Tọa đàm “Đào tạo Toán ứng dụng trong kỷ nguyên dữ liệu và ra quyết định thông minh” quy tụ nhiều chuyên gia uy tín trong lĩnh vực Toán ứng dụng.

Đằng sau những công nghệ đột phá là hàng loạt thuật toán phức tạp, những mô hình phân tích khối lượng dữ liệu khổng lồ và các phương pháp tối ưu tinh vi. Ẩn sau những bước tiến công nghệ thần tốc là một sức mạnh âm thầm nhưng bền bỉ kiến tạo mọi thành tựu - đó chính là Toán ứng dụng.

Công nghệ có thể làm cả thế giới kinh ngạc, nhưng Toán ứng dụng mới là “người hùng thầm lặng” nuôi dưỡng và dẫn dắt mọi tiến bộ công nghệ khiến thế giới kinh ngạc.

Vai trò của Toán ứng dụng trong kỷ nguyên dữ liệu và trí tuệ nhân tạo

Toán ứng dụng là lĩnh vực sử dụng các lý thuyết, phương pháp và công cụ toán học để nghiên cứu, giải quyết các vấn đề thực tiễn trong nhiều lĩnh vực như: khoa học, kỹ thuật, kinh tế, tài chính… Vì vậy, Toán ứng dụng được coi là trung tâm của các ngành khoa học định lượng, là cầu nối giữa lý thuyết toán học và ứng dụng thực tiễn.

Trong kỷ nguyên dữ liệu và trí tuệ nhân tạo (AI), sự bùng nổ của dữ liệu, tốc độ tính toán cũng như các kỹ thuật xử lý dữ liệu khiến cho việc ra quyết định dựa trên mô hình, dữ liệu và tư duy định lượng đang trở thành năng lực cốt lõi trong mọi lĩnh vực.

Năng lực ra quyết định - trước đây phần lớn dựa vào kinh nghiệm - ngày nay đang được tái định nghĩa sâu sắc dưới ánh sáng của các phương pháp phân tích dữ liệu, mô hình toán học và thuật toán tối ưu.

Dưới tác động của dữ liệu lớn và các tiến bộ trí tuệ nhân tạo, nhiều lĩnh vực từ kinh tế, tài chính, sản xuất, kinh doanh, kỹ thuật, y sinh đến quản trị công, an ninh & quốc phòng đang trải qua quá trình chuyển đổi sâu sắc về phương pháp tiếp cận và ra quyết định.

Phân tích dữ liệu, mô hình hoá và áp dụng thuật toán đang ngày càng trở thành năng lực cốt lõi định hình cách ra quyết định hiệu quả trong mọi lĩnh vực.

Trí tuệ nhân tạo, học máy, mô phỏng và các thuật toán tính toán cao cấp, tất cả đều cần đến nền tảng toán học vững chắc để vận hành một cách hiệu quả và có trách nhiệm.

Trong bối cảnh đó, Toán ứng dụng không đơn thuần là một ngành học nền tảng, mà đã và đang khẳng định vị thế như một trụ cột khoa học quan trọng, giúp chúng ta hiểu và mô hình hóa thế giới phức tạp, chuyển hoá dữ liệu thành tri thức, tri thức thành hành động, và hành động thành giá trị thiết thực cho cộng đồng và xã hội.

Vượt xa vai trò của một ngành khoa học cơ bản, Toán ứng dụng đã trở thành ngôn ngữ chung để giải mã sự phức tạp của dữ liệu, mô hình hóa các hệ thống phức tạp và cung cấp cơ sở khoa học cho việc ra quyết định một cách thông minh, định lượng và có căn cứ. Vai trò của Toán ứng dụng không ngừng được mở rộng khi thế giới ngày càng phụ thuộc vào dữ liệu và các hệ thống thông minh.

Nhu cầu nhân lực và vị thế của chuyên gia Toán ứng dụng

Với tư cách là “ngôn ngữ vận hành” của nền kinh tế tri thức, cầu nối giữa tư duy khoa học và hành động thực tiễn, Toán ứng dụng đã và đang trở thành “người hùng thầm lặng” thúc đẩy đổi mới sáng tạo và tăng trưởng ở hầu hết các lĩnh vực của nền kinh tế số.

Nhu cầu nhân lực Toán ứng dụng trên toàn cầu đã tăng mạnh trong thập kỷ qua, đặc biệt trong các ngành công nghệ cao, tài chính, y tế và logistics. Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới (2023), 8/10 kỹ năng được dự báo có nhu cầu cao nhất trong những năm tới đều liên quan trực tiếp tới năng lực mô hình hóa, phân tích và xử lý dữ liệu - những kỹ năng cốt lõi của Toán ứng dụng.

Các vị trí như: Data Scientist, Quantitative Analyst, Operations Researcher, AI Engineer, Risk Modeler liên tục nằm trong nhóm nghề nghiệp tăng trưởng nhanh nhất. Các tổ chức quốc tế và doanh nghiệp toàn cầu săn lùng nhân lực có nền tảng Toán mạnh kết hợp với kỹ năng lập trình, phân tích dữ liệu và tư duy mô hình hóa.

Nhu cầu nhân lực Toán ứng dụng được dự báo sẽ tiếp tục tăng và lan rộng sang nhiều lĩnh vực phi truyền thống như y sinh, nông nghiệp, môi trường, logistics thông minh, và chính sách công.

Tại Việt Nam, nhu cầu nhân lực Toán ứng dụng không nằm ngoài quỹ đạo toàn cầu khi nền kinh tế số phát triển mạnh mẽ. Bộ Lao động – Thương Binh và xã hội (cũ) ước tính nhu cầu nhân lực phân tích dữ liệu, AI, và mô hình hóa tăng 25 - 30% mỗi năm, trong khi nguồn cung mới chỉ đáp ứng khoảng 40 - 50%.

Do đó, nhu cầu tuyển dụng nhân lực có kỹ năng định lượng và năng lực phân tích dữ liệu ngày càng gia tăng trong nhiều lĩnh vực, với các vị trí phổ biến như: chuyên viên phân tích dữ liệu, chuyên gia quản lý rủi ro, phân tích kinh doanh, kỹ sư mô hình hóa, hay chuyên gia tối ưu hóa chuỗi cung ứng.

Các lĩnh vực như: ngân hàng số, bảo hiểm, fintech, phân tích thị trường, logistics, sản xuất thông minh, y tế số… đang “khát” nhân lực có năng lực mô hình hóa, tối ưu hóa, phân tích rủi ro nhưng không đủ ứng viên đáp ứng. Mặc dù nhu cầu lớn nhưng điểm yếu chính của thị trường lao động Việt Nam là đang thiếu hụt trầm trọng những ứng viên có sự kết hợp lý tưởng giữa nền tảng toán học chuyên sâu, kỹ năng công nghệ và năng lực giải quyết vấn đề thực tiễn.

Trong bối cảnh kinh tế số, dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo đang định hình mọi lĩnh vực, nhu cầu nhân lực có chuyên môn về Toán ứng dụng đang gia tăng nhanh chóng. Chuyên gia Toán ứng dụng là những người có khả năng: xây dựng và phân tích mô hình (biến các vấn đề thực tế thành ngôn ngữ toán học); xử lý và phân tích dữ liệu (sử dụng các công cụ thống kê và thuật toán để rút ra những hiểu biết có giá trị); phát triển thuật toán (tạo ra các giải pháp thông minh cho các bài toán tối ưu, dự đoán và phân loại).

Chính sự kết hợp giữa toán học, công nghệ và hiểu biết thực tiễn đã biến họ trở thành “mắt xích vàng” trong mọi lĩnh vực, từ kinh doanh, tài chính cho tới y tế, sản xuất thông minh và quản lý xã hội.

Tại Đại học Kinh tế Quốc dân, đang xây dựng một chương trình đào tạo Toán ứng dụng hiện đại mang tính liên ngành, ứng dụng, thị trường và quốc tế hoá. Được thiết kế linh hoạt giúp người học lựa chọn các định hướng ứng dụng chuyên sâu phù hợp với sở thích và định hướng nghề nghiệp, chương trình không chỉ trang bị kiến thức nền tảng toán học vững chắc mà còn tập trung vào ứng dụng toán học để giải quyết các vấn đề thực tiễn trong đa dạng các lĩnh vực.

Điểm nổi bật của chương trình là sự kết hợp hài hòa giữa: kiến thức toán học cốt lõi (đại số, giải tích, xác suất, thống kê, tối ưu hóa, mô hình hóa); kỹ năng công nghệ hiện đại (học máy, phân tích dữ liệu lớn, mô phỏng); và năng lực ứng dụng liên ngành.

Ngành học này sẽ đào tạo ra những “nhà toán học ứng dụng” thế hệ mới - vừa vững lý thuyết, vừa thành thạo công cụ, sẵn sàng giải quyết các vấn đề thực tiễn trong đa dạng các lĩnh vực một cách có đạo đức và trách nhiệm trong kỷ nguyên dữ liệu.

Họ sẽ là những kiến trúc sư thầm lặng xây dựng nên những hệ thống thông minh, những giải pháp hiệu quả, góp phần vào sự phát triển vượt bậc của xã hội và kiến tạo sức mạnh trí tuệ quốc gia trong nhiều thập kỷ tới.

Bài viết với tag: "Toán ứng dụng"

Toán ứng dụng – người hùng thầm lặng trong kỷ nguyên dữ liệu và AI

Có thể bạn quan tâm