Sốt xuất huyết ở trẻ: Nguy cơ nhầm lẫn giai đoạn đầu

Do đó, nếu cha mẹ chủ quan không đưa con đi khám, tới ngày thứ 4 – 5 của sốt xuất huyết, trẻ có thể rơi vào tình trạng sốc, rối loạn đông máu, tổn thương đa cơ quan, gây nguy hiểm tới tính mạng.

Nhiều trẻ nhập viện

Theo thống kê của Bộ Y tế, tính đến giữa tháng 7/2025, cả nước ghi nhận hơn 32.000 ca mắc sốt xuất huyết, trong đó khu vực miền Nam chiếm hơn 70% tổng số ca. Một số địa phương ghi nhận số mắc tăng cao so với cùng kỳ như: Bến Tre tăng 346,5%, Tây Ninh tăng 274,3%, Long An tăng 208,6%, Đồng Nai tăng 191,7% và TPHCM tăng 151,4%.

Theo Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, một số bệnh viện lớn trên địa bàn TPHCM đã quá tải khi tiếp nhận bệnh nhân sốt xuất huyết. Trong đó, có hàng trăm ca rơi vào sốc do sốt xuất huyết. Nhiều bệnh nhi và người lớn nhập viện trong tình trạng nguy kịch.

Trường hợp cụ thể là bé gái H.N.G.H. (10 tuổi), nhập Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TPHCM) trong tình trạng sốc sốt xuất huyết nặng, rối loạn đông máu, tổn thương gan, suy hô hấp nặng trên cơ địa béo phì (nặng 50kg, độ tuổi này cân nặng chuẩn khoảng 30 - 32kg).

Khai thác bệnh sử cho thấy bé H. sốt cao liên tục 2 ngày. Đến ngày thứ 3, bé đau bụng, ói ra dịch nâu, tay chân lạnh. Người nhà đưa bé đến bệnh viện địa phương và được chẩn đoán sốc sốt xuất huyết nặng ngày thứ 3. Trẻ được điều trị tích cực, truyền dịch chống sốc theo phác đồ, nhưng tình trạng diễn tiến nặng hơn nên chuyển đến Bệnh viện Nhi đồng Thành phố.

Tại Bệnh viện Nhi đồng 2 (TPHCM), trong tháng 5, số ca sốt xuất huyết tăng gấp 2,5 lần so với cùng kỳ năm 2024. Riêng Khoa Hồi sức Cấp cứu Nhiễm ghi nhận 4 ca bệnh nặng phải nhập viện cấp cứu.

Nhờ được phát hiện và xử lý kịp thời, các bệnh nhi đã qua cơn nguy kịch và phục hồi tốt. Trong đó, bé L.N.T.T. (6 tuổi) sốt cao liên tục. Tuy nhiên, gia đình nghĩ là trẻ sốt thường nên chỉ cho bé uống thuốc hạ sốt tại nhà. Đến ngày thứ ba, bé nôn ra máu và được đưa đến bệnh viện trong tình trạng sốc nặng.

Một trường hợp khác là bé N.B.H. (12 tuổi), sau khi được chẩn đoán sốt xuất huyết ở tuyến dưới, tiếp tục theo dõi tại nhà. Ngày thứ ba, bé mệt lả, đau bụng, ói nhiều nên được gia đình đưa đến Bệnh viện Nhi đồng 2. Khi nhập viện, bé bị tổn thương gan nặng, men gan tăng gấp 100 lần mức bình thường.

Bệnh nhân sốt xuất huyết được điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh: VGP

Dấu hiệu cảnh báo

Bộ Y tế đã đưa ra các dấu hiệu của sốt xuất huyết Dengue. Nếu trẻ có ít nhất một trong các dấu hiệu sau, cha mẹ cần nhanh chóng đưa con đến cơ sở y tế để được cấp cứu và điều trị kịp thời.

Trẻ sốt xuất huyết thường có biểu hiện vật vã, lờ đờ, đau bụng dữ dội - đặc biệt ở vùng gan. Trẻ buồn nôn và nôn trên 3 lần/1 giờ hoặc trên 4 lần/1 giờ. Xuất hiện các dấu hiệu xuất huyết như chảy máu chân răng, chảy máu niêm mạc, tiểu cầu giảm nhanh. Đối với trẻ nữ, có hiện tượng hành kinh sớm và kéo dài bất thường. Trẻ tiểu ít hoặc đi ngoài phân đen.

BS.CKII Nguyễn Minh Tiến - Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TPHCM) cho biết, triệu chứng ban đầu của sốt xuất huyết ở trẻ thường là sốt cao đột ngột. Trẻ thường sốt trong 3 ngày đầu. Một số trường hợp sẽ cảm thấy đau mình, đau hốc mắt, mệt mỏi, chán ăn, có thể nôn ói. Những triệu chứng này có sự tương đồng với cúm, sốt siêu vi. Ngoài ra, một số trường hợp trẻ còn nổi mẩn da giống dị ứng hoặc nổi mẩn ở tay chân giống bệnh tay chân miệng.

Do đó, theo chuyên gia này, trong 3 ngày đầu của bệnh, rất khó phân biệt sốt xuất huyết với các bệnh khác như cúm, sởi… Với nhóm trẻ dưới 2 tuổi, ngoài sốt còn có biểu hiện triệu chứng hô hấp như ho, sổ mũi, hoặc về tiêu hoá như tiêu chảy. Do đó, trẻ dễ bị nhầm mắc các bệnh về đường hô hấp hoặc tiêu hoá.

Theo BS Nguyễn Minh Tiến, nếu cha mẹ chủ quan không đưa con đi khám, tới ngày 4 - 5 của sốt xuất huyết, trẻ có thể rơi vào tình trạng sốc, rối loạn đông máu, tổn thương đa cơ quan, gây nguy hiểm tới tính mạng. Khi thăm khám, các bác sĩ cần xét nghiệm máu sớm, thậm chí mỗi ngày, để xem trẻ có sốt xuất huyết không, có bị cô đặc máu không.

Trong ngày 4 - 5 hoặc từ ngày 3 - 6 của bệnh, trẻ sẽ hết sốt. Khi đó, cha mẹ hay chủ quan. Tuy nhiên, ở giai đoạn này của sốt xuất huyết, trẻ thường không chơi, bỏ ăn uống, lừ đừ, tay chân toát mồ hôi, lạnh. Đó là biểu hiện của tình trạng sốc. Do đó, cha mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện.

Người dân cần cọ rửa và đậy kín các dụng cụ chứa nước, đổ hết nước khi không dùng đến để phòng sốt xuất huyết. Ảnh minh họa: INT

Chăm sóc đúng cách

BS Nguyễn Minh Tiến lưu ý, phụ huynh phải hết sức cảnh giác vì hiện nay bệnh sốt xuất huyết vẫn còn rình rập, tấn công trẻ em cũng như người lớn. Phụ huynh cần lưu ý thực hiện tốt các biện pháp phòng bệnh như diệt muỗi, loại bỏ nơi sinh sản của lăng quăng, ngủ màn và sử dụng biện pháp chống muỗi cá nhân. Điều này sẽ góp phần giảm tối đa nguy cơ mắc bệnh.

Phụ huynh cũng có thể phòng ngừa sốt xuất huyết cho con bằng cách cho trẻ tiêm ngừa. Tiêm vắc-xin phòng sốt xuất huyết có thể kích thích cơ thể tạo ra kháng thể đặc hiệu, chủ động với các tuýp virus Dengue gây bệnh sốt xuất huyết. Nhờ đó, giảm thiểu đáng kể nguy cơ mắc bệnh, giảm tối đa những hệ lụy đáng tiếc đến sức khỏe của bé và cộng đồng.

Theo các chuyên gia tại Bệnh viện Nhi Trung ương, để phòng sốt xuất huyết, cần cho trẻ tiêm vắc-xin. Hạn chế tối đa việc bị muỗi đốt bằng cách tránh cho bé vui chơi ở những chỗ tối, ẩm ướt; mặc quần áo dài tay, đồng thời sử dụng kem, dầu chống muỗi phù hợp với da của trẻ.

Ngoài ra, cần chủ động diệt loăng quăng, bọ gậy; đậy kín các dụng cụ chứa nước để ngăn muỗi vào đẻ trứng; thu dọn các đồ vật có đọng nước quanh nhà như chai lọ, vỏ hộp, vỏ dừa,… Giữ gìn nhà cửa ngăn nắp, sạch sẽ, không treo nhiều quần áo tránh làm chỗ cho muỗi ẩn nấp.

Bên cạnh đó, khi trẻ mắc sốt xuất huyết, cha mẹ cần lưu ý không cho con uống các loại nước có ga, thức ăn có màu đỏ hoặc nâu. Không cho trẻ ăn đồ quá nóng, quá lạnh hoặc thức ăn cay. Tuyệt đối không sử dụng nhóm thuốc hạ sốt Ibuprofen hoặc Aspirin để hạ sốt cho trẻ vì các thuốc này khiến tình trạng chảy máu trầm trọng hơn, có thể gây xuất huyết dạ dày dữ dội, nguy hiểm đến tính mạng của trẻ.

Ngoài ra, cha mẹ không tự ý mua và cho trẻ dùng kháng sinh khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Vì sốt xuất huyết do virus Dengue gây ra nên kháng sinh không có hiệu quả mà còn có thể gây tổn thương gan, thận. Cha mẹ cũng tuyệt đối không đưa trẻ đi truyền dịch tại các cơ sở y tế không đảm bảo, các phòng khám tư nhân không đủ điều kiện làm thủ thuật.

Phụ huynh cần biết cách chăm sóc trẻ trong trường hợp bé bị sốt xuất huyết được bác sĩ khám và cho điều trị ngoại trú hoặc tại nhà. Trong đó, khi trẻ sốt cao hơn 38 độ C, cần cho trẻ uống thuốc hạ sốt Paracetamol đơn chất với liều 10 - 15 mg/kg cân nặng, uống lặp lại sau 4 - 6 giờ nếu trẻ còn sốt, đồng thời lau mát bằng nước ấm để tránh biến chứng sốt cao gây co giật.

Ngoài ra, cũng cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng: Cho con ăn những thức ăn lỏng, giàu dinh dưỡng, dễ tiêu hóa như cháo, súp, sữa và nên chia thành nhiều bữa nhỏ. Cho trẻ uống nhiều nước hơn bình thường như nước điện giải Oresol, nước lọc, nước sôi nguội, nước trái cây, nước cam, nước chanh. Cung cấp thêm các vitamin nhóm A, B, C để tăng cường hoạt động chuyển hóa và miễn dịch, giúp cơ thể chống lại bệnh.

Cha mẹ cần đưa trẻ vào bệnh viện ngay nếu con có một trong các dấu hiệu: Tay chân lạnh, nằm một chỗ không chơi, bỏ bú, bỏ ăn uống; đau bụng, nôn nhiều, nôn khan; quấy khóc, bứt rứt, trăn trở khó chịu hoặc li bì; chảy máu cam, máu răng hoặc ói ra máu, tiêu phân đen. Phụ huynh cần tránh tự ý cho trẻ uống thuốc và không cạo gió vì có thể gây đau, chảy máu hoặc nhiễm trùng.

Điều nguy hiểm là nhiều người vẫn hiểu sai về sốt xuất huyết, chỉ nghĩ đến xuất huyết ngoài da, hoặc cho rằng chỉ trẻ nhỏ mới mắc. Trong khi đó, bệnh có thể diễn tiến nặng sau khi đã hết sốt, khiến người lớn chủ quan, nhập viện muộn làm quá trình điều trị phức tạp hơn. Nguy cơ lớn nhất của sốt xuất huyết là xảy ra sau khi hết sốt và đây là thời điểm mà người bệnh chủ quan nhất.
Người lớn dễ nghĩ hết sốt là hết bệnh, nhưng đây mới là giai đoạn dễ biến chứng, dẫn tới suy đa cơ quan hoặc tử vong. Những người có bệnh nền càng dễ bị bội nhiễm, kéo theo gánh nặng điều trị và tổn thất sức khỏe lâu dài. BS Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch thường trực Liên chi hội Truyền nhiễm TPHCM.

Vắc-xin là 'lá chắn' giúp trẻ phòng bệnh sốt xuất huyết. Ảnh minh họa: INT

Nhiều trẻ nhập viện

Dấu hiệu cảnh báo

Chăm sóc đúng cách

Điều nguy hiểm là nhiều người vẫn hiểu sai về sốt xuất huyết, chỉ nghĩ đến xuất huyết ngoài da, hoặc cho rằng chỉ trẻ nhỏ mới mắc. Trong khi đó, bệnh có thể diễn tiến nặng sau khi đã hết sốt, khiến người lớn chủ quan, nhập viện muộn làm quá trình điều trị phức tạp hơn. Nguy cơ lớn nhất của sốt xuất huyết là xảy ra sau khi hết sốt và đây là thời điểm mà người bệnh chủ quan nhất.
Người lớn dễ nghĩ hết sốt là hết bệnh, nhưng đây mới là giai đoạn dễ biến chứng, dẫn tới suy đa cơ quan hoặc tử vong. Những người có bệnh nền càng dễ bị bội nhiễm, kéo theo gánh nặng điều trị và tổn thất sức khỏe lâu dài. BS Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch thường trực Liên chi hội Truyền nhiễm TPHCM.