Phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp
Hiện nay, các trường phổ thông đang hoạt động theo Thông tư số 28/2020/TT-BGD&ĐT ngày 4/9/2020 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT ban hành Điều lệ trường tiểu học; Thông tư số 32/2020/TT-BGD&ĐT ngày 15/9/2020 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT ban hành Điều lệ trường THCS, trường THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học; Quyết định số 51/2002/QĐ-BGD&ĐT ngày 25/12/2002 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT về chuyển trường và tiếp nhận học sinh học tại các trường THCS, THPT; Thông tư 50/2021/TT-BGD&ĐT sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy định chuyển trường và tiếp nhận học sinh học tại các trường THCS, THPT ban hành kèm theo QĐ 51/2002/QĐ-BGD&ĐT ngày 25/12/2002; Thông tư 31/2023/TT-BGD&ĐT ngày 29/12/2023 ban hành quy chế xét tốt nghiệp THCS.
Các văn bản này đã cụ thể hóa quy định của Luật Giáo dục 2019 và tạo cơ sở pháp lý góp phần thực hiện tốt công tác quản lý, quản trị nhà trường.
Tuy nhiên, hiện nay, trên thực tế, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật quy định các hoạt động của nhà trường phổ thông còn phân tán, cồng kềnh. Khi chuyển sang mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và chủ trương tinh gọn bộ máy hành chính, thủ tục hành chính, đẩy mạnh chuyển đổi số, một số nội dung trong các văn bản này không còn phù hợp.
Điều đó đòi hỏi phải thống nhất thành một văn bản quy phạm pháp luật mới phù hợp với các Luật và văn bản quy phạm pháp luật đã được ban hành.
Những điểm mới đáng chú ý
Dự thảo Thông tư ban hành Điều lệ trường tiểu học, trường THCS, trường THPT và trường phổ thông nhiều cấp học gồm 8 Chương, 47 Điều, bổ sung, điều chỉnh một số nội dung đáng chú ý như sau:
Bổ sung trường phổ thông nội trú, các trường năng khiếu khác vào quy định về loại trường và hệ thống trường phổ thông; tổ giáo dục đặc thù.
Thay đổi chức năng quản lý giáo dục của Ủy ban nhân dân (UBND) huyện và Phòng GD&ĐT bằng trách nhiệm của UBND cấp xã và Phòng Văn hóa - Xã hội. Việc thay đổi này phù hợp với chủ trương “Tập trung hoàn thiện các quy định pháp luật để kịp thời tháo gỡ các điểm nghẽn, nút thắt, cơ chế, chính sách” và “đẩy mạnh phân cấp, phân quyền” tại Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.
Quy định rõ quyền hạn và trách nhiệm của cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên trong nhà trường. Đồng thời lược bỏ quy định cấp bằng tốt nghiệp trung học cơ sở để thực hiện nhiệm vụ giáo dục bắt buộc đối với cấp THCS; lược bỏ quy định lựa chọn sách giáo khoa; lược bỏ quy định về Hội đồng trường đối với trường công lập.
Những quy định, lược bỏ này nhằm đảm bảo, thống nhất với những quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, Luật Nhà giáo.
Giảm thiểu thủ tục hành chính về chuyển trường, tiếp nhận học sinh
Dự thảo Thông tư quy định cụ thể việc quản lý hồ sơ trong nhà trường được số hóa. Hồ sơ điện tử được sử dụng thay cho các loại hồ sơ giấy theo lộ trình phù hợp với điều kiện của địa phương, nhà trường, khả năng thực hiện của giáo viên và bảo đảm tính hợp pháp của các loại hồ sơ điện tử. Việc quản lý hồ sơ điện tử do Sở GD&ĐT quy định theo chuẩn kết nối, chuẩn dữ liệu của Bộ GD&ĐT.
Đồng thời, để giảm thiểu thủ tục hành chính cho phụ huynh, học sinh, dự thảo quy định việc chuyển trường và tiếp nhận học sinh được thực hiện trên Cổng dịch vụ công.
Trong trường hợp không thực hiện được việc việc nộp đơn và khai báo thông tin chuyển trường, xin học, xin học lại trên Cổng dịch vụ công, học sinh hoặc cha mẹ, người giám hộ học sinh nộp đơn xin chuyển trường, xin học, xin học lại cho nhà trường nơi chuyển đến bằng hình thức nộp trực tiếp, nộp trực tuyến hoặc nộp qua đường bưu điện.
Xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, nhân văn
Dự thảo Thông tư quy định về nhiệm vụ, quyền hạn, tiêu chuẩn nghề nghiệp, yêu cầu bồi dưỡng thường xuyên đối với đội ngũ nhà giáo. Những quy định này góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ, tăng tính chuyên nghiệp, trách nhiệm và minh bạch trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn. Đồng thời bảo đảm đầy đủ quyền lợi hợp pháp, giúp giáo viên và nhân viên yên tâm công tác; nâng cao chất lượng giáo dục, niềm tin của xã hội đối với đội ngũ nhà giáo được tăng cường.
Dự thảo cũng đưa ra các quy định về ứng xử, phòng ngừa bạo lực học đường, ngăn chặn các hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp trong nhà trường nhằm xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, nhân văn.
Ngoài ra, dự thảo Thông tư cũng quy định cụ thể tiêu chuẩn về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, thư viện và điều kiện đảm bảo chất lượng nhằm tạo động lực cho quá trình đầu tư và hiện đại hóa trường học; bảo đảm an toàn, hạn chế lãng phí và nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản công.
Cơ chế phối hợp gia đình, nhà trường và xã hội được quy định rõ ràng, tạo điều kiện để phụ huynh, tổ chức xã hội và cộng đồng tham gia vào quá trình giáo dục; tăng cường giám sát xã hội, huy động nguồn lực cho hoạt động giáo dục, phòng ngừa rủi ro và hỗ trợ học sinh phát triển toàn diện.
