Gặp khó khi thực hiện chính sách

Tuy nhiên, việc triển khai tại Thanh Hóa gặp nhiều vướng mắc do thiếu hướng dẫn cụ thể từ cấp tỉnh.

Nhiều “điểm nghẽn” chưa tháo gỡ

Bước vào năm học 2025 - 2026, các trường phổ thông dân tộc bán trú và nội trú trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đang chịu áp lực lớn trong việc rà soát, lập danh sách học sinh đủ điều kiện hưởng chính sách. Nhiều “điểm nghẽn” vẫn chưa được tháo gỡ khiến tiến độ lập hồ sơ bị đình trệ.

Đáng chú ý, do chưa thể tiếp cận nguồn kinh phí hỗ trợ, một số trường đã phải chuẩn bị phương án mua chịu thực phẩm, nhu yếu phẩm của nhà cung ứng ngay từ đầu năm học đã gây thêm áp lực tài chính không nhỏ cho nhà trường.

Theo phản ánh của nhiều hiệu trưởng trường phổ thông dân tộc bán trú và nội trú tại Thanh Hóa, một trong những vướng mắc lớn nhất hiện nay là chưa có văn bản cụ thể từ UBND tỉnh quy định về các khu vực có địa hình phức tạp, giao thông đi lại khó khăn. Bởi đây là căn cứ quan trọng để xác định những học sinh không thể đến trường và trở về trong ngày.

Mặc dù tại điểm b, khoản 4, Điều 14 Nghị định 66/2025/NĐ-CP, trách nhiệm này đã được giao rõ ràng cho UBND cấp tỉnh; tuy nhiên đến nay, tỉnh Thanh Hóa chưa ban hành văn bản hướng dẫn nào liên quan. Điều này khiến các trường rơi vào thế bị động khi xác lập danh sách học sinh đủ điều kiện hưởng chính sách.

Việc thiếu căn cứ pháp lý khiến nhiều trường lo ngại không thể kịp hoàn thiện thủ tục cho học sinh. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ triển khai chính sách, mà còn khiến học sinh vùng khó khăn có nguy cơ bị lỡ cơ hội thụ hưởng chính sách hỗ trợ ngay từ đầu năm học.

Một hiệu trưởng trường bán trú ở khu vực biên giới của tỉnh chia sẻ: Chúng tôi đã triển khai cho phụ huynh học sinh làm hồ sơ theo hướng dẫn tại Điều 9 của Nghị định. Tuy nhiên, đến phần xác minh địa bàn thì lại không có căn cứ cụ thể để áp dụng. Có những địa phương chỉ cách trường 5 - 6km, nhưng phải đi bộ qua đồi, dốc hiểm trở, mất hàng giờ đồng hồ. Vậy có được xem là “không thể đi về trong ngày” không?”.

Một hiệu trưởng khác thẳng thắn bày tỏ: Nếu UBND tỉnh không sớm ban hành văn bản hướng dẫn, chúng tôi không có cơ sở nào để xác định và lập danh sách học sinh. Trong khi đó, đây là chính sách rất cần thiết, rất cấp bách với học sinh vùng sâu, vùng xa.

Bên cạnh khó khăn trong việc xác định địa bàn, nhiều vướng mắc khác cũng phát sinh trong quá trình lập hồ sơ, khiến các trường lúng túng trong xử lý. Cụ thể, học sinh phải trọ học mới được xác định là bán trú. Như vậy có bắt buộc phải có giấy xác nhận trọ học không? Nếu cần thì đơn vị nào có thẩm quyền xác nhận?

Trường hợp học sinh có hộ khẩu ở một địa phương khác, nhưng đang ở với người giám hộ tại khu vực đủ điều kiện thì có được tính là đối tượng được hỗ trợ? Những học sinh có hộ khẩu thường trú tại xã vùng sâu, xa (cách trường từ 7km trở lên) nhưng đang sống gần trường cùng bố mẹ, liệu có còn đủ điều kiện được thụ hưởng?

Việc xác định khoảng cách từ nhà đến trường có cần giấy xác nhận hay không? Nếu có, đơn vị nào xác nhận và dùng phương pháp đo thủ công, bản đồ địa hình hay bản đồ điện tử? Ngoài ra, với học sinh chỉ trọ học vào mùa mưa bão, khi giao thông bị chia cắt, còn lại thời gian khác vẫn đi về trong ngày, thì có được hưởng chính sách không? Và nếu có thì mức hỗ trợ sẽ tính theo thời gian thực ở trọ hay cả năm học?...

Những câu hỏi nêu trên vẫn chưa có lời giải chính thức. Trong khi đó, các trường đang phải chạy đua với thời gian để hoàn thiện hồ sơ, đảm bảo tiến độ triển khai hỗ trợ cho học sinh từ đầu năm học.

Bữa ăn của học sinh Trường PTDTBT-THCS Mường Lý (Thanh Hóa).

Cần vào cuộc khẩn trương

Dù Nghị định 66/2025/NĐ-CP đã xác định rõ vai trò của UBND tỉnh trong việc ban hành văn bản hướng dẫn xác định địa bàn khó khăn; tuy nhiên đến nay, nhiều trường tại Thanh Hóa vẫn rơi vào tình trạng “tự bơi”, không biết phải áp dụng tiêu chí nào cho đúng quy định.

Một lãnh đạo trường phổ thông dân tộc bán trú tại khu vực miền núi phía Tây tỉnh Thanh Hóa cho biết: “Các trường đều đang chờ văn bản hướng dẫn từ tỉnh. Chúng tôi không thể tùy tiện làm theo cách riêng vì dễ xảy ra sai lệch, không thống nhất và có thể gây ra khiếu nại, thậm chí bị xử lý sau này”.

Trong khi đó, chính sách hỗ trợ theo Nghị định 66/2025/NĐ-CP được thiết kế rất sát với thực tế khó khăn của học sinh bán trú, bao gồm: Hỗ trợ tiền ăn gần 1 triệu đồng mỗi tháng, hỗ trợ tiền nhà ở, cấp 15kg gạo mỗi tháng, hỗ trợ trực tiếp cho nhà trường như chi phí nấu ăn, y tế, điện nước, quản lý nội trú...

Tuy nhiên, nếu học sinh không thể tiếp cận chính sách đúng thời điểm, đặc biệt là các em ở vùng sâu, xa - nơi điều kiện học tập còn nhiều thiếu thốn, sẽ tạo ra sự bất bình đẳng trong tiếp cận giáo dục và ảnh hưởng lâu dài đến quá trình học tập.

Trước thực tế này, nhiều hiệu trưởng đã thẳng thắn kiến nghị UBND tỉnh Thanh Hóa cần khẩn trương ban hành hướng dẫn chi tiết, đặc biệt các tiêu chí về địa bàn có địa hình khó khăn, khoảng cách đi lại, điều kiện để xác định học sinh bán trú thực tế.

Cần có bộ hồ sơ thống nhất toàn tỉnh, bao gồm mẫu giấy xác nhận trọ học, xác nhận khoảng cách, giấy xác minh chỗ ở tạm trú… tránh để mỗi địa phương hiểu và áp dụng một kiểu. Hướng dẫn cụ thể cách tính thời gian hỗ trợ cho học sinh chỉ ở lại trường theo mùa (như mùa mưa bão), tránh tình trạng bị cắt hỗ trợ hoặc áp dụng không thống nhất.

Đồng thời, tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ nhà trường, đặc biệt là cán bộ quản lý và bộ phận phụ trách hồ sơ, nhằm đảm bảo sự nhất quán và đúng quy định trong toàn tỉnh.

Bên cạnh đó, nhiều hiệu trưởng đề xuất UBND tỉnh xem xét cơ chế tạm ứng kinh phí hỗ trợ trên cơ sở số liệu học sinh tạm tính, nhằm giúp các trường chủ động tổ chức bữa ăn bán trú và đảm bảo sinh hoạt thiết yếu cho học sinh ngay từ những tuần đầu tiên của năm học mới.

Nghị định 66/2025/NĐ-CP là bước tiến lớn về chính sách đối với giáo dục vùng khó khăn, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Chính phủ dành cho học sinh dân tộc thiểu số, vùng cao, sâu. Tuy nhiên, để chính sách thực sự phát huy hiệu quả, vai trò cụ thể hóa, hướng dẫn thực thi của chính quyền cấp tỉnh là tối quan trọng.

Nếu những vướng mắc hiện tại không sớm được tháo gỡ, học sinh dù đủ điều kiện vẫn có thể bị bỏ sót, còn các nhà trường tiếp tục lâm vào cảnh bị động, lúng túng trong khâu triển khai. Thậm chí, việc thiếu nguồn tài chính đã khiến không ít trường phải “gánh nợ” từ nhà cung ứng thực phẩm, gây áp lực rất lớn cho quản lý nhà trường.

Nghị định 66/2025/NĐ-CP là chính sách thiết thực, mang tính nhân văn cao đối với học sinh vùng khó khăn. UBND tỉnh Thanh Hóa cần sớm ban hành hướng dẫn cụ thể, thống nhất toàn tỉnh để các trường kịp thời triển khai Nghị định này, tránh thiệt thòi cho học sinh vùng khó.

Thầy và trò Trường PTDTBT-THCS Trung Lý (Thanh Hóa) trong giờ học.

Tuy nhiên, việc triển khai tại Thanh Hóa gặp nhiều vướng mắc do thiếu hướng dẫn cụ thể từ cấp tỉnh.

Nhiều “điểm nghẽn” chưa tháo gỡ

Cần vào cuộc khẩn trương

Nghị định 66/2025/NĐ-CP là chính sách thiết thực, mang tính nhân văn cao đối với học sinh vùng khó khăn. UBND tỉnh Thanh Hóa cần sớm ban hành hướng dẫn cụ thể, thống nhất toàn tỉnh để các trường kịp thời triển khai Nghị định này, tránh thiệt thòi cho học sinh vùng khó.