Bảo đảm và kiểm định chất lượng là một cơ chế mới được quy định chính thức trong Luật Giáo dục đại học năm 2018, gắn với việc thực hiện tự chủ và trách nhiệm giải trình của các cơ sở giáo dục đại học.
Bộ GD&ĐT nhận định: Giai đoạn 5 năm qua, công tác bảo đảm và kiểm định chất lượng trong hệ thống giáo dục đại học đã có bước chuyển biến, đi vào thực chất, mang lại các tác động tích cực cho cải tiến và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của cơ sở giáo dục đại học.
Mở rộng mạng lưới tổ chức kiểm định
Thứ nhất, mạng lưới tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục đại học được mở rộng và đa dạng hóa, đội ngũ kiểm định viên được tăng cường.
Từ khi thực hiện Luật Giáo dục đại học năm 2018, đã có thêm 3 tổ chức kiểm định (tư thục) trong nước được thành lập, cấp phép hoạt động, nâng tổng số tổ chức kiểm định trong nước lên 7 tổ chức. Bên cạnh đó, có 10 tổ chức kiểm định nước ngoài được Bộ GD&ĐT công nhận hoạt động ở Việt Nam trong lĩnh vực giáo dục đại học.
Điều này tạo thêm cơ hội cho các cơ sở giáo dục lựa chọn các tổ chức phù hợp để kiểm định và đưa ra những tư vấn chiến lược giúp cơ sở giáo dục đại học đạt được tầm nhìn, sứ mệnh của mình.
Trên cơ sở Thông tư số 14/2022/TT-BGDĐT của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT quy định về kiểm định viên giáo dục đại học và cao đẳng sư phạm, trong hai năm 2023 và 2024, đã có thêm 261 kiểm định viên được cấp thẻ, bổ sung kịp thời nhân lực vào đội ngũ kiểm định viên hiện hành.
Hiện nay, đội ngũ kiểm định viên được Bộ GD&ĐT cấp thẻ là hơn 600 người, trong đó có nhiều kiểm định viên là các đánh giá viên, kiểm định viên của các tổ chức kiểm định chất lượng nước ngoài, có đóng góp cho sự phát triển của hệ thống bảo đảm chất lượng trong nước và khu vực ASEAN.
Tăng cường hệ thống bảo đảm chất lượng bên trong
Hệ thống bảo đảm chất lượng bên trong các cơ sở giáo dục đại học cũng được tăng cường, công tác kiểm định chất lượng ngày càng thực chất và hiệu quả, bước hội nhập quốc tế.
Hiện nay, hệ thống bảo đảm chất lượng bên trong được xây dựng trên cơ sở Thông tư số 12/2017/TT-BGDĐT quy định về kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục với 25 tiêu chuẩn và 111 tiêu chí chia theo 4 lĩnh vực.
Đây là cách tiếp cận phù hợp với điều kiện thực tế của hệ thống giáo dục đại học và theo cách tiếp cận của các nước trong khu vực Đông Nam Á.
Đến nay, hầu hết các cơ sở đào tạo đã thành lập đơn vị chuyên trách về bảo đảm chất lượng. Hệ thống quản trị, quản lý của nhà trường từng bước thay đổi, dẫn đến thay đổi hệ thống bảo đảm chất lượng bên trong; đặc biệt là sự chuyển đổi từ mô hình đào tạo theo năng lực của nhà trường sang đào tạo theo chuẩn đầu ra, tiến tới theo năng lực của người học.
Đội ngũ giảng viên, cán bộ làm công tác bảo đảm chất lượng của các cơ sở giáo dục đại học đã được tham gia các hoạt động tập huấn trước khi tự đánh giá, các tập huấn chuyên đề... với các đối tác là các tổ chức kiểm định chất lượng trong nước và quốc tế.
Tính đến ngày 31/3/2025, cả nước có 209/265 cơ sở giáo dục đại học (78,8%) và 2.451 (30,66%) chương trình đào tạo các trình độ của giáo dục đại học được kiểm định, cấp chứng nhận của các tổ chức kiểm định trong nước và nước ngoài. Trong đó, có 12 cơ sở giáo dục đại học và 670 chương trình đào tạo được đánh giá và công nhận bởi các tổ chức kiểm định quốc tế có uy tín.
