Giáo dục sớm - nền tảng cho sự phát triển toàn diện và bền vững

Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS Trần Thành Nam – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục ghi nhận và biểu dương nỗ lực, tinh thần trách nhiệm cùng sự sáng tạo của Khoa Giáo dục sớm và Tiểu học trong việc tổ chức sự kiện. Ông nhấn mạnh, đây không chỉ là hoạt động học thuật mà còn cho thấy vai trò tiên phong của các thầy cô trong đổi mới, hội nhập các xu hướng khoa học – công nghệ của nhà trường.

Các đại biểu, chuyên gia tham dự hội thảo.

Trường Đại học Giáo dục xác định nghiên cứu thai giáo và giáo dục sớm, kết hợp với thành tựu khoa học thần kinh – nhận thức, là hướng ưu tiên trong chiến lược phát triển giai đoạn tới.

PGS.TS Trần Thành Nam kỳ vọng, hội thảo lần này sẽ trở thành chuỗi hoạt động học thuật thường xuyên, góp phần chia sẻ tri thức, hình thành nhóm nghiên cứu chuyên sâu do Khoa Giáo dục sớm và Tiểu học chủ trì. Xa hơn, đây sẽ là nền tảng phát triển các chương trình sau đại học, đào tạo đội ngũ chuyên gia chất lượng cao đáp ứng nhu cầu thực tiễn.

Theo PGS.TS Phạm Quang Tiệp – Trưởng khoa Giáo dục sớm và Tiểu học (Trường Đại học Giáo dục), thai giáo và giáo dục sớm không chỉ là xu hướng mà còn là phương pháp khoa học, nhân văn, đặt nền móng cho sự phát triển toàn diện của trẻ ngay từ những ngày đầu tiên. Đầu tư vào lĩnh vực này không chỉ mang lại lợi ích cho cá nhân mà còn là chiến lược phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước.

PGS.TS Phạm Quang Tiệp – Trưởng khoa Giáo dục sớm và Tiểu học (Trường Đại học Giáo dục) phát biểu đề dẫn hội thảo.

Tại Việt Nam, nhận thức của phụ huynh về thai giáo và giáo dục sớm đang ngày càng gia tăng. Tuy nhiên, thực tiễn triển khai còn gặp nhiều thách thức về thông tin, phương pháp và nguồn lực.

Vì vậy, hội thảo lần này mang ý nghĩa thiết thực, tạo diễn đàn để các nhà khoa học, nhà quản lý, giáo viên và phụ huynh cùng đánh giá thực trạng, chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng.

GS.TS Nguyễn Thị Hoàng Yến (Học viện Quản lý Giáo dục) tham luận tại hội thảo. Ảnh: Thu Hải.

Nhấn mạnh, giáo dục sớm (ECE) là mắt xích đầu tiên, đặt nền móng cho sự phát triển thể chất, trí tuệ, cảm xúc và xã hội của trẻ; GS.TS Nguyễn Thị Hoàng Yến (Học viện Quản lý Giáo dục) trao đổi, các nghiên cứu thần kinh học cho thấy giai đoạn 0–6 tuổi là “thời kỳ vàng” khi não bộ hình thành hàng tỷ kết nối thần kinh.

Ở Việt Nam, giáo dục mầm non đã có bước tiến về chính sách và nhận thức. Tuy nhiên, trước yêu cầu hội nhập và sự phát triển nhanh của khoa học – công nghệ, việc đổi mới chương trình, phương pháp giáo dục mầm non là cấp thiết. Giáo dục sớm vì thế được coi là nền tảng vững chắc cho sự phát triển của trẻ và sự thịnh vượng của quốc gia.

Các đại biểu tham dự hội thảo. Ảnh: Thu Hải.

Tiếp cận vấn đề từ góc nhìn quyền trẻ em, TS Vũ Thị Ngọc Minh - Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam khẳng định, trẻ không chỉ là đối tượng được chăm sóc mà còn là công dân có quyền được phát triển toàn diện – cả thể chất, trí tuệ, tinh thần và xã hội.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số, việc gắn thai giáo và giáo dục sớm với khung pháp lý, chính sách bảo vệ quyền trẻ em vừa mang ý nghĩa nhân văn, vừa là trách nhiệm xã hội.

GS.TS Mai Văn Hưng - Trường Đại học Giáo dục chia sẻ tại hội thảo. Ảnh: Thu Hải.

Phân tích quá trình phát triển năng lực nhận thức của thai nhi, GS.TS Mai Văn Hưng - Trường Đại học Giáo dục cho biết, não bộ thai nhi phát triển cực nhanh trong 1.000 ngày đầu đời (từ khi thụ thai đến khoảng 2 tuổi).

Đây là “cửa sổ cơ hội” để các kích thích từ môi trường – âm thanh, giọng nói của mẹ, âm nhạc, ánh sáng dịu – nuôi dưỡng nhận thức. Ông nhấn mạnh, thai giáo không phải điều thần bí, mà là ứng dụng khoa học thần kinh, tâm lý và giáo dục vào chăm sóc thai kỳ.

“Cha mẹ – đặc biệt là người mẹ – chính là người thầy đầu tiên của trẻ, thông qua tình yêu thương, sự gắn kết và những tương tác hằng ngày”, GS.TS Mai Văn Hưng khẳng định.

Theo PGS.TS Trần Thành Nam, thai giáo và giáo dục sớm ngày càng khẳng định vị thế là lĩnh vực nghiên cứu trọng yếu, gắn liền với khoa học thần kinh, tâm lý học và giáo dục học. Những bằng chứng khoa học mới nhất chỉ ra rằng nhận thức, cảm xúc, trí tuệ được hình thành ngay từ giai đoạn bào thai và những năm tháng đầu đời; vì vậy, tác động sớm, đúng đắn, khoa học sẽ mở ra cơ hội phát triển toàn diện cho trẻ.

PGS.TS Trần Thành Nam – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội) phát biểu tại hội thảo.

Theo PGS.TS Trần Thành Nam, thai giáo và giáo dục sớm ngày càng khẳng định vị thế là lĩnh vực nghiên cứu trọng yếu, gắn liền với khoa học thần kinh, tâm lý học và giáo dục học. Những bằng chứng khoa học mới nhất chỉ ra rằng nhận thức, cảm xúc, trí tuệ được hình thành ngay từ giai đoạn bào thai và những năm tháng đầu đời; vì vậy, tác động sớm, đúng đắn, khoa học sẽ mở ra cơ hội phát triển toàn diện cho trẻ.