Dự kiến nhiều chính sách mới về giáo dục nghề nghiệp

Giờ học tại Trường CĐ Hữu nghị (Nghệ An).

Dự thảo Luật gồm 9 chương và dự kiến 50 điều, được xây dựng bám sát chủ trương của Đảng, phù hợp với Hiến pháp, điều ước quốc tế và thực tiễn trong nước; bảo đảm tính kế thừa, phát triển và kiến tạo hành lang pháp lý đổi mới phát triển giáo dục nghề nghiệp (GDNN).

Dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) quy phạm hóa từ 5 chính sách đã trình Chính phủ gồm: Đổi mới cơ cấu hệ thống GDNN; Đổi mới chương trình, tổ chức đào tạo và bảo đảm chất lượng GDNN; Đẩy mạnh vai trò của doanh nghiệp và tăng cường hợp tác quốc tế trong GDNN; Tăng cường huy động các nguồn lực và nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng tài chính, tài sản cho GDNN; Đổi mới cơ chế quản lý nhà nước về GDNN theo hướng minh bạch, hiệu quả.

So với Luật Giáo dục nghề nghiệp hiện hành, dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) có nhiều nội dung điều chỉnh, bổ sung, sửa đổi, cụ thể như sau:

Những nội dung lược bỏ

Những nội dung sau được lược bỏ trong dự thảo Luật: Mục tiêu của GDNN, phân loại cơ sở GDNN; điều kiện thành lập, chia, tách, sáp nhập, giải thể cơ sở GDNN, quy định thành lập hội đồng trường trong cơ sở GDNN thuộc lực lượng vũ trang; thủ tục hành chính về thành lập phân hiệu, đăng ký bổ sung hoạt động GDNN; điều kiện liên kết đào tạo với nước ngoài, điều kiện thành lập văn phòng đại diện, điều kiện thành lập tổ chức kiểm định.

Dự thảo Luật cũng lược bỏ những nội dung đã được quy định trong Luật Giáo dục, Luật Nhà giáo, Luật Viên chức (thẩm quyền thành lập, chia, tách, sáp nhập, giải thể cơ sở GDNN; điều lệ cơ sở GDNN; quản lý nhà nước về GDNN; chính sách đối với nhà giáo, học sinh, sinh viên; mục tiêu hợp tác quốc tế trong GDNN).

Điều chỉnh trên nhằm đảm bảo tính đồng bộ giữa các Luật, phân cấp Chính phủ quy định điều kiện đầu tư nhằm tạo cơ sở cho cắt giảm điều kiện đầu tư, thủ tục hành chính thích ứng với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và hoạt động GDNN trong từng thời kỳ.

Những nội dung sửa đổi, hoàn thiện

Những nội dung sửa đổi, hoàn thiện trong dự thảo Luật gồm: Chương trình, trình độ và tổ chức hoạt động GDNN; cơ cấu tổ chức của cơ sở GDNN; quyền tự chủ và trách nhiệm giải trình của cơ sở GDNN; giảng viên, giáo viên, người dạy nghề; chính sách tài chính của nhà nước cho GDNN; tài chính, tài sản của cơ sở GDNN; kiểm định GDNN.

Việc sửa đổi, hoàn thiện này nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới phương thức quản lý nhà nước về GDNN, giải quyết vướng mắc về hội đồng trường nhằm nâng cao năng lực quản trị và tự chủ của cơ sở GDNN; nâng cao chất lượng đào tạo GDNN thông qua việc đảm bảo thực chất các điều kiện đào tạo (chương trình, giảng viên, giáo viên, tài chính) và xây dựng hệ thống đảm bảo chất lượng nội bộ và kiểm định, đánh giá ngoài.

Những nội dung bổ sung

Dự thảo Luật bổ sung các nội dung: Chương trình trung học nghề tích hợp giữa kiến thức cốt lõi của chương trình trung học phổ thông và chuyên môn nghề cho đối tượng học sinh tốt nghiệp THCS; trường trung học nghề; cơ sở giáo dục đại học thuộc lực lượng vũ trang, cơ sở giáo dục đại học đào tạo các ngành, nghề chuyên môn đặc thù thuộc lĩnh vực nghệ thuật được tham gia đào tạo trình độ cao đẳng, trung cấp;

Công nhận kết quả học tập, năng lực nghề nghiệp đã tích lũy; vai trò của doanh nghiệp trong GDNN; giảng viên, giáo viên đồng cơ hữu; chuẩn cơ sở GDNN, chuẩn chương trình đào tạo, hệ thống bảo đảm chất lượng; hoạt động hợp tác đầu tư của cơ sở GDNN Việt Nam ở nước ngoài.

Việc bổ sung các quy định trên nhằm thể chế hóa các chủ trương, chính sách của nhà nước về đào tạo, phát triển nguồn nhân lực phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, cung cấp nguồn nhân lực cho các ngành kinh tế mũi nhọn, công nghệ kỹ thuật then chốt; thúc đẩy xã hội học tập, học tập suốt đời; thu hút, sử dụng chuyên gia, nhà khoa học nước ngoài, người Việt Nam ở nước ngoài về giảng dạy, nghiên cứu khoa học tại cơ sở GDNN; xây dựng hệ thống quy chuẩn về cơ sở GDNN, chương trình đào tạo nhằm thống nhất phương thức tổ chức, hoạt động đào tạo và hỗ trợ việc đánh giá, phân loại, đầu tư phát triển cơ sở GDNN.

Nội dung cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính

Dự kiến cắt giảm 32/74 thủ tục hành chính, chiếm 43,24% (cắt giảm điều kiện thành lập tổ chức kiểm định; cắt giảm thủ tục hành chính liên quan đến thành lập phân hiệu, công nhận hội đồng quản trị, đăng ký bổ sung hoạt động GDNN; tích hợp các thủ tục hành chính liên quan đến việc cho phép thành lập, chia, tách, sáp nhập, giải thể, đổi tên cơ sở GDNN có vốn đầu tư nước ngoài).

Đơn giản hóa giấy tờ, hồ sơ trong tổ chức và hoạt động GDNN đối với 42/74 thủ tục hành chính về thành lập, chia, tách, sáp nhập, giải thể cơ sở GDNN; đăng ký hoạt động GDNN; thành lập văn phòng đại diện; liên kết đào tạo với nước ngoài.

Việc cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính nhằm tiết kiệm chi phí xã hội, tăng năng suất và hiệu quả công việc, gắn trách nhiệm người thực hiện công việc và người đứng đầu đơn vị; thực hiện chủ trương chuyển tiền kiểm sang hậu kiểm.

Nội dung phân quyền, phân cấp

Phân quyền từ Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho Chính phủ quy định về điều kiện đầu tư, hoạt động GDNN và chính sách phát triển GDNN, cụ thể:

Quy định cụ thể về điều kiện thành lập, sáp nhập, chia, tách, giải thể cơ sở GDNN; điều kiện được phép hoạt động giáo dục GDNN; điều kiện liên kết đào tạo với nước ngoài; điều kiện thành lập văn phòng đại diện; điều kiện hoạt động kiểm định GDNN.

Quy định cụ thể nội dung về tự chủ và trách nhiệm giải trình của cơ sở GDNN; chính sách đối với giảng viên, giáo viên, người dạy nghề; chính sách đối với người học; chính sách đối với doanh nghiệp; chính sách về hợp tác quốc tế, đầu tư nước ngoài trong GDNN; hình thức, nguyên tắc sử dụng nguồn lực, trách nhiệm quản lý và giám sát hợp tác công - tư trong GDNN; mức trần học phí; phương pháp định giá, thẩm quyền định giá dịch vụ đào tạo; quy định chi tiết về hợp tác, đầu tư của nước ngoài trong lĩnh vực GDNN, về hợp tác đầu tư của cơ sở GDNN Việt Nam ở nước ngoài; việc xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực GDNN.

Phân cấp từ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cho Bộ GD&ĐT, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT quy định các vấn đề chuyên môn theo thẩm quyền quản lý nhà nước (quy định việc cấp văn bằng, chứng chỉ, chứng nhận hoàn thành khóa học; chuẩn chương trình đào tạo; hướng dẫn xây dựng, thẩm định, cập nhật, lựa chọn, sử dụng chương trình, giáo trình; danh mục ngành đào tạo cao đẳng, trung học nghề; thời gian, hình thức, phương thức tổ chức đào tạo và liên kết tổ chức thực hiện chương trình đào tạo...).

Cơ sở GDNN được tự chủ toàn diện trong hoạt động chuyên môn và quản trị nội bộ; có trách nhiệm giải trình trước cơ quan nhà nước có thẩm quyền, người học và xã hội về tổ chức, quản lý hoạt động và chất lượng đào tạo.

Dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp đã thể hiện rõ tinh thần phân quyền, phân cấp trong quản lý nhà nước trong lĩnh vực GDNN, giao quyền chủ động, tự chủ nhiều hơn cho Bộ GD&ĐT, cấp tỉnh và cơ sở GDNN nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển hiện đại, hiệu lực, hiệu quả.