Ngã ba Cò Nòi - Khúc tráng ca bất tử trên tuyến lửa Tây Bắc

GD&TĐ - Ngã ba Cò Nòi là nút giao quan trọng nối các tuyến đường từ miền xuôi lên Tây Bắc, đảm bảo vận chuyển quân lương, vũ khí phục vụ chiến dịch Điện Biên Phủ.



Trái tim của tuyến chi viện

Trong khói lửa chiến tranh, có những vùng đất trở thành huyền thoại.

Ngã ba Cò Nòi (xã Mai Sơn, tỉnh Sơn La) là một trong những biểu tượng như thế, nơi từng nhuốm máu của hàng trăm TNXP trong Chiến dịch Điện Biên Phủ. Từ vùng đất đầy bom đạn năm xưa, Cò Nòi hôm nay trở thành điểm hẹn tâm linh, nơi hun đúc tinh thần “uống nước nhớ nguồn” và giáo dục lý tưởng cách mạng cho lớp lớp thế hệ trẻ.

Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, đặc biệt là Chiến dịch Đông Xuân 1953–1954, Ngã ba Cò Nòi là nút giao quan trọng nối các tuyến đường từ miền xuôi lên Tây Bắc, đảm bảo vận chuyển quân lương, vũ khí phục vụ chiến dịch Điện Biên Phủ.

Địa hình nơi đây hiểm trở, nằm giữa thung lũng hẹp dài hơn 2km, bao quanh là núi cao, là điểm nối giữa đường 13 (nay là Quốc lộ 37) và đường 41 (nay là Quốc lộ 6). Tất cả các đoàn xe, các lực lượng chi viện từ Việt Bắc, liên khu III, liên khu IV muốn lên Điện Biên đều phải đi qua Cò Nòi.



Với vị trí chiến lược như vậy, Pháp đã xác định nơi đây là một điểm cần tiêu diệt, một “yết hầu” phải cắt đứt bằng được.

Pháp huy động lực lượng không quân lớn, biến Cò Nòi thành “túi bom”, “chảo lửa”, nhằm đánh sập tuyến hậu cần quan trọng nhất của quân ta.

Trong bom đạn ác liệt, hàng trăm TNXP vẫn kiên cường bám đường, san lấp hố bom, mở đường cho từng đoàn quân kéo pháo, từng xe vận tải chở lương thực, đạn dược tiến ra mặt trận.

Ông Lò Văn Pọm, người dân bản Cò Nòi, từng trực tiếp tham gia TNXP nhớ lại: “Ban ngày chúng tôi chuẩn bị cuốc, xẻng; đến khoảng 5h chiều là bắt đầu làm đường. Dù địch rải bom dữ dội, chúng tôi vẫn quyết tâm thông tuyến để bộ đội hành quân, dân quân tiếp tế lên Điện Biên”.

Đã có hơn 100 TNXP hy sinh anh dũng tại đây. Máu họ thấm vào từng tấc đất Cò Nòi, làm nên khúc tráng ca bất tử giữa tuyến lửa Tây Bắc.



Từ nơi “chảo lửa” thành địa chỉ đỏ

Sau chiến tranh, với đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, “đền ơn đáp nghĩa”, tỉnh Sơn La đã quyết định gìn giữ và tôn tạo khu di tích.

Ngày 21/4/2000, UBND tỉnh khởi công xây dựng Đài tưởng niệm liệt sĩ TNXP tại Ngã ba Cò Nòi.

Đến 29/4/2004, Di tích Ngã ba Cò Nòi được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích lịch sử cấp Quốc gia, nhân kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ.

Năm 2020, tỉnh Sơn La phối hợp với Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Hội Cựu TNXP Việt Nam tiếp tục triển khai Dự án tôn tạo, xây dựng Khu tưởng niệm tâm linh thuộc Khu di tích.

Đến tháng 7/2021, nhân kỷ niệm 71 năm Ngày truyền thống lực lượng TNXP Việt Nam (15/7/1950 – 15/7/2021), giai đoạn I của công trình chính thức được khánh thành.

Hiện nay, giai đoạn II của dự án đang tiếp tục được tỉnh Sơn La đẩy nhanh triển khai.

Chủ tịch UBND xã Mai Sơn, bà Hoàng Thị Hồng chia sẻ: “Địa danh Ngã ba Cò Nòi có ý nghĩa rất quan trọng không chỉ đối với những người từng sống, chiến đấu tại đây, mà còn là giá trị lịch sử lớn trong giáo dục lòng yêu nước, ý chí quật cường, tinh thần chống ngoại xâm cho thế hệ hôm nay”.



Hồi sinh trên nền đất anh hùng

Từ “tọa độ lửa” năm xưa, Ngã ba Cò Nòi hôm nay đã thay da đổi thịt. Những vết tích chiến tranh mờ dần trong sự hồi sinh mạnh mẽ của vùng đất anh hùng.

Nương ngô, vườn mía, đồi cây ăn quả phủ xanh những vùng từng bị bom cày đạn xới. Cuộc sống người dân ổn định, nhiều hộ đã vươn lên thoát nghèo, trẻ em được đến trường đầy đủ.

Ngã ba Cò Nòi đã trở thành điểm đến tâm linh, nơi hàng nghìn lượt người từ khắp nơi đến dâng hương tri ân mỗi dịp lễ, Tết, các ngày kỷ niệm trọng đại của đất nước và tỉnh.

Những đoàn học sinh, sinh viên từ khắp các trường học tại Sơn La thường xuyên tổ chức các buổi ngoại khóa, tham quan, tìm hiểu lịch sử tại di tích, tạo nên không gian giáo dục sống động, gắn kết giữa lịch sử và thế hệ tương lai.

Em Mùi Anh Tú, sinh viên năm thứ 3 Đại học Tây Bắc, chia sẻ: “Trong 3 năm học, em nhiều lần đến thắp hương tại khu di tích. Những câu chuyện về TNXP mà thầy cô giảng dạy đã khơi gợi trong em niềm tự hào sâu sắc. Đó là động lực để chúng em sống tốt hơn, học tập tốt hơn”.



Không chỉ là nơi giáo dục truyền thống, Cò Nòi còn là điểm đến đầy cảm xúc với du khách.

Anh Nguyễn Sơn Thủy, du khách từ Phú Thọ chia sẻ: “Lần nào lên Sơn La tôi cũng ghé Cò Nòi. Những bia đá, tượng đài ở đây nhắc tôi nhớ về lớp cha anh đã ngã xuống để chúng ta được sống trong hòa bình”.

Ngày 22/6 vừa qua, trong buổi làm việc với Huyện ủy Mai Sơn (cũ), ông Hoàng Quốc Khánh, Bí thư Tỉnh ủy Sơn La nhấn mạnh: “Khu di tích Ngã ba Cò Nòi là biểu tượng của tinh thần quả cảm, là minh chứng sống động về ý chí bất khuất của dân tộc Việt Nam. Cần tiếp tục đẩy nhanh tiến độ tôn tạo, phát huy giá trị di tích, đưa nơi đây thành trung tâm giáo dục truyền thống lớn của tỉnh”.

Mỗi lần đứng trước Tượng đài tưởng niệm liệt sĩ TNXP tại Cò Nòi, lắng nghe những câu chuyện xưa cũ, nhìn những nén nhang nghi ngút khói, ta như nghe lại nhịp đập trái tim của những người con đất Việt.

Đó là nhịp đập của lòng dũng cảm, của niềm tin, của khát vọng độc lập. Để hôm nay, mỗi thế hệ trẻ khi đến đây đều có thể tự hào nhắc lại: có một Ngã ba Cò Nòi - khúc tráng ca bất tử giữa lòng Tây Bắc.



Trái tim của tuyến chi viện

Trong khói lửa chiến tranh, có những vùng đất trở thành huyền thoại.

Ngã ba Cò Nòi (xã Mai Sơn, tỉnh Sơn La) là một trong những biểu tượng như thế, nơi từng nhuốm máu của hàng trăm TNXP trong Chiến dịch Điện Biên Phủ. Từ vùng đất đầy bom đạn năm xưa, Cò Nòi hôm nay trở thành điểm hẹn tâm linh, nơi hun đúc tinh thần “uống nước nhớ nguồn” và giáo dục lý tưởng cách mạng cho lớp lớp thế hệ trẻ.

Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, đặc biệt là Chiến dịch Đông Xuân 1953–1954, Ngã ba Cò Nòi là nút giao quan trọng nối các tuyến đường từ miền xuôi lên Tây Bắc, đảm bảo vận chuyển quân lương, vũ khí phục vụ chiến dịch Điện Biên Phủ.

Địa hình nơi đây hiểm trở, nằm giữa thung lũng hẹp dài hơn 2km, bao quanh là núi cao, là điểm nối giữa đường 13 (nay là Quốc lộ 37) và đường 41 (nay là Quốc lộ 6). Tất cả các đoàn xe, các lực lượng chi viện từ Việt Bắc, liên khu III, liên khu IV muốn lên Điện Biên đều phải đi qua Cò Nòi.



Với vị trí chiến lược như vậy, Pháp đã xác định nơi đây là một điểm cần tiêu diệt, một “yết hầu” phải cắt đứt bằng được.

Pháp huy động lực lượng không quân lớn, biến Cò Nòi thành “túi bom”, “chảo lửa”, nhằm đánh sập tuyến hậu cần quan trọng nhất của quân ta.

Trong bom đạn ác liệt, hàng trăm TNXP vẫn kiên cường bám đường, san lấp hố bom, mở đường cho từng đoàn quân kéo pháo, từng xe vận tải chở lương thực, đạn dược tiến ra mặt trận.

Ông Lò Văn Pọm, người dân bản Cò Nòi, từng trực tiếp tham gia TNXP nhớ lại: “Ban ngày chúng tôi chuẩn bị cuốc, xẻng; đến khoảng 5h chiều là bắt đầu làm đường. Dù địch rải bom dữ dội, chúng tôi vẫn quyết tâm thông tuyến để bộ đội hành quân, dân quân tiếp tế lên Điện Biên”.

Đã có hơn 100 TNXP hy sinh anh dũng tại đây. Máu họ thấm vào từng tấc đất Cò Nòi, làm nên khúc tráng ca bất tử giữa tuyến lửa Tây Bắc.



Từ nơi “chảo lửa” thành địa chỉ đỏ

Sau chiến tranh, với đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, “đền ơn đáp nghĩa”, tỉnh Sơn La đã quyết định gìn giữ và tôn tạo khu di tích.

Ngày 21/4/2000, UBND tỉnh khởi công xây dựng Đài tưởng niệm liệt sĩ TNXP tại Ngã ba Cò Nòi.

Đến 29/4/2004, Di tích Ngã ba Cò Nòi được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích lịch sử cấp Quốc gia, nhân kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ.

Năm 2020, tỉnh Sơn La phối hợp với Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Hội Cựu TNXP Việt Nam tiếp tục triển khai Dự án tôn tạo, xây dựng Khu tưởng niệm tâm linh thuộc Khu di tích.

Đến tháng 7/2021, nhân kỷ niệm 71 năm Ngày truyền thống lực lượng TNXP Việt Nam (15/7/1950 – 15/7/2021), giai đoạn I của công trình chính thức được khánh thành.

Hiện nay, giai đoạn II của dự án đang tiếp tục được tỉnh Sơn La đẩy nhanh triển khai.

Chủ tịch UBND xã Mai Sơn, bà Hoàng Thị Hồng chia sẻ: “Địa danh Ngã ba Cò Nòi có ý nghĩa rất quan trọng không chỉ đối với những người từng sống, chiến đấu tại đây, mà còn là giá trị lịch sử lớn trong giáo dục lòng yêu nước, ý chí quật cường, tinh thần chống ngoại xâm cho thế hệ hôm nay”.



Hồi sinh trên nền đất anh hùng

Từ “tọa độ lửa” năm xưa, Ngã ba Cò Nòi hôm nay đã thay da đổi thịt. Những vết tích chiến tranh mờ dần trong sự hồi sinh mạnh mẽ của vùng đất anh hùng.

Nương ngô, vườn mía, đồi cây ăn quả phủ xanh những vùng từng bị bom cày đạn xới. Cuộc sống người dân ổn định, nhiều hộ đã vươn lên thoát nghèo, trẻ em được đến trường đầy đủ.

Ngã ba Cò Nòi đã trở thành điểm đến tâm linh, nơi hàng nghìn lượt người từ khắp nơi đến dâng hương tri ân mỗi dịp lễ, Tết, các ngày kỷ niệm trọng đại của đất nước và tỉnh.

Những đoàn học sinh, sinh viên từ khắp các trường học tại Sơn La thường xuyên tổ chức các buổi ngoại khóa, tham quan, tìm hiểu lịch sử tại di tích, tạo nên không gian giáo dục sống động, gắn kết giữa lịch sử và thế hệ tương lai.

Em Mùi Anh Tú, sinh viên năm thứ 3 Đại học Tây Bắc, chia sẻ: “Trong 3 năm học, em nhiều lần đến thắp hương tại khu di tích. Những câu chuyện về TNXP mà thầy cô giảng dạy đã khơi gợi trong em niềm tự hào sâu sắc. Đó là động lực để chúng em sống tốt hơn, học tập tốt hơn”.



Không chỉ là nơi giáo dục truyền thống, Cò Nòi còn là điểm đến đầy cảm xúc với du khách.

Anh Nguyễn Sơn Thủy, du khách từ Phú Thọ chia sẻ: “Lần nào lên Sơn La tôi cũng ghé Cò Nòi. Những bia đá, tượng đài ở đây nhắc tôi nhớ về lớp cha anh đã ngã xuống để chúng ta được sống trong hòa bình”.

Ngày 22/6 vừa qua, trong buổi làm việc với Huyện ủy Mai Sơn (cũ), ông Hoàng Quốc Khánh, Bí thư Tỉnh ủy Sơn La nhấn mạnh: “Khu di tích Ngã ba Cò Nòi là biểu tượng của tinh thần quả cảm, là minh chứng sống động về ý chí bất khuất của dân tộc Việt Nam. Cần tiếp tục đẩy nhanh tiến độ tôn tạo, phát huy giá trị di tích, đưa nơi đây thành trung tâm giáo dục truyền thống lớn của tỉnh”.

Mỗi lần đứng trước Tượng đài tưởng niệm liệt sĩ TNXP tại Cò Nòi, lắng nghe những câu chuyện xưa cũ, nhìn những nén nhang nghi ngút khói, ta như nghe lại nhịp đập trái tim của những người con đất Việt.

Đó là nhịp đập của lòng dũng cảm, của niềm tin, của khát vọng độc lập. Để hôm nay, mỗi thế hệ trẻ khi đến đây đều có thể tự hào nhắc lại: có một Ngã ba Cò Nòi - khúc tráng ca bất tử giữa lòng Tây Bắc.