Cảm giác khó chịu sau khi thức khuya là một cảnh báo
2025/06/10 14:18
GD&TĐ - Trong nhịp sống hối hả của thời hiện đại, thói quen thức khuya gần như đã trở thành chuyện bình thường.
Cho dù đó là áp lực công việc, gánh nặng học tập hay những cám dỗ vô tận từ mạng xã hội và các chương trình giải trí, dường như có vô số lý do khiến chúng ta trì hoãn việc đi ngủ.
Tuy nhiên, hậu quả của việc thức khuya trong thời gian dài không chỉ là tình trạng mệt mỏi tạm thời hay buồn ngủ vào ngày hôm sau. Tác động này sâu sắc hơn nhiều so với những gì chúng ta tưởng tượng.
Từ tim đến thận, từ gan đến não, những cơ quan cốt lõi của cơ thể đều âm thầm gánh chịu hậu quả của việc thức khuya. Thức khuya làm thay đổi đồng hồ sinh học của chúng ta, đồng thời gửi đi tín hiệu cảnh báo về sức khỏe thể chất mà chúng ta không thể bỏ qua.
Cơ thể cần nghỉ ngơi ban đêm và gánh vác ban ngày
Ban đêm là thời gian quý giá để tim được thư giãn và hệ thần kinh của tim cần chuyển đổi trơn tru từ hệ thần kinh giao cảm bận rộn vào ban ngày sang được dây thần kinh phế vị kiểm soát vào ban đêm. Sự thay đổi này cho phép tim được nghỉ ngơi và nhịp tim sẽ chậm lại một cách tự nhiên.
Nhưng khi chúng ta thức khuya, các dây thần kinh giao cảm của chúng ta vẫn ở trạng thái kích thích, điều này không chỉ khiến tim khó được nghỉ ngơi thích hợp mà còn có thể dẫn đến tình trạng huyết áp tăng liên tục. Tác động này không hề nhỏ.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người ngủ ít hơn 6 tiếng mỗi đêm có nguy cơ mắc bệnh huyết áp cao cao hơn từ 20% đến 32%, trong đó tác động này đặc biệt đáng kể đối với phụ nữ.
Thức khuya không chỉ gây ra vấn đề về huyết áp. Thời gian ngủ giảm cũng có liên quan chặt chẽ đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành. Khi tình trạng thiếu ngủ trở nên phổ biến, nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành tăng tới 48%.
Tim là nguồn năng lượng của cơ thể và là trung tâm của quá trình lưu thông máu. Một khi vấn đề xảy ra, nó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của các cơ quan trong cơ thể và thậm chí gây tử vong đột ngột. Các nghiên cứu đã phát hiện những người khó ngủ có nguy cơ tử vong do tim mạch cao hơn 45%.
Sự cân bằng tinh tế của nhịp sinh học
Thiếu ngủ không chỉ ảnh hưởng đến trạng thái tinh thần mà còn tiềm ẩn mối đe dọa đến sức khỏe gan. (Ảnh: ITN)
Thận cũng không tránh khỏi bị tổn hại nếu bạn thức khuya. Các nghiên cứu đã phát hiện thận cũng có nhịp sinh học. Khi màn đêm buông xuống, chế độ làm việc của thận sẽ thay đổi, chẳng hạn như việc đi tiểu ít hơn vào ban đêm và độ pH của nước tiểu thay đổi. Nước tiểu có tính kiềm vào ban ngày và có tính axit vào ban đêm.
Tuy nhiên, khi chúng ta trì hoãn giấc ngủ và bỏ qua nhịp điệu tự nhiên của cơ thể, nhịp sinh học của thận sẽ bị phá vỡ.
Đây không chỉ là vấn đề điều chỉnh thời gian đơn giản mà còn có khả năng gây tổn hại đến chức năng thận. Các nghiên cứu đã phát hiện thời gian ngủ ngắn có liên quan chặt chẽ đến việc suy giảm chức năng thận.
Trung bình, cứ mỗi giờ ngủ bị giảm, tốc độ lọc cầu thận sẽ giảm 1,1 ml/phút/1,73 m^2. Mặc dù sự thay đổi này nhỏ nhưng tác động của nó đến sức khỏe thận là sâu sắc và lâu dài.
Cụ thể hơn, những người ngủ ít hơn 6 tiếng mỗi đêm có nguy cơ mắc bệnh thận mãn tính cao gấp đôi so với những người ngủ 7 đến 8 tiếng mỗi đêm. Dữ liệu này tiết lộ một sự thật không thể bỏ qua: thói quen ban đêm của chúng ta có thể âm thầm làm suy yếu sức khỏe thận.
Mối quan hệ của gan với giấc ngủ
Vào ban đêm, khi thế giới đã chìm vào giấc ngủ, gan vẫn âm thầm thực hiện ca trực đêm của mình. “Nhà máy hóa chất không ngủ” này xử lý nhiều trao đổi chất khác nhau vào ban đêm để duy trì sự cân bằng trong cơ thể.
Tuy nhiên, thói quen thức khuya sẽ cản trở quá trình sinh học tinh tế này. Thiếu ngủ có thể kích thích sự thèm ăn của chúng ta bằng cách làm tăng mức độ hormone gây cảm giác thèm ăn ghrelin, đồng thời làm giảm mức độ leptin, hormone kiểm soát cảm giác no, thường dẫn đến tăng cân.
Thiếu ngủ cũng có thể dẫn đến suy giảm độ nhạy insulin. Đây đều là những yếu tố nguy cơ gây nguy hiểm cho sức khỏe gan. Cụ thể, những người ngủ ít có nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu cao hơn 15%.
Nghỉ ngơi vào ban đêm để có tư duy sáng suốt
Trong cuộc sống hàng ngày, bộ não chắc chắn là cơ quan làm việc chăm chỉ nhất. Nó xử lý những suy nghĩ, cảm xúc và ký ức, thậm chí còn dệt nên những giấc mơ khi chúng ta đang ngủ. Tuy nhiên, nếu bạn thức khuya, não bộ sẽ không được nghỉ ngơi và phục hồi đúng mức.
Thiếu ngủ trong thời gian dài gây ra tổn thương sâu sắc cho não. Trí nhớ, khả năng tập trung và sự tỉnh táo đều có thể bị suy giảm nếu thức khuya lâu.
Nhìn chung, duy trì thói quen ngủ tốt không chỉ là việc điều chỉnh lối sống mà còn là biện pháp bảo vệ sức khỏe tổng thể. Đảm bảo ngủ đủ giấc là mối quan tâm cơ bản và quan trọng nhất cho sức khỏe của bạn.
Từ tim đến thận, từ gan đến não, những cơ quan cốt lõi của cơ thể đều âm thầm gánh chịu hậu quả của việc thức khuya. (Ảnh: ITN)
Cho dù đó là áp lực công việc, gánh nặng học tập hay những cám dỗ vô tận từ mạng xã hội và các chương trình giải trí, dường như có vô số lý do khiến chúng ta trì hoãn việc đi ngủ.
Tuy nhiên, hậu quả của việc thức khuya trong thời gian dài không chỉ là tình trạng mệt mỏi tạm thời hay buồn ngủ vào ngày hôm sau. Tác động này sâu sắc hơn nhiều so với những gì chúng ta tưởng tượng.
Từ tim đến thận, từ gan đến não, những cơ quan cốt lõi của cơ thể đều âm thầm gánh chịu hậu quả của việc thức khuya. Thức khuya làm thay đổi đồng hồ sinh học của chúng ta, đồng thời gửi đi tín hiệu cảnh báo về sức khỏe thể chất mà chúng ta không thể bỏ qua.
Cơ thể cần nghỉ ngơi ban đêm và gánh vác ban ngày
Ban đêm là thời gian quý giá để tim được thư giãn và hệ thần kinh của tim cần chuyển đổi trơn tru từ hệ thần kinh giao cảm bận rộn vào ban ngày sang được dây thần kinh phế vị kiểm soát vào ban đêm. Sự thay đổi này cho phép tim được nghỉ ngơi và nhịp tim sẽ chậm lại một cách tự nhiên.
Nhưng khi chúng ta thức khuya, các dây thần kinh giao cảm của chúng ta vẫn ở trạng thái kích thích, điều này không chỉ khiến tim khó được nghỉ ngơi thích hợp mà còn có thể dẫn đến tình trạng huyết áp tăng liên tục. Tác động này không hề nhỏ.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người ngủ ít hơn 6 tiếng mỗi đêm có nguy cơ mắc bệnh huyết áp cao cao hơn từ 20% đến 32%, trong đó tác động này đặc biệt đáng kể đối với phụ nữ.
Thức khuya không chỉ gây ra vấn đề về huyết áp. Thời gian ngủ giảm cũng có liên quan chặt chẽ đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành. Khi tình trạng thiếu ngủ trở nên phổ biến, nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành tăng tới 48%.
Tim là nguồn năng lượng của cơ thể và là trung tâm của quá trình lưu thông máu. Một khi vấn đề xảy ra, nó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của các cơ quan trong cơ thể và thậm chí gây tử vong đột ngột. Các nghiên cứu đã phát hiện những người khó ngủ có nguy cơ tử vong do tim mạch cao hơn 45%.
Sự cân bằng tinh tế của nhịp sinh học
Thiếu ngủ không chỉ ảnh hưởng đến trạng thái tinh thần mà còn tiềm ẩn mối đe dọa đến sức khỏe gan. (Ảnh: ITN)
Thận cũng không tránh khỏi bị tổn hại nếu bạn thức khuya. Các nghiên cứu đã phát hiện thận cũng có nhịp sinh học. Khi màn đêm buông xuống, chế độ làm việc của thận sẽ thay đổi, chẳng hạn như việc đi tiểu ít hơn vào ban đêm và độ pH của nước tiểu thay đổi. Nước tiểu có tính kiềm vào ban ngày và có tính axit vào ban đêm.
Tuy nhiên, khi chúng ta trì hoãn giấc ngủ và bỏ qua nhịp điệu tự nhiên của cơ thể, nhịp sinh học của thận sẽ bị phá vỡ.
Đây không chỉ là vấn đề điều chỉnh thời gian đơn giản mà còn có khả năng gây tổn hại đến chức năng thận. Các nghiên cứu đã phát hiện thời gian ngủ ngắn có liên quan chặt chẽ đến việc suy giảm chức năng thận.
Trung bình, cứ mỗi giờ ngủ bị giảm, tốc độ lọc cầu thận sẽ giảm 1,1 ml/phút/1,73 m^2. Mặc dù sự thay đổi này nhỏ nhưng tác động của nó đến sức khỏe thận là sâu sắc và lâu dài.
Cụ thể hơn, những người ngủ ít hơn 6 tiếng mỗi đêm có nguy cơ mắc bệnh thận mãn tính cao gấp đôi so với những người ngủ 7 đến 8 tiếng mỗi đêm. Dữ liệu này tiết lộ một sự thật không thể bỏ qua: thói quen ban đêm của chúng ta có thể âm thầm làm suy yếu sức khỏe thận.
Mối quan hệ của gan với giấc ngủ
Vào ban đêm, khi thế giới đã chìm vào giấc ngủ, gan vẫn âm thầm thực hiện ca trực đêm của mình. “Nhà máy hóa chất không ngủ” này xử lý nhiều trao đổi chất khác nhau vào ban đêm để duy trì sự cân bằng trong cơ thể.
Tuy nhiên, thói quen thức khuya sẽ cản trở quá trình sinh học tinh tế này. Thiếu ngủ có thể kích thích sự thèm ăn của chúng ta bằng cách làm tăng mức độ hormone gây cảm giác thèm ăn ghrelin, đồng thời làm giảm mức độ leptin, hormone kiểm soát cảm giác no, thường dẫn đến tăng cân.
Thiếu ngủ cũng có thể dẫn đến suy giảm độ nhạy insulin. Đây đều là những yếu tố nguy cơ gây nguy hiểm cho sức khỏe gan. Cụ thể, những người ngủ ít có nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu cao hơn 15%.
Nghỉ ngơi vào ban đêm để có tư duy sáng suốt
Trong cuộc sống hàng ngày, bộ não chắc chắn là cơ quan làm việc chăm chỉ nhất. Nó xử lý những suy nghĩ, cảm xúc và ký ức, thậm chí còn dệt nên những giấc mơ khi chúng ta đang ngủ. Tuy nhiên, nếu bạn thức khuya, não bộ sẽ không được nghỉ ngơi và phục hồi đúng mức.
Thiếu ngủ trong thời gian dài gây ra tổn thương sâu sắc cho não. Trí nhớ, khả năng tập trung và sự tỉnh táo đều có thể bị suy giảm nếu thức khuya lâu.
Nhìn chung, duy trì thói quen ngủ tốt không chỉ là việc điều chỉnh lối sống mà còn là biện pháp bảo vệ sức khỏe tổng thể. Đảm bảo ngủ đủ giấc là mối quan tâm cơ bản và quan trọng nhất cho sức khỏe của bạn.
Bước chuyển rõ nét trong cách đánh giá năng lực học sinh
GD&TĐ - Theo TS Đồng Mạnh Cường, so với hai năm trước, phổ điểm thi tốt nghiệp THPT 2025 các môn tự nhiên như Toán, Lý, Hóa, Sinh có thay đổi khá đáng kể.
2025-07-26 01:42
Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Toán
GD&TĐ - Trong Chương trình GDPT 2018, môn Toán đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển năng lực, trí tuệ, sự tưởng tượng, rèn luyện tính cẩn thận, chính xác, tác phong làm việc khoa học...
2025-07-26 01:42
Du lịch Hà Nội ghi nhận mức tăng hơn 10% trong tháng 7/2025
(CLO) Trong tháng 7/2025, Hà Nội ước đón khoảng 2,8 triệu lượt khách du lịch, tăng 10,3% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, lượng khách quốc tế đạt khoảng 553.190 lượt, tăng mạnh 25,2% so với cùng kỳ năm trước. Riêng số khách quốc tế có lưu trú ước đạt 390.000 lượt.
2025-07-26 01:39
Kể chuyện non sông bằng sơn mài
GD&TĐ - Khi cả dân tộc cùng nhìn về cội nguồn, kỷ niệm những lát cắt lịch sử thì nghệ thuật lặng lẽ nói lên những điều không thể diễn đạt bằng lời.
2025-07-26 01:37
Công bố Bộ nhận diện tuyên truyền Triển lãm Thành tựu Đất nước
GD&TĐ - Ngày 25/7, Bộ VH,TT&DL cho biết vừa ban hành văn bản công bố và triển khai sử dụng Bộ nhận diện tuyên truyền Triển lãm Thành tựu Đất nước.
2025-07-26 01:36
Hoàn thiện bản thảo cuốn sách '80 năm Giáo dục Việt Nam'
GD&TĐ - Ngày 25/7, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam tổ chức hội thảo góp ý sách '80 năm Giáo dục Việt Nam'.
2025-07-26 01:36
Việt Nam và Lào là hai điểm đến có chi phí rẻ nhất Đông Nam Á
(CLO) Tờ Time Out (Anh) mới đây đã ca ngợi Việt Nam và Lào là hai điểm đến ở Đông Nam Á có chi phí du lịch rẻ mà vẫn "ăn ngon, ngủ thoải mái và khám phá trọn vẹn".
2025-07-26 01:35
Nghề nào mang lại hạnh phúc nhất thế giới?
GD&TĐ - Đó là chủ đề của bài nói chuyện với diễn giả là PGS.TS Nguyễn Thị Hiệp tại Trường Đại học Quốc tế (Đại học Quốc gia TPHCM).
2025-07-26 01:34
Trường Đại học Luật TPHCM sẽ đẩy mạnh đào tạo liên ngành
GD&TĐ - Tọa đàm về chương trình đào tạo liên ngành tại Trường Đại học Luật TPHCM gợi mở nhiều hướng đi phù hợp xu thế giáo dục hiện đại.
2025-07-26 01:31
Tư vấn sớm tổ hợp môn tự chọn cho học sinh khối 10
GD&TĐ - Sau khi hoàn thành chu kỳ đầu tiên thực hiện Chương trình GDPT 2018, các trường THPT đã có kinh nghiệm, chủ động tư vấn, định hướng cho học sinh lớp 10 về nhóm lớp, tổ hợp môn lựa chọn.
Cảm giác khó chịu sau khi thức khuya là một cảnh báo