Nhiều khó khăn vì thiếu chuẩn đặc thù
Ông Đặng Ngọc Thắng - Giám đốc Trung tâm GDNN-GDTX Đoan Hùng (Phú Thọ) cho biết: Hiện nay, giáo viên giáo dục thường xuyên chưa có chuẩn nghề nghiệp riêng mà được đánh giá dựa trên các chuẩn nghề nghiệp của giáo viên phổ thông.
Việc thiếu chuẩn đặc thù dẫn đến khó khăn trong đánh giá, bồi dưỡng và phát triển đội ngũ. Lý do, giáo viên giáo dục thường xuyên có những đặc thù riêng như đối tượng người học, các nhiệm vụ thực hiện,…
“Xây dựng quy định chuẩn nghề nghiệp riêng cho giáo viên cơ sở giáo dục thường xuyên khẳng định vị thế của giáo dục thường xuyên, tạo khung pháp lý thống nhất để đánh giá và nâng cao chất lượng đội ngũ, đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục mở và học tập suốt đời”, ông Đặng Ngọc Thắng nhận định.
Cũng nêu thực trạng, ông Trần Quang Tứ, Giám đốc Trung tâm GDNN-GDTX Ba Tri (tỉnh Vĩnh Long) cho biết, hiện không có hệ thống quy định riêng về chuẩn nghề nghiệp cho giáo viên giáo dục thường xuyên.
Trong nhiều năm qua, giáo dục thường xuyên vẫn chủ yếu dựa vào các văn bản chung của giáo dục phổ thông để làm căn cứ phân công nhiệm vụ, tính các chế độ kiêm nhiệm cho giáo viên, đánh giá giáo viên.
Khẳng định điều này ảnh hưởng đến việc chuẩn hoá đội ngũ, ông Trần Quang Tứ chỉ ra các bất cập như sau:
Giáo dục thường xuyên có đối tượng dạy học đa dạng: học viên lớn tuổi, vừa học vừa làm, học liên thông, bổ túc văn hóa, học nghề - văn hóa; thời gian học phải linh hoạt, chương trình, nhiều hình thức dạy học khác nhau. Giáo viên còn thực hiện vai trò “tư vấn - hỗ trợ - dẫn dắt” học viên rất lớn nhưng chưa được đưa vào yêu cầu chuẩn riêng.
Khó khăn trong quy hoạch, bồi dưỡng và phát triển đội ngũ, do tiêu chí của giáo dục phổ thông không phản ánh nhu cầu thực của giáo dục thường xuyên. Tuyển dụng và giữ chân giáo viên khó khăn, khi chuẩn nghề nghiệp giáo dục phổ thông chưa khuyến khích hoặc ghi nhận đúng năng lực đặc thù của giáo viên giáo dục thường xuyên.
Yêu cầu cấp thiết
Trong bối cảnh đổi mới giáo dục, đặc biệt khi giáo dục thường xuyên được xác định là một trong các trụ cột của hệ thống giáo dục quốc dân, ông Trần Quang Tứ khẳng định việc ban hành Thông tư quy định chuẩn nghề nghiệp giáo viên cơ sở giáo dục thường xuyên riêng có ý nghĩa rất quan trọng.
Thứ nhất: Làm căn cứ xây dựng chương trình bồi dưỡng giáo viên giáo dục thường xuyên theo hướng chuyên nghiệp và sát thực tế, tạo cơ sở pháp lý cho công tác đánh giá giáo viên phù hợp với đặc thù giáo dục thường xuyên.
Thứ hai: Định hướng phát triển năng lực nghề nghiệp, chú trọng kỹ năng tư vấn hướng nghiệp, quản lý lớp học linh hoạt, hỗ trợ người học tự học - học suốt đời; thúc đẩy chuyển đổi số trong giáo dục thường xuyên, nâng cao năng lực sử dụng công nghệ thông tin dạy học trực tuyến.
Thứ ba: Tạo sự công bằng giữa giáo viên THPT và giáo viên giáo dục thường xuyên, khẳng định giáo dục thường xuyên có vai trò riêng, chuyên môn riêng, nhiệm vụ riêng; tăng tính hấp dẫn của ngành giáo dục thường xuyên, tạo động lực cho giáo viên phấn đấu và gắn bó lâu dài.
Thứ tư: Góp phần hoàn thiện khung pháp lý của hệ thống giáo dục thường xuyên, linh hoạt, học tập suốt đời; khẳng định chủ trương “chuẩn hoá - hiện đại hoá - hội nhập” đối với đội ngũ nhà giáo; tạo sự thống nhất trên toàn quốc trong quản lý và phát triển nhân lực giáo dục thường xuyên.
Nêu ý kiến về nội dung này, ông Lê Văn Hòa, Giám đốc Trung tâm GDTX - Tin học, Ngoại ngữ tỉnh Quảng Trị cho rằng: Trong các cơ sở giáo dục thường xuyên, nhiệm vụ chuyên môn của giáo viên dạy văn hóa và dạy nghề tương đối độc lập với nhau.
Vì vậy, Bộ GD&ĐT nên ban hành chuẩn riêng cho giáo viên dạy văn hóa và giáo viên dạy nghề. Đặc biệt, chuẩn nghề nghiệp của giáo viên dạy nghề phải chú trọng thực chất về năng lực nghề của giáo viên, nhu cầu học nghề của xã hội hiện tại và tương lai để khắc phục triệt để tình trạng lãng phí nguồn nhân lực lâu nay.
Về vấn đề đánh giá giáo viên lâu nay, vào cuối năm học dù rất bận rộn, nhưng giáo viên phổ thông phải thực hiện 2 lần đánh giá. Đó là đánh giá viên chức và đánh giá giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp. Về nội dung và quy trình đánh giá không khác nhiều, nhưng gây mất thời gian, trùng lặp về nội dung và lãng phí giấy tờ không cần thiết.
Thực hiện chủ trương chung về cải cách hành chính, ông Lê Văn Hòa đề xuất tích hợp đánh giá viên chức vào chuẩn nghề nghiệp để tạo thuận lợi cho giáo viên, công tác quản lý của cơ sở giáo dục, đồng thời sẽ có được chiều sâu và tính thực chất trong đánh giá giáo viên.
