của xã biên giới đặc biệt khó khăn, Nà Bủng đang bền bỉ thực hiện mục tiêu nâng cao dân trí, xóa mù chữ cho đồng bào.
Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp: Bảo đảm quản lý giáo dục thông suốt, hiệu lực, hiệu quả
