Dập dìu chợ phiên Nậm Pắt

(CLO) Đến với chợ phiên Nậm Pắt (Lai Châu), không chỉ là một chuyến đi, mà còn là một cuộc trở về với những giá trị văn hóa, nơi con người và thiên nhiên hòa quyện…

Chợ phiên là nét đẹp văn hoá độc đáo, đặc trưng của đồng bào vùng cao và là nơi lưu giữ những tập tục của người dân bản địa. Ở Lai Châu, nhắc đến du lịch chợ phiên, có lẽ du khách đã quá quen với các địa danh như: Chợ đêm San Thàng, chợ phiên Sìn Hồ hay chợ phiên Dào San… Tuy nhiên, có một phiên chợ tuy mới mở nhưng đã nhanh chóng trở thành điểm hẹn của nhiều du khách - đó là chợ phiên Nậm Pắt (xã Mường Kim).



Gọi là chợ phiên Nậm Pắt vì chợ được mở ở bản Nậm Pắt, xã Tà Mung (cũ). Chính vì vậy, chợ còn có tên gọi khác là chợ phiên Tà Mung. Chợ được mở từ năm 2021, ban đầu họp mỗi tháng một lần vào ngày thứ Bảy cuối tháng. Đến năm 2024, phiên chợ được tăng lên hai lần mỗi tháng, ngày họp chợ là hai ngày thứ Bảy giữa tháng và cuối tháng.

Chợ phiên là một ngày hội của sắc màu và tiếng nói. Đến với chợ phiên Nậm Pắt, du khách sẽ được thấy những nét nguyên sơ, độc đáo của các đồng bào dân tộc vùng cao. Không gian chợ rộn ràng với những bộ trang phục truyền thống rực rỡ. Phụ nữ Mông váy xòe sặc sỡ, đeo vòng bạc lấp lánh; những cô gái Thái e ấp trong tà áo cóm duyên dáng...Tất cả tạo nên một bức tranh sống động, đa sắc, đối lập hoàn toàn với sự tĩnh lặng của núi rừng xung quanh.

Cũng như các phiên chợ vùng cao khác, chợ phiên Nậm Pắt họp từ sáng sớm. Ngày họp chợ, đồng bào người Mông, người Thái từ các xã lân cận như Khoen On, Than Uyên, Mường Than hay thậm chí từ tỉnh Sơn La lại vượt qua hàng chục cây số đường rừng để mang những sản vật của mình xuống chợ. Họ đi bộ, đi xe máy, thậm chí là cưỡi ngựa, từ khắp các bản làng để kịp có mặt tại phiên chợ đặc biệt này.



Điểm đặc biệt của chợ phiên Nậm Pắt là sự đa dạng của các mặt hàng. Trời vừa sáng, bà con các dân tộc đã bày biện hàng hóa là các loại nông sản: Ngô, khoai, sắn; các sản vật địa phương thảo quả, măng rừng; các loại vật nuôi, cá bống suối, cây thuốc; các loại bánh...

Một loại hàng hóa khác cũng được bày bán rất nhiều là trang phục dân tộc với những bộ váy áo thổ cẩm, xà cạp, mũ mấn; các phụ kiện may mặc, từ sợi bông, sợi lanh nhiều màu sắc đến những phụ kiện từ dây kim tuyến, những xâu đồng xu bằng kẽm, các loại xà tích, các loại len, chỉ màu…

Ngoài ra, trên các tấm bạt trải dưới đất là những nông sản tươi ngon vừa hái từ nương rẫy, những loại thuốc quý từ rừng sâu, hay những món đồ thủ công tinh xảo do chính tay bà con làm ra. Đến chơi chợ, du khách có thể tìm thấy mọi thứ, từ măng rừng, nấm hương, mật ong, gà đen, lợn bản, cho đến những món đồ thổ cẩm được thêu dệt tỉ mỉ.

Du khách đến đây thích ăn những món ăn đậm đà bản sắc dân tộc như thắng cố, rượu ngô, xôi ngũ sắc… Trong hơi sương mờ ảo, trong giá lạnh buổi sớm, một bát thắng cố sẽ khiến du khách ấm bụng. Người đi chợ cũng thích vào hàng thịt mua những miếng thịt lợn dày bì, dày mỡ, thịt đỏ au; xem những loại cây thuốc lạ lẫm, có khi trầm trồ vì một vị cốm tươi non vừa giã còn ấm tay…



Hàng rau củ ở chợ phiên Nậm Pắt thường bán hết sớm vì rau rất tươi ngon, có khi là rau vườn như cải bắp, cải mèo, củ cải đỏ, có khi là rau hái từ ruộng như rau bợ, rau hái từ rừng như rau đắng… Có du khách tò mò đo gang tay vào những gánh rau mà lá cải dài đến năm sáu mươi phân, họ gọi là cải “tàu chuối”, một loại cải có vị rất ngọt…

Không đơn thuần là nơi mua bán, chợ phiên Tà Mùng còn là không gian giao lưu văn hóa, tình cảm của cộng đồng. Người dân đến chợ không chỉ để mua sắm mà còn để gặp gỡ, trò chuyện, hỏi thăm nhau sau những ngày lao động vất vả. Những chàng trai, cô gái dân tộc xúng xính váy áo, tìm gặp người thương. Những cụ già ngồi bên bếp lửa ấm áp, nhâm nhi bát thắng cố nóng hổi, kể cho nhau nghe những câu chuyện đời thường…

Du khách cũng có thể bắt gặp ở chợ những không gian trình diễn văn nghệ với những tiết mục dân ca, múa khèn Mông; có thể cùng người dân tham gia các trò chơi nhảy bao bố, đẩy gậy, bịt mắt tìm đồ vật… Đây là các không gian văn hóa mà chính quyền địa phương tổ chức, nhằm tạo thêm các trải nghiệm hấp dẫn cho du khách.

Một du khách đến từ Bắc Ninh - anh Nguyễn Hữu Khôi chia sẻ, đây là lần đầu tiên anh đến chơi chợ phiên Nậm Pắt. Cảm giác đầu tiên của anh là phấn khích, thích thú khi hòa mình vào không khí sôi động, đầy màu sắc văn hóa, sự thân thiện, chân thật và phóng khoáng của người dân bản địa. Sự kết hợp giữa âm thanh náo nhiệt, các trò chơi dân gian và hương vị đặc sản núi rừng mang đến cho anh một trải nghiệm thật khó quên. Đặc biệt, những sản vật độc đáo của núi rừng, anh đã mua nhiều rồi mà vẫn cứ muốn mua nữa.



Chợ phiên Nậm Pắt là một bằng chứng sống động cho sức sống bền bỉ của mạch nguồn văn hóa các dân tộc bản địa. Giữa nhịp sống hiện đại hối hả, chợ vẫn giữ được vẻ đẹp nguyên sơ và hồn cốt của mình. Đến với Lai Châu, đến với Tà Mung - không chỉ là một chuyến đi, mà còn là một cuộc trở về với những giá trị văn hóa, nơi con người và thiên nhiên hòa quyện, và nơi những nét đẹp truyền thống vẫn còn được bảo lưu, gìn giữ.

Chợ phiên là nét đẹp văn hoá độc đáo, đặc trưng của đồng bào vùng cao và là nơi lưu giữ những tập tục của người dân bản địa. Ở Lai Châu, nhắc đến du lịch chợ phiên, có lẽ du khách đã quá quen với các địa danh như: Chợ đêm San Thàng, chợ phiên Sìn Hồ hay chợ phiên Dào San… Tuy nhiên, có một phiên chợ tuy mới mở nhưng đã nhanh chóng trở thành điểm hẹn của nhiều du khách - đó là chợ phiên Nậm Pắt (xã Mường Kim).



Gọi là chợ phiên Nậm Pắt vì chợ được mở ở bản Nậm Pắt, xã Tà Mung (cũ). Chính vì vậy, chợ còn có tên gọi khác là chợ phiên Tà Mung. Chợ được mở từ năm 2021, ban đầu họp mỗi tháng một lần vào ngày thứ Bảy cuối tháng. Đến năm 2024, phiên chợ được tăng lên hai lần mỗi tháng, ngày họp chợ là hai ngày thứ Bảy giữa tháng và cuối tháng.

Chợ phiên là một ngày hội của sắc màu và tiếng nói. Đến với chợ phiên Nậm Pắt, du khách sẽ được thấy những nét nguyên sơ, độc đáo của các đồng bào dân tộc vùng cao. Không gian chợ rộn ràng với những bộ trang phục truyền thống rực rỡ. Phụ nữ Mông váy xòe sặc sỡ, đeo vòng bạc lấp lánh; những cô gái Thái e ấp trong tà áo cóm duyên dáng...Tất cả tạo nên một bức tranh sống động, đa sắc, đối lập hoàn toàn với sự tĩnh lặng của núi rừng xung quanh.

Cũng như các phiên chợ vùng cao khác, chợ phiên Nậm Pắt họp từ sáng sớm. Ngày họp chợ, đồng bào người Mông, người Thái từ các xã lân cận như Khoen On, Than Uyên, Mường Than hay thậm chí từ tỉnh Sơn La lại vượt qua hàng chục cây số đường rừng để mang những sản vật của mình xuống chợ. Họ đi bộ, đi xe máy, thậm chí là cưỡi ngựa, từ khắp các bản làng để kịp có mặt tại phiên chợ đặc biệt này.



Điểm đặc biệt của chợ phiên Nậm Pắt là sự đa dạng của các mặt hàng. Trời vừa sáng, bà con các dân tộc đã bày biện hàng hóa là các loại nông sản: Ngô, khoai, sắn; các sản vật địa phương thảo quả, măng rừng; các loại vật nuôi, cá bống suối, cây thuốc; các loại bánh...

Một loại hàng hóa khác cũng được bày bán rất nhiều là trang phục dân tộc với những bộ váy áo thổ cẩm, xà cạp, mũ mấn; các phụ kiện may mặc, từ sợi bông, sợi lanh nhiều màu sắc đến những phụ kiện từ dây kim tuyến, những xâu đồng xu bằng kẽm, các loại xà tích, các loại len, chỉ màu…

Ngoài ra, trên các tấm bạt trải dưới đất là những nông sản tươi ngon vừa hái từ nương rẫy, những loại thuốc quý từ rừng sâu, hay những món đồ thủ công tinh xảo do chính tay bà con làm ra. Đến chơi chợ, du khách có thể tìm thấy mọi thứ, từ măng rừng, nấm hương, mật ong, gà đen, lợn bản, cho đến những món đồ thổ cẩm được thêu dệt tỉ mỉ.

Du khách đến đây thích ăn những món ăn đậm đà bản sắc dân tộc như thắng cố, rượu ngô, xôi ngũ sắc… Trong hơi sương mờ ảo, trong giá lạnh buổi sớm, một bát thắng cố sẽ khiến du khách ấm bụng. Người đi chợ cũng thích vào hàng thịt mua những miếng thịt lợn dày bì, dày mỡ, thịt đỏ au; xem những loại cây thuốc lạ lẫm, có khi trầm trồ vì một vị cốm tươi non vừa giã còn ấm tay…



Hàng rau củ ở chợ phiên Nậm Pắt thường bán hết sớm vì rau rất tươi ngon, có khi là rau vườn như cải bắp, cải mèo, củ cải đỏ, có khi là rau hái từ ruộng như rau bợ, rau hái từ rừng như rau đắng… Có du khách tò mò đo gang tay vào những gánh rau mà lá cải dài đến năm sáu mươi phân, họ gọi là cải “tàu chuối”, một loại cải có vị rất ngọt…

Không đơn thuần là nơi mua bán, chợ phiên Tà Mùng còn là không gian giao lưu văn hóa, tình cảm của cộng đồng. Người dân đến chợ không chỉ để mua sắm mà còn để gặp gỡ, trò chuyện, hỏi thăm nhau sau những ngày lao động vất vả. Những chàng trai, cô gái dân tộc xúng xính váy áo, tìm gặp người thương. Những cụ già ngồi bên bếp lửa ấm áp, nhâm nhi bát thắng cố nóng hổi, kể cho nhau nghe những câu chuyện đời thường…

Du khách cũng có thể bắt gặp ở chợ những không gian trình diễn văn nghệ với những tiết mục dân ca, múa khèn Mông; có thể cùng người dân tham gia các trò chơi nhảy bao bố, đẩy gậy, bịt mắt tìm đồ vật… Đây là các không gian văn hóa mà chính quyền địa phương tổ chức, nhằm tạo thêm các trải nghiệm hấp dẫn cho du khách.

Một du khách đến từ Bắc Ninh - anh Nguyễn Hữu Khôi chia sẻ, đây là lần đầu tiên anh đến chơi chợ phiên Nậm Pắt. Cảm giác đầu tiên của anh là phấn khích, thích thú khi hòa mình vào không khí sôi động, đầy màu sắc văn hóa, sự thân thiện, chân thật và phóng khoáng của người dân bản địa. Sự kết hợp giữa âm thanh náo nhiệt, các trò chơi dân gian và hương vị đặc sản núi rừng mang đến cho anh một trải nghiệm thật khó quên. Đặc biệt, những sản vật độc đáo của núi rừng, anh đã mua nhiều rồi mà vẫn cứ muốn mua nữa.



Chợ phiên Nậm Pắt là một bằng chứng sống động cho sức sống bền bỉ của mạch nguồn văn hóa các dân tộc bản địa. Giữa nhịp sống hiện đại hối hả, chợ vẫn giữ được vẻ đẹp nguyên sơ và hồn cốt của mình. Đến với Lai Châu, đến với Tà Mung - không chỉ là một chuyến đi, mà còn là một cuộc trở về với những giá trị văn hóa, nơi con người và thiên nhiên hòa quyện, và nơi những nét đẹp truyền thống vẫn còn được bảo lưu, gìn giữ.