Trang điện tử Cầu Vồng Tuổi Thơ
  • Trang chủ
  • Giáo dục - Học đường
  • Giáo dục thể chất
  • Giáo dục kỹ năng
  • Trao đổi - kết nối
  • Học tập ngoại khoá
  • Văn hóa
  • Nhịp điệu cuộc sống
  • Đa phương tiện
  • Trang chủ
  • Giáo dục - Học đường
  • Giáo dục thể chất
  • Giáo dục kỹ năng
  • Trao đổi - kết nối
  • Học tập ngoại khoá
  • Văn hóa
  • Nhịp điệu cuộc sống
  • Đa phương tiện
Trang điện tử Cầu Vồng Tuổi Thơ

Trang thông tin điện tử tổng hợp Cầu Vồng Tuổi Thơ

Giấy phép thiết lập Trang thông tin điện tử tổng hợp Số 176/GP-STTTT do Sở thông tin & Truyền thông Thành phố Hà Nội cấp ngày 2/12/2024

Công ty Cổ phần Truyền thông và Giáo dục Cầu Vồng

Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh số 0108503753 do Sở Kế hoạch và Đầu tư Thành phố Hà Nội cấp ngày 08/11/2018

Email: [email protected]

Địa chỉ: LK05 HDI Home, 201 Nguyễn Tuân, Thanh Xuân, Hà Nội

Phụ trách nội dung

Phạm Thị Thu Thảo

Chức danh: Trưởng nhóm nội dung điện tử

Điện thoại: 0904255215

Email: [email protected]

Liên hệ

0904255215

Bản quyền thuộc về Cầu Vồng EDM

Những cuộc hội ngộ đặc biệt bên bến phà II Long Đại

2025/09/26 15:10

Đầu năm 1971, từ Kiến Xương, Thái Bình (nay là tỉnh Hưng Yên), chàng trai đôi mươi Bùi Năng Đắc viết đơn tình nguyện ra trận. Vài tháng sau, anh cùng 134 đồng đội lên đường vào “tọa độ lửa” tại bến phà II Long Đại, mang theo niềm tin phơi phới về ngày đoàn viên.

Những vần thơ bất tử tuổi đôi mươi
Với bà Bùi Thị Kim Liên, Bùi Năng Đắc là một người em trai đặc biệt. Anh là con út trong gia đình gồm 8 anh chị em, “rất ngoan, viết chữ đẹp và làm thơ giỏi”.
“Buổi sáng Đắc đi học, trưa về đến cổng là cả xóm đều biết vì em luôn miệng hát bài Chiếc gậy Trường Sơn. Lúc bấy giờ, tình yêu đất nước trong Đắc sôi sục lắm”, bà Liên kể.
Đầu năm 1971, dù vừa thi vào Đại học Bách khoa, anh Đắc vẫn quyết tâm nộp đơn tình nguyện tham gia lực lượng thanh niên xung phong. Anh bảo các chị: “Em phải đi, phải chiến đấu để góp phần bảo vệ quê hương”.
“Đắc xua tay một cái rồi lên đường. Chúng tôi chỉ biết ôm em khóc và dặn dò Đắc giữ gìn sức khỏe. Hình ảnh em tôi đi lúc bấy giờ, mãi mãi tôi không thể quên”, bà Liên tiếp tục.

Trong balo hành trang của chàng trai trẻ quê lúa Thái Bình còn có một tập nhật ký trống. Trên mỗi chặng đường đi, anh ghi chép những cảm nhận của riêng mình về cuộc chiến. Phía bìa ngoài, Đắc nắn nót ghi dòng chữ xanh: Tiếng hát Trường Sơn. Dòng chữ bằng bút máy, nét chữ rất tròn, gọn và nắn nót. Bên dưới góc phải ghi tên đơn vị C130.CT471QB…
C130 – đại đội thanh niên xung phong của anh khi đó có nhiệm vụ mở đường Trường Sơn, đoạn đường 15 và bến phà Long Đại (nay thuộc xã Trường Ninh, Quảng Trị). Đây là tuyến trọng yếu nối liền hậu phương miền Bắc với miền Nam để lương thực, thực phẩm, khí tài có thể “tỏa” khắp tiền tuyến. Quân đội Mỹ đã dội xuống đây hàng vạn tấn bom, đạn pháo hòng cắt đứt đường giao thông huyết mạch quan trọng của quân ta.
Đầu năm 1971, để giảm tổn thất, bến phà Long Đại được tách thành 2 nhánh: Phà I gần cầu và Phà II cách đó khoảng 500m về phía hạ lưu. Cũng thời điểm này, C130 được điều động đến thường trực cùng bộ đội công binh tại bến phà 2 để đảm bảo phà luôn được thông suốt.
Sống, làm việc trong hoàn cảnh khốc liệt ấy, nhưng những chàng trai, cô gái đôi mươi vẫn phơi phới niềm tin. Trong bài “Tuổi hai mươi”, anh Đắc viết: “Tuổi hai mươi đang căng gió lặng/ Tuổi hai mươi đang mộng những ước mơ/ Tuổi hai mươi hồn như biển vô bờ/ Tình cảm rộng với hồn thơ bay bổng”. Khi nghĩ về những đồng đội mình, anh tiếp tục: “Đoàn người đó hai mươi rất trẻ/ Lên Trường Sơn xẻ núi mở đường…”
Mỗi dòng thơ của tác giả đều mang theo ý chí, sự lạc quan, sẵn sàng vượt qua mọi gian khó. 4 tháng sau khi tới Quảng Bình, anh tự sự: “Tôi còn nhớ buổi chiều hôm ấy/ Đảng ủy đưa giấy gọi lên đường/ Giục ta thẳng tới chiến trường/ Xuyên rừng phá đá mở đường Trường Sơn”. Hay như trong bài Lên Trường Sơn, anh hứng khởi: “Đoàn hỏa tuyến chúng ta chiến đấu/ Mở đường đi uống máu quân thù/ Những ngày nắng lửa trời thu/ Đoàn quân hỏa tuyến thắng thù lập công”.
Bến phà Long Đại hôm nay.

Bên cạnh những trang khẳng định ý chí quyết tâm, cuốn nhật ký còn chứa đựng cả những lời tự sự của một trái tim trẻ, sẵn sàng rung lên những nhịp cảm xúc bồi hồi. Đó là lúc Đắc bắt gặp bóng hình người con gái đồng hương giữa chiến trường: “Gặp em con gái quê hương/ Tóc xanh phảng phất mùi hương ruộng đồng/ Ôi, đôi má em hồng lên vì nắng/ Đôi mắt nhìn như xuyên thấu vào tim/ Ôi, nụ cười tô thắm tình duyên/ Của cô gái đồng chiêm mười tấn.”
“Em tôi là người sống rất tình cảm. Đắc hay viết thư về nhà, trong thư lúc nào cũng có thơ. Đắc kể lại chuyện ở bến phà Long Đại, kể về những gian khổ khó khăn của Đại đội. Nhưng khi nào Đắc cũng dặn: Mẹ và các chị cứ yên tâm con không bao giờ bỏ nhiệm vụ để về đâu. Con thương mẹ lắm, mẹ ở nhà mẹ phải vững lên để làm chỗ dựa tinh thần cho chúng con”, bà Liên nhớ lại.
Trong lần đầu được công bố vào tháng 8/2025, cuốn nhật ký bằng thơ mang tên Lên Trường Sơn đã gây xúc động mạnh cho người đọc. Qua từng trang viết, thế hệ sau hình dung phần nào về sự gian lao; khát vọng cháy bỏng cống hiến sức trẻ cho Tổ quốc cũng như tình yêu quê hương, đất nước của những chàng trai, cô gái tuổi đôi mươi ngày ấy.
Hẹn ước không thành
Ngày 30/6/1971, Bùi Năng Đắc chắp bút viết bài thơ “Trở về” gửi mẹ: “Trên Trường Sơn mưa rừng lắm vắt/ Con vẫn còn nhớ mẹ – Mẹ ơi!/ Lúc đi mẹ ước một lời/ Mười tám tháng nữa mẹ ngồi bên con/ Nghĩa vụ mười tám tháng tròn/ Trở về con của mẹ còn như xưa”. Thế nhưng, lời hẹn ước ấy chưa kịp thành thì hơn 1 năm sau, ngày 19/9/1972, anh đã hy sinh trong trận bom trút xuống bến phà II Long Đại.
Cựu chiến binh Vũ Thế Huyền, đồng đội của liệt sĩ Bùi Năng Đắc kể: “Ngày 19/9/1972, tôi có nhiệm vụ trực ở bến phà. Nhưng sáng hôm ấy, anh Đắc xin đổi với tôi. Tôi đồng ý và lên rừng, chặt cây để về làm hầm chữ A. Chiều cùng ngày, khi thuyền chở đá từ bờ Nam chuẩn bị cập bến thì bị máy bay trinh sát Mỹ phát hiện. Chúng bắn pháo khói vào bến phà 2 để máy bay cắt bom. 12 người đứng trên bờ vội chạy vào hai căn hầm chữ A trú ẩn”.
Trận ném bom kết thúc, có 3 chiến sĩ hy sinh khi đang vận chuyển hàng hóa bằng thuyền từ bờ bắc sang bờ nam. 12 chiến sĩ khác cũng mãi mãi nằm xuống tại bến phà và trong hầm trú ẩn.
“Đáng ra, nếu không đổi ca, người nằm lại phải là tôi chứ không phải anh Đắc”, ông Huyền day dứt.
Cựu chiến binh Vũ Thế Huyền

Khi nỗi đau chưa kịp nguôi thì chỉ 4 ngày sau, máy bay Mỹ lại tiếp tục ném bom xuống bến phà II Long Đại, khiến chiến sĩ Trần Mạnh Hà hy sinh. Sau 2 đợt rải bom, Đại đội C130 đã mất đi tổng cộng 16 người, gồm 7 nữ, 9 nam, đều có quê quán Kiến Xương, Thái Bình. Các anh chị đã mãi mãi hóa thân từng dòng sông, bến nước ở độ tuổi rực rỡ nhất của thanh xuân…
Ở quê nhà Thái Bình, bà Bùi Thị Thảo kể: “Ngày 17/9/1972, tôi vẫn viết thư gửi em. Tôi gửi thư hy vọng thư sẽ đến. Nhưng có ngờ đâu, thư tôi vừa gửi đi được 2 ngày thì em tôi hy sinh. Biết được tin, lòng tôi đau xé, toàn gia đình bàng hoàng. Tất cả đều hy vọng ngày em trở về với gia đình, bên mẹ già và làng xóm trong cái Tết 1973”.
Ông Bùi Minh Đức, anh trai liệt sĩ Đắc lại cho biết thêm, ngày em trai lên đường vào Quảng Bình, ông đang công tác. Hai anh em vẫn thư từ, động viên nhau. “Đắc quyết tâm lắm. Chú ấy bảo: Em hứa với anh, khi về em sẽ tiếp tục đi học, học đến hết thì thôi! Nhưng, nguyện vọng của em không thể thành vì em đã hy sinh, như bao sự hy sinh cao quý khác của thanh niên Việt Nam thời bấy giờ”.
Tấm bằng Tổ quốc ghi công của liệt sĩ Bùi Năng Đắc được treo trang trọng tại quê nhà. (Ảnh: Gia đình cung cấp)

Năm 1975, ông Đức vào Long Đại, đưa em trai về quê nhà an táng. Năm 2012, ông trở lại bến phà cũ khi Nhà bia tưởng niệm 16 TNXP được khánh thành. Mới đây nhất, tháng 9/2025, ông tiếp tục có dịp tới Long Đại khi Khu tưởng niệm mới được khánh thành và đón nhận Bằng chứng nhận Di tích lịch sử cấp quốc gia. Trong lần thứ 3 trở lại, ông và gia đình vô cùng xúc động trước bức tượng tạc liệt sĩ Bùi Năng Đắc được đặt trang nghiêm trong khuôn viên khu di tích. Bức tượng trong tư thế ngồi, tay cầm nhật ký lật mở, mặt hướng ra dòng Long Đại. Ngay phía sau, một tấm bia trắng khắc bài thơ Trở về….
Bật khóc khi thấy dáng hình em, bà Bùi Thị Thảo ôm chầm lấy bức tượng, nức nở: “Cái cằm này, gương mặt này đúng là em rồi”. Ông Đức, dù bình tĩnh hơn, nhưng cũng nghẹn ngào: “Đây là lần thứ ba tôi vào Long Đại. Dịp này, thấy tượng em, đọc bài thơ em viết, tôi cảm thấy ấm lòng. Chỉ tiếc là mẹ tôi không còn để chứng kiến khoảnh khắc này”.
Bức tượng và bài thơ của liệt sĩ Bùi Năng Đắc trong khuôn viên khu di tích

Lời tri ân từ hôm nay
Cũng trong lần trở lại Long Đại này, trước mắt ông Đức, bà Thảo… là một khu di tích mang diện mạo mới. Tháng 4/2025, với sự đồng hành của Tập đoàn T&T Group cùng nhiều doanh nghiệp và cá nhân, dự án Nâng cấp, tôn tạo di tích lịch sử Bến phà II Long Đại đã chính thức khởi công.
Theo nhiều người làm trong lĩnh vực tư vấn thiết kế xây dựng, việc xây dựng Khu tưởng niệm mới chỉ trong vòng 3-4 tháng gần như bất khả thi, bởi khối lượng công việc vô cùng khổng lồ. Đơn vị thi công phải tạo mặt bằng, xây dựng khuôn viên nhà bia với diện tích lên tới gần 3.000m2; dựng nhà khánh tiết, hai dãy nhà chờ phục vụ lễ thả hoa đăng và bến thả hoa đăng. Đó là chưa kể tới việc sửa chữa các hạng mục xuống cấp và xây dựng tượng đài cùng bức phù điêu cao tới 16m.
Điểm nhấn là Đài tưởng niệm mới, mô phỏng hình bó lúa gồm 16 bông cao 16 mét trên khối bệ hình ngôi sao

Thế nhưng, với quyết tâm rất cao của những người thực hiện, với tấm lòng tri ân, uống nước nhớ nguồn, Khu di tích đã được hoàn thành đúng ngày giỗ lần thứ 53 của các liệt sĩ.
Điểm nhấn là Đài tưởng niệm mới, mô phỏng hình bó lúa gồm 16 bông cao 16 mét trên khối bệ hình ngôi sao – biểu tượng thiêng liêng tưởng nhớ 16 Thanh niên xung phong quê lúa đã ngã xuống hơn 50 năm trước. Phía dưới chân đài, là những tấm ảnh của 16 thanh niên xung phong quê hương 5 tấn. Có người được khắc chân dung. Có anh, chị chỉ còn một dòng bia tưởng nhớ. “Không ai nhớ mặt đặt tên/Nhưng họ đã làm nên đất nước”.
Tại phòng trưng bày ở nhà khánh tiết, công nghệ 3D mapping hiện đại được đưa vào sử dụng nhằm tái hiện lại thời khắc lịch sử của bến phà năm xưa. Rất nhiều hiện vật liên quan khác như mâm, bát, vật dụng sinh hoạt của các anh chị cũng được sưu tầm lại từ nhân dân xung quanh và đồng đội.
Theo ông Đỗ Quang Vinh, Phó Chủ tịch HĐQT Ngân hàng SHB – đại diện đơn vị tài trợ chia sẻ: “Thế hệ hôm nay may mắn được sống trong thời bình nhờ sự hy sinh của thế hệ cha ông. Cá nhân tôi luôn biết ơn, trân trọng và luôn thầm mong được đóng góp nhiều hơn nữa trong việc tri ân những người đã ngã xuống và giúp sức xây dựng đất nước giàu mạnh.”
Tối 18/9, tại bến phà Long Đại, Chương trình “Lời tri ân – Dòng sông Hoa lửa” đã diễn ra với những khoảnh khắc giàu cảm xúc. Đây là lời biết ơn sâu sắc gửi đến các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, đồng thời lan tỏa truyền thống cách mạng, khơi dậy lòng tự hào dân tộc cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau. Cùng với lễ khánh thành công trình tôn tạo Khu tưởng niệm nơi 16 TNXP, hai sự kiện do UBND tỉnh Quảng Trị và Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức với sự chung tay, đồng hành của Tập đoàn T&T Group, Ngân hàng SHB cùng các doanh nghiệp, cá nhân… là minh chứng rõ nét về truyền thống uống nước nhớ nguồn, tri ân và tiếp nối ý chí kiên cường của thế hệ đi trước đến tương lai.
Những vần thơ bất tử tuổi đôi mươi
Với bà Bùi Thị Kim Liên, Bùi Năng Đắc là một người em trai đặc biệt. Anh là con út trong gia đình gồm 8 anh chị em, “rất ngoan, viết chữ đẹp và làm thơ giỏi”.
“Buổi sáng Đắc đi học, trưa về đến cổng là cả xóm đều biết vì em luôn miệng hát bài Chiếc gậy Trường Sơn. Lúc bấy giờ, tình yêu đất nước trong Đắc sôi sục lắm”, bà Liên kể.
Đầu năm 1971, dù vừa thi vào Đại học Bách khoa, anh Đắc vẫn quyết tâm nộp đơn tình nguyện tham gia lực lượng thanh niên xung phong. Anh bảo các chị: “Em phải đi, phải chiến đấu để góp phần bảo vệ quê hương”.
“Đắc xua tay một cái rồi lên đường. Chúng tôi chỉ biết ôm em khóc và dặn dò Đắc giữ gìn sức khỏe. Hình ảnh em tôi đi lúc bấy giờ, mãi mãi tôi không thể quên”, bà Liên tiếp tục.
Cầu phao Long Đại, ảnh chụp năm 1972. (Ảnh tư liệu)

Trong balo hành trang của chàng trai trẻ quê lúa Thái Bình còn có một tập nhật ký trống. Trên mỗi chặng đường đi, anh ghi chép những cảm nhận của riêng mình về cuộc chiến. Phía bìa ngoài, Đắc nắn nót ghi dòng chữ xanh: Tiếng hát Trường Sơn. Dòng chữ bằng bút máy, nét chữ rất tròn, gọn và nắn nót. Bên dưới góc phải ghi tên đơn vị C130.CT471QB…
C130 – đại đội thanh niên xung phong của anh khi đó có nhiệm vụ mở đường Trường Sơn, đoạn đường 15 và bến phà Long Đại (nay thuộc xã Trường Ninh, Quảng Trị). Đây là tuyến trọng yếu nối liền hậu phương miền Bắc với miền Nam để lương thực, thực phẩm, khí tài có thể “tỏa” khắp tiền tuyến. Quân đội Mỹ đã dội xuống đây hàng vạn tấn bom, đạn pháo hòng cắt đứt đường giao thông huyết mạch quan trọng của quân ta.
Đầu năm 1971, để giảm tổn thất, bến phà Long Đại được tách thành 2 nhánh: Phà I gần cầu và Phà II cách đó khoảng 500m về phía hạ lưu. Cũng thời điểm này, C130 được điều động đến thường trực cùng bộ đội công binh tại bến phà 2 để đảm bảo phà luôn được thông suốt.
Sống, làm việc trong hoàn cảnh khốc liệt ấy, nhưng những chàng trai, cô gái đôi mươi vẫn phơi phới niềm tin. Trong bài “Tuổi hai mươi”, anh Đắc viết: “Tuổi hai mươi đang căng gió lặng/ Tuổi hai mươi đang mộng những ước mơ/ Tuổi hai mươi hồn như biển vô bờ/ Tình cảm rộng với hồn thơ bay bổng”. Khi nghĩ về những đồng đội mình, anh tiếp tục: “Đoàn người đó hai mươi rất trẻ/ Lên Trường Sơn xẻ núi mở đường…”
Mỗi dòng thơ của tác giả đều mang theo ý chí, sự lạc quan, sẵn sàng vượt qua mọi gian khó. 4 tháng sau khi tới Quảng Bình, anh tự sự: “Tôi còn nhớ buổi chiều hôm ấy/ Đảng ủy đưa giấy gọi lên đường/ Giục ta thẳng tới chiến trường/ Xuyên rừng phá đá mở đường Trường Sơn”. Hay như trong bài Lên Trường Sơn, anh hứng khởi: “Đoàn hỏa tuyến chúng ta chiến đấu/ Mở đường đi uống máu quân thù/ Những ngày nắng lửa trời thu/ Đoàn quân hỏa tuyến thắng thù lập công”.
Bến phà Long Đại hôm nay.

Bên cạnh những trang khẳng định ý chí quyết tâm, cuốn nhật ký còn chứa đựng cả những lời tự sự của một trái tim trẻ, sẵn sàng rung lên những nhịp cảm xúc bồi hồi. Đó là lúc Đắc bắt gặp bóng hình người con gái đồng hương giữa chiến trường: “Gặp em con gái quê hương/ Tóc xanh phảng phất mùi hương ruộng đồng/ Ôi, đôi má em hồng lên vì nắng/ Đôi mắt nhìn như xuyên thấu vào tim/ Ôi, nụ cười tô thắm tình duyên/ Của cô gái đồng chiêm mười tấn.”
“Em tôi là người sống rất tình cảm. Đắc hay viết thư về nhà, trong thư lúc nào cũng có thơ. Đắc kể lại chuyện ở bến phà Long Đại, kể về những gian khổ khó khăn của Đại đội. Nhưng khi nào Đắc cũng dặn: Mẹ và các chị cứ yên tâm con không bao giờ bỏ nhiệm vụ để về đâu. Con thương mẹ lắm, mẹ ở nhà mẹ phải vững lên để làm chỗ dựa tinh thần cho chúng con”, bà Liên nhớ lại.
Trong lần đầu được công bố vào tháng 8/2025, cuốn nhật ký bằng thơ mang tên Lên Trường Sơn đã gây xúc động mạnh cho người đọc. Qua từng trang viết, thế hệ sau hình dung phần nào về sự gian lao; khát vọng cháy bỏng cống hiến sức trẻ cho Tổ quốc cũng như tình yêu quê hương, đất nước của những chàng trai, cô gái tuổi đôi mươi ngày ấy.
Hẹn ước không thành
Ngày 30/6/1971, Bùi Năng Đắc chắp bút viết bài thơ “Trở về” gửi mẹ: “Trên Trường Sơn mưa rừng lắm vắt/ Con vẫn còn nhớ mẹ – Mẹ ơi!/ Lúc đi mẹ ước một lời/ Mười tám tháng nữa mẹ ngồi bên con/ Nghĩa vụ mười tám tháng tròn/ Trở về con của mẹ còn như xưa”. Thế nhưng, lời hẹn ước ấy chưa kịp thành thì hơn 1 năm sau, ngày 19/9/1972, anh đã hy sinh trong trận bom trút xuống bến phà II Long Đại.
Cựu chiến binh Vũ Thế Huyền, đồng đội của liệt sĩ Bùi Năng Đắc kể: “Ngày 19/9/1972, tôi có nhiệm vụ trực ở bến phà. Nhưng sáng hôm ấy, anh Đắc xin đổi với tôi. Tôi đồng ý và lên rừng, chặt cây để về làm hầm chữ A. Chiều cùng ngày, khi thuyền chở đá từ bờ Nam chuẩn bị cập bến thì bị máy bay trinh sát Mỹ phát hiện. Chúng bắn pháo khói vào bến phà 2 để máy bay cắt bom. 12 người đứng trên bờ vội chạy vào hai căn hầm chữ A trú ẩn”.
Trận ném bom kết thúc, có 3 chiến sĩ hy sinh khi đang vận chuyển hàng hóa bằng thuyền từ bờ bắc sang bờ nam. 12 chiến sĩ khác cũng mãi mãi nằm xuống tại bến phà và trong hầm trú ẩn.
“Đáng ra, nếu không đổi ca, người nằm lại phải là tôi chứ không phải anh Đắc”, ông Huyền day dứt.
Cựu chiến binh Vũ Thế Huyền

Khi nỗi đau chưa kịp nguôi thì chỉ 4 ngày sau, máy bay Mỹ lại tiếp tục ném bom xuống bến phà II Long Đại, khiến chiến sĩ Trần Mạnh Hà hy sinh. Sau 2 đợt rải bom, Đại đội C130 đã mất đi tổng cộng 16 người, gồm 7 nữ, 9 nam, đều có quê quán Kiến Xương, Thái Bình. Các anh chị đã mãi mãi hóa thân từng dòng sông, bến nước ở độ tuổi rực rỡ nhất của thanh xuân…
Ở quê nhà Thái Bình, bà Bùi Thị Thảo kể: “Ngày 17/9/1972, tôi vẫn viết thư gửi em. Tôi gửi thư hy vọng thư sẽ đến. Nhưng có ngờ đâu, thư tôi vừa gửi đi được 2 ngày thì em tôi hy sinh. Biết được tin, lòng tôi đau xé, toàn gia đình bàng hoàng. Tất cả đều hy vọng ngày em trở về với gia đình, bên mẹ già và làng xóm trong cái Tết 1973”.
Ông Bùi Minh Đức, anh trai liệt sĩ Đắc lại cho biết thêm, ngày em trai lên đường vào Quảng Bình, ông đang công tác. Hai anh em vẫn thư từ, động viên nhau. “Đắc quyết tâm lắm. Chú ấy bảo: Em hứa với anh, khi về em sẽ tiếp tục đi học, học đến hết thì thôi! Nhưng, nguyện vọng của em không thể thành vì em đã hy sinh, như bao sự hy sinh cao quý khác của thanh niên Việt Nam thời bấy giờ”.
Tấm bằng Tổ quốc ghi công của liệt sĩ Bùi Năng Đắc được treo trang trọng tại quê nhà. (Ảnh: Gia đình cung cấp)

Năm 1975, ông Đức vào Long Đại, đưa em trai về quê nhà an táng. Năm 2012, ông trở lại bến phà cũ khi Nhà bia tưởng niệm 16 TNXP được khánh thành. Mới đây nhất, tháng 9/2025, ông tiếp tục có dịp tới Long Đại khi Khu tưởng niệm mới được khánh thành và đón nhận Bằng chứng nhận Di tích lịch sử cấp quốc gia. Trong lần thứ 3 trở lại, ông và gia đình vô cùng xúc động trước bức tượng tạc liệt sĩ Bùi Năng Đắc được đặt trang nghiêm trong khuôn viên khu di tích. Bức tượng trong tư thế ngồi, tay cầm nhật ký lật mở, mặt hướng ra dòng Long Đại. Ngay phía sau, một tấm bia trắng khắc bài thơ Trở về….
Bật khóc khi thấy dáng hình em, bà Bùi Thị Thảo ôm chầm lấy bức tượng, nức nở: “Cái cằm này, gương mặt này đúng là em rồi”. Ông Đức, dù bình tĩnh hơn, nhưng cũng nghẹn ngào: “Đây là lần thứ ba tôi vào Long Đại. Dịp này, thấy tượng em, đọc bài thơ em viết, tôi cảm thấy ấm lòng. Chỉ tiếc là mẹ tôi không còn để chứng kiến khoảnh khắc này”.
Bức tượng và bài thơ của liệt sĩ Bùi Năng Đắc trong khuôn viên khu di tích

Lời tri ân từ hôm nay
Cũng trong lần trở lại Long Đại này, trước mắt ông Đức, bà Thảo… là một khu di tích mang diện mạo mới. Tháng 4/2025, với sự đồng hành của Tập đoàn T&T Group cùng nhiều doanh nghiệp và cá nhân, dự án Nâng cấp, tôn tạo di tích lịch sử Bến phà II Long Đại đã chính thức khởi công.
Theo nhiều người làm trong lĩnh vực tư vấn thiết kế xây dựng, việc xây dựng Khu tưởng niệm mới chỉ trong vòng 3-4 tháng gần như bất khả thi, bởi khối lượng công việc vô cùng khổng lồ. Đơn vị thi công phải tạo mặt bằng, xây dựng khuôn viên nhà bia với diện tích lên tới gần 3.000m2; dựng nhà khánh tiết, hai dãy nhà chờ phục vụ lễ thả hoa đăng và bến thả hoa đăng. Đó là chưa kể tới việc sửa chữa các hạng mục xuống cấp và xây dựng tượng đài cùng bức phù điêu cao tới 16m.
Điểm nhấn là Đài tưởng niệm mới, mô phỏng hình bó lúa gồm 16 bông cao 16 mét trên khối bệ hình ngôi sao

Thế nhưng, với quyết tâm rất cao của những người thực hiện, với tấm lòng tri ân, uống nước nhớ nguồn, Khu di tích đã được hoàn thành đúng ngày giỗ lần thứ 53 của các liệt sĩ.
Điểm nhấn là Đài tưởng niệm mới, mô phỏng hình bó lúa gồm 16 bông cao 16 mét trên khối bệ hình ngôi sao – biểu tượng thiêng liêng tưởng nhớ 16 Thanh niên xung phong quê lúa đã ngã xuống hơn 50 năm trước. Phía dưới chân đài, là những tấm ảnh của 16 thanh niên xung phong quê hương 5 tấn. Có người được khắc chân dung. Có anh, chị chỉ còn một dòng bia tưởng nhớ. “Không ai nhớ mặt đặt tên/Nhưng họ đã làm nên đất nước”.
Tại phòng trưng bày ở nhà khánh tiết, công nghệ 3D mapping hiện đại được đưa vào sử dụng nhằm tái hiện lại thời khắc lịch sử của bến phà năm xưa. Rất nhiều hiện vật liên quan khác như mâm, bát, vật dụng sinh hoạt của các anh chị cũng được sưu tầm lại từ nhân dân xung quanh và đồng đội.
Theo ông Đỗ Quang Vinh, Phó Chủ tịch HĐQT Ngân hàng SHB – đại diện đơn vị tài trợ chia sẻ: “Thế hệ hôm nay may mắn được sống trong thời bình nhờ sự hy sinh của thế hệ cha ông. Cá nhân tôi luôn biết ơn, trân trọng và luôn thầm mong được đóng góp nhiều hơn nữa trong việc tri ân những người đã ngã xuống và giúp sức xây dựng đất nước giàu mạnh.”
Tối 18/9, tại bến phà Long Đại, Chương trình “Lời tri ân – Dòng sông Hoa lửa” đã diễn ra với những khoảnh khắc giàu cảm xúc. Đây là lời biết ơn sâu sắc gửi đến các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, đồng thời lan tỏa truyền thống cách mạng, khơi dậy lòng tự hào dân tộc cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau. Cùng với lễ khánh thành công trình tôn tạo Khu tưởng niệm nơi 16 TNXP, hai sự kiện do UBND tỉnh Quảng Trị và Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức với sự chung tay, đồng hành của Tập đoàn T&T Group, Ngân hàng SHB cùng các doanh nghiệp, cá nhân… là minh chứng rõ nét về truyền thống uống nước nhớ nguồn, tri ân và tiếp nối ý chí kiên cường của thế hệ đi trước đến tương lai.
Chia sẻ
Bùi Năng Đắcthanh niên xung phongdi tích lịch sửQuảng Trị
Theo An Vũ
congluan.vn
Theo: congluan.vn
2025/09/26 21:26 (GMT+7)

Xem thêm Văn hóa

Nguyễn Công Trứ: Danh thần 'ngất ngưởng' cả đời vì dân vì nước
Văn hóa

Nguyễn Công Trứ: Danh thần 'ngất ngưởng' cả đời vì dân vì nước

Hơn 100 hình ảnh tái hiện nhịp sống trên sông nước miền Tây xưa và nay
Văn hóa

Hơn 100 hình ảnh tái hiện nhịp sống trên sông nước miền Tây xưa và nay

Chạm vào ký ức Hà Nội qua tour trải nghiệm mới tại Trúc Bạch - Ba Đình
Văn hóa

Chạm vào ký ức Hà Nội qua tour trải nghiệm mới tại Trúc Bạch - Ba Đình

U23 Việt Nam rèn quân tại Qatar: Đình Bắc đặt mục tiêu cao
Văn hóa

U23 Việt Nam rèn quân tại Qatar: Đình Bắc đặt mục tiêu cao

Gala Cất cánh 2025: Điểm chạm của tri thức và cảm hứng sống
Văn hóa

Gala Cất cánh 2025: Điểm chạm của tri thức và cảm hứng sống

Phát hiện nhiều hiện vật cổ tại khu vực Làng Chè, Hà Tĩnh
Văn hóa

Phát hiện nhiều hiện vật cổ tại khu vực Làng Chè, Hà Tĩnh

Mới nhất

2025-12-28 04:48

Gắn đào tạo với thực tiễn nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực

GD&TĐ -Tăng cường gắn kết giữa cơ sở đào tạo và doanh nghiệp không chỉ là xu hướng, mà trở thành yêu cầu bắt buộc nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Gắn đào tạo với thực tiễn nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực
2025-12-28 04:47

Sức hấp dẫn của ngôn từ văn học

GD&TĐ - Ngôn từ trong văn học không thuần túy để truyền đạt thông tin, mà được nhà văn nâng lên thành một phương tiện biểu hiện thẩm mỹ.

Sức hấp dẫn của ngôn từ văn học
2025-12-28 04:46

Bệnh viện Bạch Mai, Việt Đức dồn toàn lực cứu chữa 9 nạn nhân vụ tai nạn thảm khốc tại Lào Cai

(CLO) Liên quan vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng xảy ra tại Lào Cai khiến 9 người tử vong, 9 người bị thương nặng, toàn bộ các nạn nhân bị thương đã được chuyển khẩn cấp về Hà Nội để điều trị chuyên sâu tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức và Bệnh viện Bạch Mai.

Bệnh viện Bạch Mai, Việt Đức dồn toàn lực cứu chữa 9 nạn nhân vụ tai nạn thảm khốc tại Lào Cai
2025-12-28 04:46

Sáp nhập trường học để gỡ 'manh mún', tinh giản hàng trăm đầu mối quản lý

(CLO) Tính đến ngày 28/12 đã có nhiều địa phương trên cả nước công bố phương án sắp xếp trường học, trong đó nhấn mạnh tiêu chí “không sáp nhập cơ học”.

Sáp nhập trường học để gỡ 'manh mún', tinh giản hàng trăm đầu mối quản lý
2025-12-28 04:46

Bộ Y tế phát cảnh báo sớm nguy cơ bại liệt và dịch truyền nhiễm quay trở lại

(CLO) Dù dịch bệnh trong năm 2025 cơ bản được kiểm soát, Bộ Y tế cảnh báo năm 2026 tiềm ẩn nhiều nguy cơ, đặc biệt là bại liệt, sốt xuất huyết và tay chân miệng, đòi hỏi các địa phương phải chủ động phòng ngừa từ sớm, từ xa.

Bộ Y tế phát cảnh báo sớm nguy cơ bại liệt và dịch truyền nhiễm quay trở lại
2025-12-28 04:45

Cấp cứu ngoại viện quyết định trực tiếp đến cơ hội sống còn của người bệnh

(CLO) Trong bối cảnh tai nạn giao thông, đột quỵ, thảm họa thiên tai và các tình huống khẩn cấp y tế ngày càng diễn biến phức tạp, việc phát triển hệ thống cấp cứu ngoại viện đang được Bộ Y tế xác định là một giải pháp đột phá nhằm nâng cao năng lực bảo vệ tính mạng người dân ngay từ “giờ vàng”.

Cấp cứu ngoại viện quyết định trực tiếp đến cơ hội sống còn của người bệnh
2025-12-28 04:45

Trường đại học bàn về bài toán thích ứng của doanh nghiệp Gia Lai

GD&TĐ - Trước biến động kinh tế, chương trình báo cáo về kinh tế–chính sách Việt Nam 2026 giúp doanh nghiệp Gia Lai nhận diện rõ cơ hội và thách thức.

Trường đại học bàn về bài toán thích ứng của doanh nghiệp Gia Lai
2025-12-28 04:45

Ứng dụng bột vỏ cam sành giành giải cuộc thi ý tưởng khởi nghiệp

GD&TĐ - Ý tưởng Sản xuất chế phẩm sinh học từ bột vỏ cam sành ứng dụng trong chăn nuôi gia cầm dành giải nhất cuộc thi khởi nghiệp.

Ứng dụng bột vỏ cam sành giành giải cuộc thi ý tưởng khởi nghiệp
2025-12-28 04:45

50 năm bền bỉ giữ lửa giáo dục mầm non giữa lòng Đà Nẵng

GD&TĐ - Chiều 27/12, Trường Mầm non Hoa Phượng Đỏ (phường Hải Châu, TP Đà Nẵng) tổ chức Lễ kỷ niệm 50 năm thành lập trường (1975–2025).

50 năm bền bỉ giữ lửa giáo dục mầm non giữa lòng Đà Nẵng
2025-12-28 04:44

Báo GD&TĐ cùng Trường ĐH Kỹ thuật - Công nghệ Cần Thơ ký kết hợp tác toàn diện

GD&TĐ - Báo Giáo dục và Thời đại và Trường ĐH Kỹ thuật - Công nghệ Cần Thơ ký kết hợp tác về truyền thông toàn diện, triển khai trong giai đoạn 2026 - 2030.

Báo GD&TĐ cùng Trường ĐH Kỹ thuật - Công nghệ Cần Thơ ký kết hợp tác toàn diện