Sức hút từ trường nghề

Đồng hành từ doanh nghiệp

TS Vũ Hữu Ý - Hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Hà Nam (Ninh Bình) cho hay, năm 2025, nhà trường tuyển sinh trình độ cao đẳng với ngành Quản trị mạng máy tính; tuyển cả hệ cao đẳng và trung cấp với các nghề: Hàn, công nghệ ô tô, kế toán doanh nghiệp, cơ điện nông thôn, điện công nghiệp, kỹ thuật máy lạnh và điều hòa không khí, công nghệ thông tin, công nghệ kỹ thuật cơ khí, cơ điện tử, logistics, quản trị du lịch.

Trong đó, nghề công nghệ kỹ thuật cơ khí có 25 chỉ tiêu cao đẳng, 35 chỉ tiêu trung cấp; nghề công nghệ hàn có 25 chỉ tiêu cao đẳng và 25 chỉ tiêu trung cấp nhưng mỗi năm chỉ tuyển được khoảng 50% học viên vào học. Đây là một trong những ngành dù ít sinh viên theo học nhưng cơ hội việc làm sau khi ra trường vô cùng rộng mở, các doanh nghiệp sẵn sàng chào đón các em về làm với mức thu nhập khá.

“Tại đây, giảng viên cho sinh viên 70% thực hành, 30% học lý thuyết để các em nắm vững được các kỹ năng nghề nghiệp cơ bản tùy từng ngành học. Trường cũng giảm 70% học phí cho sinh viên học cao đẳng các nghề hàn, cắt gọt kim loại, chế tạo thiết bị cơ khí. Chúng tôi hiện có quan hệ đối tác với hệ thống hơn 200 doanh nghiệp và đồng hành với nhà trường lo đầu ra cho sinh viên”, TS Vũ Hữu Ý thông tin.

Tại Trường Cao đẳng Lý Thái Tổ (Bắc Ninh), ông Nguyễn Văn Hạng - Phó Hiệu trưởng cho hay, đối tượng tuyển sinh năm nay của nhà trường là học sinh đã tốt nghiệp THPT hoặc tương đương. Trong số các ngành đào tạo của trường, ngành Công nghệ kỹ thuật cơ khí (cơ khí chính xác) và Chế tạo khuôn mẫu luôn “khát” nhân lực.

Sinh viên học các ngành này có thể thiết kế cơ khí chính xác, thiết kế máy tự động hóa, lập trình CAM, vận hành - điều khiển máy CNC, quản lý chất lượng… Doanh nghiệp luôn săn đón để tuyển dụng các em có tay nghề đáp ứng yêu cầu công việc với mức lương từ 15 - 20 triệu đồng/tháng; nghề điều khiển máy CNC cũng dao động từ 11 - 13 triệu đồng/tháng.

Bà Phạm Thị Hường - Hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội nhấn mạnh, nhằm đón đầu xu thế hội nhập quốc tế cũng như chính sách phân luồng cho giáo dục nghề nghiệp theo chỉ đạo của Trung ương, nhà trường đã đẩy mạnh công tác tuyển sinh và nâng cao chất lượng đào tạo các ngành nghề để sinh viên ra trường có việc làm ngay.

“Các nghề thuộc lĩnh vực công nghệ kỹ thuật cơ khí như: Công nghệ hàn, công nghệ kỹ thuật cơ khí, kỹ thuật lập trình gia công trên máy CNC, hàn, cơ điện tử, cắt gọt kim loại thường có số lượng sinh viên theo học không quá đông nhưng thu nhập đầu ra tốt, các em luôn được doanh nghiệp chào đón với mức lương hấp dẫn”, bà Hường trao đổi thêm.

Sinh viên Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Bạc Liêu trong Cuộc thi “Giỏi nghề” năm 2025. Ảnh: NTCC

Bỏ tư duy “sính đại học”

Rõ ràng cơ hội việc làm và mức thu nhập không hề thấp khi tốt nghiệp trường nghề, nhưng hiện nay, theo chia sẻ từ nhiều cơ sở giáo dục nghề nghiệp, rào cản lớn nhất chính là khâu tuyển sinh. Dù cơ sở vật chất được Nhà nước đầu tư mạnh mẽ, đội ngũ giảng viên nhiệt tình, tâm huyết nhưng nếu không có/không đủ người vào học thì hiệu quả đào tạo không thể như mong muốn.

TS Trần Công Chánh - Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Bạc Liêu (Cà Mau) nêu thực trạng, hiện nay còn bộ phận người dân có tư tưởng “sính đại học”, nhất quyết không cho con theo học trường nghề. Nhận diện được thách thức này, những năm qua, nhà trường tích cực phối hợp tuyên truyền tới từng trường phổ thông, khu dân cư về chính sách phân luồng học sinh sau THCS vào giáo dục nghề nghiệp.

Năm 2025, nhà trường tuyển sinh hệ cao đẳng đào tạo 3 năm với các ngành: Kế toán, thú y, nuôi trồng thủy sản, công nghệ thông tin. Trong đó, trường giảm 70% học phí với sinh viên theo học ngành thú y và nuôi trồng thủy sản. Với hệ trung cấp, nhà trường tuyển 80 chỉ tiêu ngành nuôi trồng thủy sản; 40 chỉ tiêu ngành trồng trọt và bảo vệ thực vật; các ngành chế biến và bảo quản thủy sản, chăn nuôi – thú y đều tuyển 35 chỉ tiêu.

Vị Hiệu trưởng nhấn mạnh, đặc thù của khu vực miền Tây chủ yếu là nghề nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản. Tuyển sinh ở các trường phổ thông, nhiều em khi nghe nói về hai nghề này có tâm lý e ngại, sợ “chân lấm tay bùn” giống cha mẹ. Tuy nhiên, trên thực tế nghề nông nghiệp hiện áp dụng công nghệ hiện đại để tăng năng suất lao động và tính cơ giới hóa cao. Đây đều là những ngành đang “khát” nhân lực.

“Chúng ta phải phá được ‘tảng băng’ vô hình trong nhận thức của người dân về tầm quan trọng của giáo dục nghề nghiệp. Tại sao vẫn có phụ huynh nhất quyết cho con học đại học, ra trường làm lương 5 - 6 triệu đồng/tháng, trong khi có những em học trường nghề đi làm được 10 - 15 triệu đồng/tháng. Thị trường lao động ngày nay, làm nghề nào cũng phải bỏ công sức, trí tuệ thì mới có thu nhập xứng đáng”, TS Trần Công Chánh phân tích.

Cùng quan điểm trên, TS Phạm Xuân Khánh - Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghệ cao Hà Nội cho rằng, các ngành liên quan đến nông nghiệp công nghệ cao, tài nguyên môi trường, điện – điện tử ở các trường nghề đang có nhu cầu lao động lớn trên thị trường. Dù vậy, số lượng sinh viên đăng ký vào học các ngành này lại không nhiều xuất phát từ nhận thức của phụ huynh, học sinh.

Để đáp ứng nhu cầu lao động của xã hội, nhà trường phải tổ chức đào tạo cho dù có ngành số lượng sinh viên vào học ít. Sĩ số ít nên những môn chung, nhà trường phải ghép lớp. Đồng thời, trường phối hợp chặt chẽ với các doanh nghiệp để họ hỗ trợ về cơ sở vật chất, trang thiết bị đào tạo theo chương trình đặt hàng đào tạo, sinh viên sẽ có luôn đầu ra sau khi tốt nghiệp.

“Trường đang có 8 mã ngành được giảm 70% học phí. Nhà trường cũng liên kết với doanh nghiệp tuyển dụng hỗ trợ sinh viên từ 30 - 50% học phí. Với những ngành đang có nhu cầu lớn như: CNC, tự động hóa công nghiệp, cơ điện tử, Nhà nước nên nghiên cứu giảm học phí để thu hút sinh viên vào học nghề ở những ngành có nhân lực đang cần cho phát triển sản xuất thông minh của Việt Nam”, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội Phạm Thị Hường đề xuất.

Sinh viên Trường Cao đẳng nghề Hà Nam học về công nghệ ô tô. Ảnh: Đình Tuệ

Đồng hành từ doanh nghiệp

Bỏ tư duy “sính đại học”

“Trường đang có 8 mã ngành được giảm 70% học phí. Nhà trường cũng liên kết với doanh nghiệp tuyển dụng hỗ trợ sinh viên từ 30 - 50% học phí. Với những ngành đang có nhu cầu lớn như: CNC, tự động hóa công nghiệp, cơ điện tử, Nhà nước nên nghiên cứu giảm học phí để thu hút sinh viên vào học nghề ở những ngành có nhân lực đang cần cho phát triển sản xuất thông minh của Việt Nam”, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội Phạm Thị Hường đề xuất.