GD&TĐ - Một điểm mới trong dự thảo Luật Giáo dục (sửa đổi) là xác lập giáo dục nghề nghiệp như một cấp học, gồm hai bậc: Trung học nghề và cao đẳng.
Trong cấp học này, người học được đào tạo ở ba trình độ sơ cấp, trung cấp và cao đẳng.
Thuận lợi cho người học
Trung học nghề dành cho học sinh sau THCS, tích hợp kiến thức văn hóa phổ thông nền tảng và kỹ năng nghề, hướng tới đạt trình độ sơ cấp hoặc trung cấp; cao đẳng dành cho người học sau trung học phổ thông hoặc tương đương, đào tạo ở trình độ cao đẳng.
Theo ông Nguyễn Ngọc Minh - Hiệu trưởng Trường Trung cấp nghề Nga Sơn (Thanh Hóa), cách thiết kế này bảo đảm cấu trúc hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng phân rõ cấp học, trình độ đào tạo, liên thông, phù hợp với khung trình độ quốc gia và thông lệ quốc tế.
Ông Minh phân tích thêm, các trường trung cấp nghề không được phép giảng dạy trình độ THPT mà chỉ đào tạo nghề tới trình độ trung cấp; đây là rào cản lớn cho bậc học này. Vì học sinh sau khi tốt nghiệp THCS, xác định lực học của bản thân, các em chọn học trung học nghề để sớm tham gia vào thị trường lao động, đỡ tốn kém cho gia đình. Trong quá trình học nghề, nếu có nguyện vọng, học sinh vẫn có thể học song song nghề và kiến thức THPT, sau đó tham gia thi tốt nghiệp THPT.
Bà Phan Thị Lệ Thu - Phó Hiệu trưởng phụ trách Trường Cao đẳng Viễn Đông (TPHCM) nhận xét: “Khối ngành Y và Sư phạm hiện nay không còn tuyển hệ trung cấp. Vì vậy, bỏ trường trung cấp sẽ hợp lý vì các trường cao đẳng có thể đào tạo luôn cả hệ trung cấp. Người học có thể học trung cấp rồi liên thông lên cao đẳng, sau đó có thể học cao hơn”.
Ngoài ra, theo lý giải của bà Thu, các trường cao đẳng có thể liên kết với trung tâm GDNN - GDTX để tuyển sinh hệ 9+. Như vậy, tuyển sinh hệ trung cấp cũng sẽ bị cạnh tranh. Tâm lý của người học là, khi cùng học 1 ngành nhưng sẽ chọn học cao đẳng thay vì trung cấp. Nắm bắt được xu thế đó, với nhóm học sinh 9+, ngoài việc chú trọng vào dạy nghề, Trường Cao đẳng Viễn Đông còn chăm lo dạy văn hóa.
“Chúng tôi không giao khoán cho các trung tâm GDNN - GDTX mà hai bên cùng trao đổi, xây dựng chương trình học để cân bằng giữa việc học văn hóa và học nghề; không tạo áp lực, khó khăn cho người học. Bên cạnh đó, kiến thức Chương trình GDPT 2018 có tính ứng dụng, liên thông cao; bổ ích cho các bậc học sau này”, bà Thu nói và nhấn mạnh việc bỏ trung cấp phù hợp với xu thế định hướng nghề nghiệp của thế giới.
Bà Phan Thị Lệ Thu - Phó Hiệu trưởng phụ trách Trường Cao đẳng Viễn Đông (TPHCM). Ảnh: DM
Sớm có hướng dẫn cụ thể
Theo ông Hoàng Ngọc Dũng - Hiệu trưởng Trường Trung cấp Kinh tế Kỹ thuật Trần Đại Nghĩa (Khánh Hòa), giáo dục nghề nghiệp là một cấp học, gồm hai bậc trung học nghề và cao đẳng. Trong cấp học này, người học được đào tạo ở ba trình độ sơ cấp, trung cấp và cao đẳng.
Chuyển đổi như vậy thì cơ hội tuyển sinh tốt hơn bởi có sự phân luồng rõ ràng cho học sinh từ khi học phổ thông. Bên cạnh đó, trường phổ thông nghề sẽ dạy thêm kiến thức của cấp THPT, do đó đáp ứng được mong muốn, nguyện vọng của phụ huynh học sinh khi vừa học nghề, vừa học THPT.
Tuy nhiên, ông Dũng lo lắng, các bậc học phổ thông được miễn học phí, trong khi với đào tạo nghề, ngoài kiến thức chuyên môn còn cần có kỹ năng mềm và các môn học công cụ như ngoại ngữ, tin học văn phòng..., dự kiến mức học phí sẽ cao hơn so với chỉ đào tạo văn hóa mà chưa rõ mức hỗ trợ của Nhà nước cho người học là bao nhiêu.
Do đó, dự thảo Luật sửa đổi này được thông qua, Bộ GD&ĐT cần có hướng dẫn cụ thể càng sớm càng tốt, để các trường có thể chuẩn bị tâm thế và tiềm lực, bổ sung thêm giáo viên, nguồn lực để dạy chương trình THPT.
Tương tự, ông Nguyễn Ngọc Minh - Hiệu trưởng Trường Trung cấp nghề Nga Sơn cho rằng, khó khăn hiện nay là trường nghề không được phép giảng dạy chương trình giáo dục phổ thông mà phải liên kết với trung tâm GDTX. Do đó khi chuyển đổi sang trung học nghề có thể tháo gỡ được vướng mắc này.
“Học sinh song song học chương trình THPT đồng nghĩa khi ra trường các em có 1 chứng chỉ trung học nghề và bằng THPT. Điều này giúp người học tự tin khi ra trường, ra đời để tiếp cận nghề nghiệp cũng như định hướng cho tương lai tốt hơn”, ông Minh nói và bày tỏ: Khi chuyển từ trường trung cấp sang trung học là chuyển từ cấp bằng trình độ trung cấp sang cấp chứng chỉ trung học nghề. Vậy giá trị của chứng chỉ có vĩnh viễn hay bị giới hạn thời gian khiến người học băn khoăn khi lựa chọn theo học chương trình.
Dự thảo Luật Giáo dục (sửa đổi) cũng bỏ Hội đồng trường trong trường mầm non, phổ thông công lập; không thực hiện kiểm định cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên thông qua tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục, thay bằng quy định đánh giá chất lượng đối với cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên.
Ông Nguyễn Ngọc Minh (thứ hai từ phải sang) - Hiệu trưởng Trường Trung cấp nghề Nga Sơn (Thanh Hóa) cùng đồng nghiệp. Ảnh: NVCC
Trong cấp học này, người học được đào tạo ở ba trình độ sơ cấp, trung cấp và cao đẳng.
Thuận lợi cho người học
Trung học nghề dành cho học sinh sau THCS, tích hợp kiến thức văn hóa phổ thông nền tảng và kỹ năng nghề, hướng tới đạt trình độ sơ cấp hoặc trung cấp; cao đẳng dành cho người học sau trung học phổ thông hoặc tương đương, đào tạo ở trình độ cao đẳng.
Theo ông Nguyễn Ngọc Minh - Hiệu trưởng Trường Trung cấp nghề Nga Sơn (Thanh Hóa), cách thiết kế này bảo đảm cấu trúc hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng phân rõ cấp học, trình độ đào tạo, liên thông, phù hợp với khung trình độ quốc gia và thông lệ quốc tế.
Ông Minh phân tích thêm, các trường trung cấp nghề không được phép giảng dạy trình độ THPT mà chỉ đào tạo nghề tới trình độ trung cấp; đây là rào cản lớn cho bậc học này. Vì học sinh sau khi tốt nghiệp THCS, xác định lực học của bản thân, các em chọn học trung học nghề để sớm tham gia vào thị trường lao động, đỡ tốn kém cho gia đình. Trong quá trình học nghề, nếu có nguyện vọng, học sinh vẫn có thể học song song nghề và kiến thức THPT, sau đó tham gia thi tốt nghiệp THPT.
Bà Phan Thị Lệ Thu - Phó Hiệu trưởng phụ trách Trường Cao đẳng Viễn Đông (TPHCM) nhận xét: “Khối ngành Y và Sư phạm hiện nay không còn tuyển hệ trung cấp. Vì vậy, bỏ trường trung cấp sẽ hợp lý vì các trường cao đẳng có thể đào tạo luôn cả hệ trung cấp. Người học có thể học trung cấp rồi liên thông lên cao đẳng, sau đó có thể học cao hơn”.
Ngoài ra, theo lý giải của bà Thu, các trường cao đẳng có thể liên kết với trung tâm GDNN - GDTX để tuyển sinh hệ 9+. Như vậy, tuyển sinh hệ trung cấp cũng sẽ bị cạnh tranh. Tâm lý của người học là, khi cùng học 1 ngành nhưng sẽ chọn học cao đẳng thay vì trung cấp. Nắm bắt được xu thế đó, với nhóm học sinh 9+, ngoài việc chú trọng vào dạy nghề, Trường Cao đẳng Viễn Đông còn chăm lo dạy văn hóa.
“Chúng tôi không giao khoán cho các trung tâm GDNN - GDTX mà hai bên cùng trao đổi, xây dựng chương trình học để cân bằng giữa việc học văn hóa và học nghề; không tạo áp lực, khó khăn cho người học. Bên cạnh đó, kiến thức Chương trình GDPT 2018 có tính ứng dụng, liên thông cao; bổ ích cho các bậc học sau này”, bà Thu nói và nhấn mạnh việc bỏ trung cấp phù hợp với xu thế định hướng nghề nghiệp của thế giới.
Bà Phan Thị Lệ Thu - Phó Hiệu trưởng phụ trách Trường Cao đẳng Viễn Đông (TPHCM). Ảnh: DM
Sớm có hướng dẫn cụ thể
Theo ông Hoàng Ngọc Dũng - Hiệu trưởng Trường Trung cấp Kinh tế Kỹ thuật Trần Đại Nghĩa (Khánh Hòa), giáo dục nghề nghiệp là một cấp học, gồm hai bậc trung học nghề và cao đẳng. Trong cấp học này, người học được đào tạo ở ba trình độ sơ cấp, trung cấp và cao đẳng.
Chuyển đổi như vậy thì cơ hội tuyển sinh tốt hơn bởi có sự phân luồng rõ ràng cho học sinh từ khi học phổ thông. Bên cạnh đó, trường phổ thông nghề sẽ dạy thêm kiến thức của cấp THPT, do đó đáp ứng được mong muốn, nguyện vọng của phụ huynh học sinh khi vừa học nghề, vừa học THPT.
Tuy nhiên, ông Dũng lo lắng, các bậc học phổ thông được miễn học phí, trong khi với đào tạo nghề, ngoài kiến thức chuyên môn còn cần có kỹ năng mềm và các môn học công cụ như ngoại ngữ, tin học văn phòng..., dự kiến mức học phí sẽ cao hơn so với chỉ đào tạo văn hóa mà chưa rõ mức hỗ trợ của Nhà nước cho người học là bao nhiêu.
Do đó, dự thảo Luật sửa đổi này được thông qua, Bộ GD&ĐT cần có hướng dẫn cụ thể càng sớm càng tốt, để các trường có thể chuẩn bị tâm thế và tiềm lực, bổ sung thêm giáo viên, nguồn lực để dạy chương trình THPT.
Tương tự, ông Nguyễn Ngọc Minh - Hiệu trưởng Trường Trung cấp nghề Nga Sơn cho rằng, khó khăn hiện nay là trường nghề không được phép giảng dạy chương trình giáo dục phổ thông mà phải liên kết với trung tâm GDTX. Do đó khi chuyển đổi sang trung học nghề có thể tháo gỡ được vướng mắc này.
“Học sinh song song học chương trình THPT đồng nghĩa khi ra trường các em có 1 chứng chỉ trung học nghề và bằng THPT. Điều này giúp người học tự tin khi ra trường, ra đời để tiếp cận nghề nghiệp cũng như định hướng cho tương lai tốt hơn”, ông Minh nói và bày tỏ: Khi chuyển từ trường trung cấp sang trung học là chuyển từ cấp bằng trình độ trung cấp sang cấp chứng chỉ trung học nghề. Vậy giá trị của chứng chỉ có vĩnh viễn hay bị giới hạn thời gian khiến người học băn khoăn khi lựa chọn theo học chương trình.
Dự thảo Luật Giáo dục (sửa đổi) cũng bỏ Hội đồng trường trong trường mầm non, phổ thông công lập; không thực hiện kiểm định cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên thông qua tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục, thay bằng quy định đánh giá chất lượng đối với cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên.
Chuyên gia cảnh báo về ‘đại dịch khói trắng’ học đường
GD&TĐ - “Không có loại thuốc lá nào an toàn, việc hiểu sai về thuốc lá điện tử đang đặt sức khỏe thanh thiếu niên – lực lượng lao động chính trong tương lai – trước những nguy cơ nghiêm trọng”.
2025-09-10 03:03
Thúc đẩy ứng dụng AI trong giảng dạy, học tập và đánh giá
GD&TĐ - Trung tâm SEAMEO CELLL phối hợp với COGNOTIV Singapore tổ chức hội thảo quốc tế về tăng cường năng lực giáo dục suốt đời trong kỷ nguyên số.
2025-09-09 10:07
'Bộ ba sửu nhi đại náo mỏ vàng' - phim hoạt hình kỷ lục Guinness sắp ra rạp Việt
(CLO) Phim hoạt hình “Bộ ba sửu nhi đại náo mỏ vàng” (tựa tiếng Anh: Buffalo Kids), được phát triển từ phim ngắn “Strings” ra mắt năm 2024 – tác phẩm từng được Guinness công nhận là phim ngắn đoạt nhiều giải thưởng nhất trong lịch sử, sẽ chính thức khởi chiếu tại các rạp Việt Nam từ ngày 12/9.
2025-09-09 10:06
Bảo đảm quyền tự chủ toàn diện, đầy đủ cho cơ sở giáo dục nghề nghiệp
GD&TĐ - Nghị quyết số 71-NQ/TW yêu cầu bảo đảm quyền tự chủ đầy đủ, toàn diện cho cơ sở giáo dục nghề nghiệp, không phụ thuộc mức độ tự chủ tài chính.
2025-09-09 10:05
Công bố Hiệu trưởng Trường Đại học Y – Dược, Đại học Huế
GD&TĐ - Sáng 9/9, tại TP Huế diễn ra Lễ công bố Nghị quyết công nhận Hiệu trưởng Trường Đại học Y - Dược, Đại học Huế, nhiệm kỳ 2025-2030.
2025-09-09 10:05
Tân học viên Học viện Kỹ thuật quân sự rộn ràng nhập học
GD&TĐ - Ngày 9/9, Học viện Kỹ thuật Quân sự tổ chức nhập học cho học viên hệ quân sự.
2025-09-09 10:04
Đà Nẵng nâng cao năng lực giám sát bệnh truyền nhiễm
Nghiên cứu thực trạng giám sát bệnh truyền nhiễm tại TP Đà Nẵng đã nhận diện rõ những điểm mạnh và các thách thức, giải pháp nâng cao hiệu quả.
2025-09-09 10:03
Khởi sắc tuyển sinh khối ngành STEM từ chính sách thúc đẩy khoa học công nghệ
GD&TĐ - Kết hợp thủ tục xác nhận nhập học trực tuyến và trực tiếp, các trường đại học tạo bước đệm giúp tân sinh viên rèn luyện năng lực số.
2025-09-09 10:03
Sinh viên khám phá cơ hội nghề nghiệp toàn cầu qua 'Chuyến xe hướng nghiệp Đức'
GD&TĐ - Các sinh viên được kết nối, giao lưu với các tổ chức, doanh nghiệp Đức nhằm tìm hiểu cơ hội du học, việc làm.
2025-09-09 10:03
Đề xuất trợ cấp lương cơ bản cho GV mầm non: Thêm động lực để giáo viên yêu nghề
GD&TĐ - NNhiều ý kiến cho rằng, đề xuất giáo viên mầm non công lập tuyển mới từ năm học 2025 - 2026 được trợ cấp tối thiểu 1 năm lương cơ bản với cam kết làm việc ít nhất 5 năm là hợp tình, hợp lý.
