Mặc dù tập thể dục là một biện pháp can thiệp lối sống hữu ích để giảm đau, nhưng các chuyên gia vẫn chưa chắc chắn về loại bài tập nào là tốt nhất để kê đơn.
Một phân tích gần đây kết luận rằng ở những bệnh nhân bị thoái hóa khớp gối, bài tập aerobic có thể mang lại lợi ích nhất.
Mặc dù các nhà khoa học đã chỉ ra rằng tập thể dục có thể làm giảm cơn đau do thoái hóa khớp gối, nhưng các nghiên cứu trước đây về loại bài tập nào có lợi nhất vẫn chưa đưa ra kết luận.
Một bài tổng quan hệ thống và phân tích tổng hợp mạng lưới mới tổng hợp dữ liệu từ nhiều nghiên cứu để tìm ra câu trả lời rõ ràng hơn.
Được công bố trên BMJ, các tác giả kết luận rằng các hoạt động aerobic (thể dục nhịp điệu) có thể là tốt nhất để giảm đau. Chúng cũng có vẻ tốt hơn cho chức năng tổng thể, hiệu suất dáng đi (hoặc hiệu quả của kiểu đi bộ của một người) và quan trọng là chất lượng cuộc sống.
Tại sao thoái hóa khớp ngày càng phổ biến?
Thoái hóa khớp là một bệnh khi các khớp trở nên thoái hoá. Không giống như viêm khớp dạng thấp, do phản ứng tự miễn dịch gây ra, thoái hóa khớp là do “hao mòn”.
Cụ thể, sụn, giúp ngăn ngừa xương cọ xát vào nhau tại các khớp, bị thoái hóa dần dần, gây đau và bị mất chức năng. Thoái hóa khớp thường ảnh hưởng đến khớp gối.
Thoái hóa khớp đang ngày càng phổ biến. Sự gia tăng này có thể xuất phát từ một số lý do, nhưng có hai lý do đặc biệt quan trọng. Thứ nhất, tình trạng này gia tăng cùng với sự gia tăng của bệnh béo phì, gây thêm áp lực lên các khớp. Thứ hai, do thoái hóa khớp chủ yếu liên quan đến tuổi tác, nên độ tuổi trung bình ngày càng tăng của dân số cũng đóng một vai trò nhất định.
Theo các tác giả của phân tích mới, cứ 3 người trên 45 tuổi thì có khoảng 1 người đã có dấu hiệu thoái hóa khớp. Đáng lo ngại hơn, một nửa trong số những người này đã có các triệu chứng nghiêm trọng ở đầu gối.
Mặc dù có nhiều phương pháp điều trị, bao gồm cả thuốc men, nhưng tập thể dục nên là một phần quan trọng của kế hoạch điều trị. Tuy nhiên, phương pháp tập thể dục nào là tốt nhất vẫn còn là một câu hỏi bỏ ngỏ.
Các tác giả của bài báo mới viết: "Nhiều nghiên cứu trước đây đã không nắm bắt được đầy đủ các loại bài tập, dẫn đến việc so sánh không đầy đủ và giảm khả năng khái quát hóa."
Ngoài ra, vì thoái hóa khớp là một tình trạng bệnh lý tiến triển kéo dài, họ tin rằng chưa có đủ nghiên cứu đánh giá "kết quả ngắn hạn, trung hạn và dài hạn".
Phân tích mới của họ giúp làm sáng tỏ câu hỏi quan trọng này.
Tìm kiếm các bài tập giúp giảm đau và cải thiện chức năng
Như với bất kỳ câu hỏi khó trả lời nào, việc phân tích một lượng lớn dữ liệu chất lượng tốt là một cách hay để có được bức tranh rõ ràng hơn.
Trong trường hợp này, các nhà khoa học đã kết hợp dữ liệu từ 217 thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên (RCT), bao gồm tổng cộng 15.684 người tham gia.
Tất cả các nghiên cứu được đưa vào chỉ tập trung vào thoái hóa khớp gối. Ngoài ra, tất cả đều so sánh một hình thức tập luyện với một tình trạng bệnh lý đối chứng hoặc một hình thức tập luyện khác. Các nghiên cứu cũng phải tính đến ít nhất một trong những kết quả sau:
- chức năng
- cảm giác đau
- chất lượng cuộc sống
- khả năng đi lại của bệnh nhân
- biến cố bất lợi
Điều quan trọng là các tác giả cũng đánh giá chất lượng của từng thử nghiệm, bao gồm cả rủi ro thiên lệch. Sử dụng thông tin này và các thông tin khác, các nhà nghiên cứu có thể đánh giá độ tin cậy của bằng chứng.
Bài tập nào tốt nhất cho bệnh thoái hóa khớp?
Sau khi phân tích rất nhiều số liệu, họ kết luận rằng, so với nhóm đối chứng, các bài tập aerobic đã cải thiện:
- Đau: Theo dõi ngắn hạn và trung hạn.
- Chức năng: Theo dõi ngắn hạn, trung hạn và dài hạn.
- Hiệu suất dáng đi (Khả năng đi bộ:) Theo dõi ngắn hạn và trung hạn.
- Chất lượng cuộc sống: Theo dõi ngắn hạn và trung hạn.
Tuy nhiên, các loại hình tập luyện khác cũng có lợi ích. Bài tập kết hợp tâm trí và thể chất, kết hợp tập trung nhận thức và các bài tập thở với hoạt động thể chất, dường như đã cải thiện các chức năng.
Ngoài ra, các bài tập thần kinh vận động, tập trung vào các khía cạnh như thăng bằng, phối hợp, đi bộ và sự nhanh nhẹn, đặc biệt có lợi cho khả năng đi bộ trong thời gian ngắn.
Tập luyện sức mạnh và các bài tập hỗn hợp dường như đã mang lại sự gia tăng đáng kể về chức năng trong thời gian theo dõi giữa kỳ, và các bài tập dẻo dai giúp giảm đau đáng kể trong thời gian dài.
Điều quan trọng là không có loại hình tập luyện nào gây ra nhiều tác dụng phụ hơn so với nhóm đối chứng.
Những hạn chế không thể tránh khỏi của nghiên cứu
Nghiên cứu này có những hạn chế. Đáng chú ý, nó chỉ áp dụng cho những người bị thoái hóa khớp gối — ví dụ, các nghiên cứu về những người cùng lúc bị thoái hóa khớp gối và khớp háng đã bị loại khỏi phân tích.
Họ cũng giải thích rằng nhiều nghiên cứu về chủ đề này không có chất lượng cao và cần những nghiên cứu lớn hơn và có chất lượng cao hơn. Điều quan trọng là chỉ có 5,5% các nghiên cứu xem xét kết quả dài hạn, đây là một thiếu sót quan trọng khi cố gắng tìm hiểu một tình trạng bệnh lý kéo dài như thoái hóa khớp.
Tạp chí Medical News Today đã liên hệ với Bác sĩ Matthew Bennett, một bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình cột sống và chuyên gia y học chức năng, người không tham gia vào nghiên cứu.
Khi chúng tôi hỏi về những hạn chế, ông nói: "Đây là một nghiên cứu được thiết kế tốt và thực hiện chu đáo. Các nhà nghiên cứu đã làm rất tốt việc tổng hợp một lượng lớn dữ liệu và sắp xếp chúng theo cách giúp chúng ta có được bức tranh rõ ràng hơn so với trước đây."
“Tuy nhiên, không có nghiên cứu nào là hoàn hảo cả," ông nói thêm. “Một trong những thách thức lớn nhất ở đây là việc nhóm các hoạt động rất khác nhau thành các nhóm lớn. Đi bộ, đạp xe và bơi lội đều được coi là ‘thể dục nhịp điệu’, nhưng bất kỳ ai bị viêm khớp gối đều biết rằng chúng không hề giống nhau.”
“Bơi lội có tác động thấp hơn nhiều. Đạp xe có thể khả thi khi đi bộ thì không. Vì vậy, mặc dù nhóm này có thể mang lại lợi ích tổng thể, nhưng không có nghĩa là mỗi hoạt động riêng lẻ đều phù hợp với tất cả mọi người.”
— Bác sĩ Matthew Bennett
Liệu điều này có thay đổi lời khuyên lâm sàng về thoái hóa khớp gối không?
Mặc dù hoạt động aerobic đã được khuyến nghị, nhưng nó vẫn được đánh giá tương đương với các phương pháp khác.
Tạp chí Medical News Today đã liên hệ với Bác sĩ Ashley Caravelli, một bác sĩ y khoa gia đình được hội đồng chứng nhận, người không tham gia vào nghiên cứu. Chúng tôi đã hỏi ý kiến của bà về nghiên cứu này:
“Tôi nghĩ nghiên cứu này là một tin tuyệt vời cho bất kỳ ai bị viêm khớp gối. Nó cho thấy các bài tập aerobic đơn giản thực sự giúp giảm đau và cải thiện khả năng vận động và cảm nhận của mọi người.”
“Điều làm tôi ngạc nhiên nhất,” bà nói tiếp, “là sự khác biệt lớn lao mà những hoạt động này tạo ra đối với rất nhiều người và nhiều loại chương trình tập luyện.”
Phù hợp với những phát hiện của họ, các tác giả khuyến nghị “tập aerobic là biện pháp can thiệp hàng đầu trong việc quản lý thoái hóa khớp gối, đặc biệt khi mục tiêu là cải thiện khả năng hoạt động và giảm đau. Mặc dù các bài tập khác có thể mang lại lợi ích bổ sung cho bệnh nhân, nhưng chúng không nên thay thế bài tập aerobic như một chiến lược chính.”
Tóm lại, Caravelli nói với Medical News Today rằng nghiên cứu “cho thấy rằng vận động thường xuyên là một trong những công cụ mạnh mẽ nhất mà chúng ta có.”
Các tác giả của nghiên cứu mới khuyến nghị nên thường xuyên tham gia các hoạt động aerobic, chẳng hạn như đạp xe, đi bộ và bơi lội. Tuy nhiên, họ cũng giải thích rằng điều quan trọng là phải trao đổi với bác sĩ trước khi áp dụng các bài tập mới.
"Chúng ta thường cho rằng nếu bị viêm khớp, những ngày tháng tươi đẹp nhất của chúng ta đã qua, hoặc chúng ta đang trên con đường chắc chắn đến việc thay khớp. Nhưng điều đó không phải lúc nào cũng đúng", Bennett kết luận.
