Cần thiết ban hành Nghị quyết về miễn học phí, phổ cập GDMN cho trẻ 3-5 tuổi

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên họp. Ảnh: Lê Tuyết (VOV).

Chiều 24/6, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý 2 dự thảo Nghị quyết: Nghị quyết của Quốc hội về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân; Nghị quyết của Quốc hội về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi.

Thống nhất cao về sự cần thiết ban hành Nghị quyết miễn, hỗ trợ học phí

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết: Tại Chương trình Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV chiều 22/5/2025 và sáng16/6/2025, Quốc hội đã thảo luận tại Tổ và tại Hội trường về dự thảo Nghị quyết miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân (dự thảo Nghị quyết).

Nhìn chung, ý kiến của đại biểu Quốc hội thống nhất cao về sự cần thiết ban hành Nghị quyết. Chính sách này được xem là nhân văn, công bằng, phù hợp với thực tiễn nhiều địa phương còn thiếu trường công lập, nhất là vùng khó khăn, khu công nghiệp, khu đô thị đông dân cư.

Đại biểu Quốc hội đồng thời đánh giá cao công tác xây dựng hồ sơ dự thảo Nghị quyết và nhất trí cao với phạm vi điều chỉnh; chính sách miễn, hỗ trợ học phí; kinh phí thực hiện và tổ chức thực hiện.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn báo cáo tại phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng (Đại biểu Nhân dân).

Báo cáo ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết này, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết: Về phạm vi điều chỉnh, dự thảo Nghị quyết chỉnh lý theo hướng quy định chung về phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng và bổ sung đối tượng thụ hưởng chính sách là người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch đang sinh sống tại Việt Nam. Thường trực Ủy ban tán thành việc tiếp thu, chỉnh lý như trên. Theo đó, đã bao quát đủ đối tượng thụ hưởng chính sách, bảo đảm thực hiện kết luận của cấp có thẩm quyền về mở rộng đối tượng thụ hưởng chính sách.

Về chính sách miễn, hỗ trợ học phí (Điều 2), Thường trực Ủy ban tán thành với nội dung tiếp thu, chỉnh lý nhằm bảo đảm phù hợp với thẩm quyền, điều kiện kinh tế - xã hội của từng địa phương và công bằng trong thụ hưởng chính sách đối với người học.

Quy định tại Điều 2 của dự thảo Nghị quyết đã thể hiện rõ việc miễn học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong cơ sở giáo dục công lập; hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong cơ sở giáo dục dân lập, tư thục. Thẩm quyền quyết định mức hỗ trợ học phí do Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quyết định theo khung học phí do Chính phủ quy định nhưng không vượt mức thu học phí của cơ sở giáo dục dân lập, tư thục.

Quy định này bảo đảm mức hỗ trợ học phí trên địa bàn không vượt khung học phí (mức sàn - mức trần) theo quy định của Chính phủ. Trường hợp cơ sở giáo dục dân lập, tư thục thu thấp hơn mức sàn theo khung học phí do Chính phủ quy thì mức hỗ trợ học phí của địa phương bằng với mức thu học phí của cơ sở giáo dục.

Về kinh phí thực hiện (Điều 3), Thường trực Ủy ban cũng tán thành với nội dung tiếp thu, chỉnh lý tại dự thảo Nghị quyết, phù hợp với quy định của Luật Ngân sách nhà nước, ngân sách trung ương hỗ trợ cho các địa phương khó khăn, chưa cân đối được ngân sách để thực hiện chính sách (bao gồm các địa phương đã thực hiện miễn, hỗ trợ học phí).

Về hiệu lực thi hành (Điều 5), Thường trực Ủy ban thống nhất với nội dung được chỉnh lý như dự thảo Nghị quyết, đồng thời giữ nguyên quy định áp dụng từ năm học 2025-2026 để Chính phủ có thời gian chuẩn bị các điều kiện cần thiết từ khi Nghị quyết có hiệu lực thi hành dự kiến ngày 26/6/2025 và được áp dụng từ năm học 2025-2026. Việc ghi rõ năm học được áp dụng để tránh việc đề nghị miễn, hỗ trợ học phí đối với người học khi chưa kết thúc năm học 2024-2025 (các tháng còn lại sau khi Nghị quyết có hiệu lực)…

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh báo cáo ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết. Ảnh: Phạm Thắng (Đại biểu Nhân dân).

Phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo 3-5 tuổi: Chủ trương có tính nhân văn sâu sắc

Báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến thảo luận tại Tổ và Hội trường của đại biểu Quốc hội về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết:

Theo Chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Chính phủ có Tờ trình số 282/TTr-CP trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi.

Ngày 22/5/2025, Quốc hội thảo luận tại Tổ về dự thảo Nghị quyết (có 97 lượt ý kiến). Bộ GD&ĐT đã có báo cáo số 773/BC-BGDĐT ngày 12/6/2025 tiếp thu, giải trình ý kiến thảo luận Tổ của Đại biểu Quốc hội về dự thảo Nghị quyết này. Tiếp đó, ngày 16/6/2025, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về dự thảo Nghị quyết.

Các đại biểu Quốc hội đều có ý kiến đồng tình, nhất trí cao sự cần thiết ban hành Nghị quyết và cho rằng đây là chủ trương đúng đắn, cần thiết, kịp thời và có tính nhân văn sâu sắc, thể hiện sự ưu việt của chế độ ta, phù hợp với yêu cầu phát triển bền vững của đất nước.

Nghị quyết sẽ giúp thu hẹp khoảng cách tiếp cận giáo dục giữa các vùng miền, bảo đảm quyền học tập, công bằng trong tiếp cận giáo dục; thể hiện rõ trách nhiệm của Nhà nước trong chăm lo cho thế hệ trẻ; có ý nghĩa đặc biệt với các tỉnh miền núi, vùng sâu, vùng xa còn khó khăn, trẻ em nghèo, trẻ em dân tộc thiểu số.

Đồng thời, đại biểu Quốc hội cũng nhất trí cao về nội dung, phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng của dự thảo Nghị quyết. Bên cạnh đó, một số ý kiến của Đại biểu Quốc hội đề nghị chỉnh sửa, làm rõ, sâu sắc thêm một số nội dung.

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng (Đại biểu Nhân dân).

Trình bày báo cáo ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh thông tin: Thường trực Ủy ban tán thành với các nội dung Chính phủ đã tiếp thu, chỉnh lý tại dự thảo Nghị quyết kèm theo Báo cáo của Chính phủ, cụ thể như sau:

Thường trực Ủy ban tán thành với quy định về phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng tại Điều 1 của dự thảo Nghị quyết; tiếp thu theo hướng bỏ quy định loại trừ đối tượng áp dụng không bao gồm các cơ sở giáo dục mầm non có vốn đầu tư nước ngoài. Đối tượng thụ hưởng của dự thảo Nghị quyết phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành, bảo đảm trẻ em trong độ tuổi từ 3 đến 5 tuổi được tiếp cận giáo dục, là nền tảng quan trọng, nhằm phát triển toàn diện trẻ em về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ em vào học lớp một.

Về mục tiêu và nguyên tắc thực hiện (Điều 2), Thường trực Ủy ban tán thành với việc sửa đổi quy định về mục tiêu theo hướng bỏ cụm từ “hoàn thành” vì phổ cập là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục, không mang tính kết thúc; bổ sung tý lệ đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi.

Theo đó, dự thảo Nghị quyết được chỉnh lý như sau: đến năm 2030: 100% tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi; việc phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi do Nhà nước bảo đảm nguồn lực và huy động nguồn lực xã hội hóa theo quy định của pháp luật; phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi theo lộ trình, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, bảo đảm các điều kiện phổ cập theo quy định.

Về cơ chế, chính sách thực hiện (Điều 3), Thường trực Ủy ban tán thành với nội dung tiếp thu, chỉnh lý, theo đó các chính sách tại Điều 3 có tính nguyên tắc, quy định chi tiết được thể hiện tại văn bản hướng dẫn của Chính phủ.

Về tổ chức thực hiện (Điều 5), Thường trực Ủy ban tán thành với nội dung tiếp thu, chỉnh lý theo hướng quy định Chính phủ chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức thực hiện Nghị quyết để phù hợp với thực tiễn, bảo đảm tính khả thi trong tổ chức thực hiện.

Thường trực Ủy ban cũng nhất trí chỉnh lý tên gọi dự thảo Nghị quyết để bảo đảm thống nhất với Luật Giáo dục hiện hành, cụ thể: “Nghị quyết về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi”.

Về nội dung đề nghị tiếp tục xem xét, hoàn thiện, Thường trực Ủy ban đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, chuẩn bị dự thảo văn bản quy định chi tiết về nhiệm vụ, giải pháp, lộ trình, nguồn kinh phí, nguồn nhân lực để triển khai; hướng dẫn các địa phương tổ chức thực hiện, bảo đảm khả thi, phù hợp với điều kiện thực tiễn, nhất là các địa phương có điều kiện khó khăn.

Phát biểu kết luận nội dung làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản tán thành với đề xuất của Chính phủ, Báo cáo ý kiến của Ủy ban Văn hóa và Xã hội về các nội dung tiếp thu, giải trình, chỉnh lý.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị, Chính phủ khẩn trương chỉ đạo nghiên cứu, ban hành Nghị định hướng dẫn áp dụng các điều, khoản của 2 Nghị quyết, bảo đảm thực hiện đồng bộ và thống nhất khi có hiệu lực thi hành.
Bộ GD&ĐT phối hợp với Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội và các cơ quan liên quan rà soát, nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đại biểu Quốc hội để tiếp tục chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo các Nghị quyết trước khi trình Quốc hội xem xét thông qua.