Có bạn ngồi lặng giữa sân trường, nhìn lên dãy lớp học tầng hai quen thuộc, lòng bồi hồi nhớ lại những giờ kiểm tra, những trận cười, những lần bị mắng và cả ánh mắt dịu dàng của thầy cô hôm nào.
Trong lớp học, bụi phấn bắt đầu rơi trở lại trên những trang giấy còn thơm mùi mới. Những bàn tay giơ lên rụt rè, những tiếng đọc bài còn ngập ngừng, và cả những lần ngáp vội vì chưa kịp “rút chân” khỏi nhịp nghỉ hè - tất cả tạo thành một bức tranh nhiều màu sắc của mùa tựu trường.
Ở đó, không chỉ là chuyện học hành, mà là hành trình từng đứa trẻ đang bước tiếp để lớn lên theo cách riêng của mình. Lớn lên theo từng tiếng trống. Lớn lên theo ánh nắng tinh khôi. Lớn lên trong tiếng giảng bài của thầy cô. Và lớn lên trong cả những trò tinh nghịch của tuổi hồn nhiên áo trắng.
Tháng Chín không chỉ là một cột mốc trên tờ lịch, mà là một vùng ký ức đang hồi sinh, một nhịp tim đập rộn ràng trong lòng những ai từng mang trên vai chiếc cặp học trò. Và trong từng ánh mắt háo hức của học sinh, trong mỗi lời giảng của thầy cô, trong tiếng loa phường vọng lại buổi sáng sớm “ngày mai khai giảng năm học mới”, người ta thấy thời gian đang chuyển mình - đưa lũ trẻ đi qua một cánh cổng, bước vào một hành trình mới của trưởng thành.
Có lẽ chẳng cần ai nhắc, những cô cậu học trò vẫn luôn cảm nhận được “mùi hương” của tháng Chín - thứ mùi không gọi được tên, nhưng ai từng làm học sinh thì đều nhớ. Mùi nắng nhè nhẹ trên tóc sau một buổi chào cờ đầu tuần. Mùi sách vở mới vừa được bọc cẩn thận, thơm phức. Mùi vôi vữa còn lẫn trong gió từ những dãy hành lang vừa được quét lại. Và cả mùi mồ hôi lấm tấm trên trán bạn ngồi cạnh, khi cả lớp lần đầu tiên trở lại với những tiết Toán, tiết Văn giữa trưa hè còn chưa dứt hẳn.
Không còn tiếng ve râm ran, cũng không còn những cuộc chơi thâu trưa đầu xóm cuối làng. Thay vào đó là tiếng gọi nhau “Ê, đi học chưa?” vào mỗi buổi sáng. Là tiếng thầy giáo giảng bài say mê. Là những buổi kiểm tra không báo trước và những điểm số thấp cao khiến tim học trò lỗi nhịp.
Tháng Chín mang đến nỗi lo, nhưng cũng mang cả động lực. Nó dắt tay những đứa trẻ quay về lại con đường học tập, về với những bài học không chỉ nằm trong sách giáo khoa, mà còn nằm trong từng ánh mắt, cử chỉ, từng lần vấp ngã và đứng dậy.
Với lứa học trò hôm nay, tháng Chín có thể không còn quá thơ mộng như xưa, nhưng vẫn là mùa bắt đầu. Bắt đầu một lớp học mới, một mối quan hệ mới, một thử thách mới. Có bạn bước vào lớp Một, tay nắm chặt tay mẹ cha, đôi mắt to tròn còn ngơ ngác trước khoảng sân rộng.
Có bạn vào lớp Sáu, lớp Mười - bỡ ngỡ trước thầy cô mới, bạn bè mới, trường lớp rộng hơn. Có bạn học năm cuối cấp, tháng Chín gió thu thổi nhẹ cũng mang theo cả chút lo lắng khi mùa thi đang vẫy gọi ở phía xa. Tất cả như là bản giao hưởng tâm trạng của học trò.
Và cũng chính trong tháng Chín ấy, những “lần lớn lên” bắt đầu xuất hiện một cách tự nhiên, âm thầm nhưng rõ rệt. Là lần đầu tiên em dám giơ tay phát biểu ý kiến. Là lần đầu tiên em hiểu nỗi buồn của bạn là điều cần được lắng nghe, chứ không phải chọc ghẹo.
Là lần đầu tiên em không bật khóc khi bị điểm kém, mà biết tự động viên mình học lại. Có những điều mà nhà trường không dạy bằng lời, nhưng tháng Chín - bằng cách rất riêng của nó - đã lặng lẽ gieo mầm.
Tháng Chín cũng là mùa của những người thầy, người cô. Không còn là mùa nghỉ ngơi, tháng Chín là lúc thầy cô trở lại bục giảng, cầm viên phấn trắng, viết những dòng đầu tiên của năm học mới. Họ không chỉ viết chữ - họ viết nên cả ước mơ và nhân cách cho học trò mình.
Tôi từng thấy đồng nghiệp dạy Văn ngồi đến tối muộn để chấm từng bài viết tay của học sinh lớp 6 - lũ trẻ còn viết sai chính tả, lủng củng câu cú, nhưng cô vẫn kiên nhẫn ghi từng lời góp ý bằng nét chữ nghiêng nghiêng, dịu dàng. Tôi từng chứng kiến thầy giáo dạy Toán ôm chồng vở dày cộp, rảo bước qua sân trường lấm tấm lá vàng mà không một lời than vãn.
Tôi cũng từng cảm nhận được sự trăn trở của một cô giáo chủ nhiệm vì học trò chưa tiến bộ. Mùa tựu trường, họ cũng lớn lên - không phải về tuổi, mà về độ bền của tình yêu nghề, về tấm lòng yêu thương và bao dung ngày một sâu dày.
Tháng Chín trở thành cầu nối giữa các thế hệ - để cha mẹ hiểu con cái, để thầy cô hiểu học trò, để người lớn hiểu và tha thứ cho tuổi trẻ chính mình đã từng sống quá ngông nghênh hay quá khờ dại.
Giữa rất nhiều khởi đầu trong đời, tựu trường là một trong những khởi đầu nhiều cảm xúc nhất. Nó không ồn ào như ngày cưới, không long trọng như lễ tốt nghiệp, không rực rỡ như buổi khai xuân, nhưng lại có một vẻ đẹp lặng lẽ - như cánh cửa mở ra cho những chặng đường dài phía trước.
Tháng Chín đến rồi đi, để lại sau lưng những dấu chân nhỏ, rồi mỗi năm lại trở về với những gương mặt đã khác, nhưng ánh mắt háo hức vẫn vẹn nguyên. Đó chính là điều khiến tháng Chín không bao giờ cũ. Bởi tháng Chín, cũng như tuổi học trò - luôn thay đổi, nhưng không bao giờ mất đi sự tinh khôi.
Và nếu có ai hỏi: “Tại sao chỉ một tháng Chín lại khiến người ta xúc động đến thế?”, có lẽ câu trả lời không nằm trong sách vở. Nó nằm trong trái tim - nơi những buổi tựu trường, những tiếng trống đầu năm, những lần đứng dưới cờ… đã ghi dấu một thời thanh xuân không thể nào quên.
Mỗi tháng Chín là một lần lớn lên - không chỉ với những đứa trẻ đang cắp sách đến trường, mà với cả chúng ta - những người đã trưởng thành, nhưng vẫn còn một góc tim được giữ lại cho sân trường, bảng đen, và một giấc mơ trong trẻo mang tên “ngày khai giảng”.
Tháng Chín rồi cũng sẽ qua, như bao tháng Chín đã từng. Nhưng điều kỳ diệu là: Mỗi mùa tựu trường, những bước chân nhỏ lại tiếp tục hành trình của mình trên con đường học vấn - với cặp sách sau lưng, ánh mắt phía trước và bao ước mơ chưa đặt tên.
Mỗi tháng Chín là một lần lớn lên - không chỉ trong trang vở, mà trong lòng người. Để hôm nay, các em còn rụt rè nép sau lưng mẹ, ngày mai có thể tự tin đứng trước bục giảng, giữa đời. Và để những ai đã đi xa mái trường, vẫn có thể ngoảnh lại, mỉm cười dịu dàng: “Tôi đã từng bắt đầu và lớn lên từ một tháng Chín như thế…”.
